"Ni cô Huyền Trang" trong phim Biệt động Sài Gòn vang bóng một thời
NSND Thanh Loan sinh năm 1951 tại Hà Nội. Bà là con thứ năm trong gia đình có tám người con, không ai làm nghệ thuật. Năm 1967, nghệ sĩ Thanh Loan nhập ngũ vào Trường Nghệ thuật Quân đội đúng thời điểm bắt đầu chiến tranh ở miền Bắc. Sau khi tốt nghiệp, bà trở thành diễn viên ở đoàn kịch nói Tổng cục Chính trị.
Năm 1973, nữ nghệ sĩ bắt đầu sự nghiệp nghệ thuật trong bộ phim Người về đồng cói của đạo diễn Bạch Diệp, kịch bản do nhà văn Lê Hựu viết. Sau đó, bà tiếp tục tham gia các bộ phim Bài ca ra trận, Phương án ba bông hồng, Người chưa biết nói, Bản đề án bị bỏ quên...
NSND Thanh Loan gây ấn tượng mạnh mẽ khi hóa thân thành "ni cô Huyền Trang" trong phim "Biệt động Sài Gòn"
Năm 1986, NSND Thanh Loan ghi dấu ấn sâu đậm trên màn ảnh qua vai diễn ni cô Huyền Trang - nữ chiến sĩ biệt động khoác áo tu hành trong bộ phim Biệt động Sài Gòn của đạo diễn Long Vân. Cho đến tận bây giờ, nhiều khán giả vẫn nhớ mãi vẻ đẹp thánh thiện, đằm thắm, đặc biệt là đôi mắt nhung sâu thẳm đầy cuốn hút của nghệ sĩ Thanh Loan trong phim.
Theo chia sẻ của nữ nghệ sĩ, cơ duyên đưa bà đến với bộ phim Biệt động Sài Gòn rất tình cờ. Trong một chuyến công tác vào TP, Hồ Chí Minh, NSND Thanh Loan có dịp gặp gỡ họa sĩ Trịnh Thái, người thiết kế mỹ thuật chính cho phim. Qua họa sĩ Trịnh Thái, bà biết được rằng đoàn phim Biệt động Sài Gòn đã quay một năm nhưng vẫn chưa tìm được vai ni cô Huyền Trang.
Thấy vậy, nghệ sĩ Thanh Loan liền đề nghị được đọc kịch bản. Cảm thấy vai ni cô Huyền Trang rất hay, là nhân vật có nhiều đất diễn, cá tính, nên bà đã xin phép cơ quan để đi làm phim.
NSND Thanh Loan chia sẻ vai ni cô Huyền Trang đến với bà như định mệnh và bà xem đó là nốt thăng đẹp đẽ nhất trong cuộc đời làm nghệ thuật của mình
Để hóa thân vào vai diễn này, NSND Thanh Loan phải cắt mái tóc dài của mình, vào chùa học các nhà sư về cách đi đứng, thần thái của người tu hành. Thậm chí, bà còn đi khất thực dưới trời nắng nóng của Sài Gòn. Nhờ sự lăn xả này, bà đã góp phần tạo nên thành công vang dội của Biệt động Sài Gòn.
Sau này, khi chia sẻ về vai diễn để đời, nghệ sĩ Thanh Loan nói với Dân trí: "Với tôi, vai diễn nữ chiến sĩ biệt động ni cô Huyền Trang đến với mình như định mệnh và tôi xem đó là nốt thăng đẹp đẽ nhất trong cuộc đời làm nghệ thuật của mình. Mỗi lần nhắc đến, trong tôi luôn dâng lên cảm xúc tự hào vì đã có một vai diễn để đời, sống mãi với thời gian".
Tuy nhiên, ni cô Huyền Trang cũng là vai cuối cùng trong cuộc đời hoạt động nghệ thuật của NSND Thanh Loan. Sau thành công của bộ phim Biệt động Sài Gòn, bà nhận được nhiều lời mời nhưng đều từ chối vì chưa tìm được kịch bản phù hợp hay nhân vật đủ sức vượt qua cái bóng của quá khứ.
Không đóng phim, nghệ sĩ Thanh Loan tập trung cho công việc phát thanh viên, đạo diễn, rồi Phó Giám đốc Hãng phim Công an. Bà nghỉ hưu với quân hàm đại tá.
Cuộc sống bình dị bên gia đình ở tuổi 72
Khác với số phận lận đận, bất hạnh của nhưng nhân vật trên phim, ngoài đời NSND Thanh Loan có cuộc sống êm ấm bên ông xã là một GS. TS Toán học, hơn bà 10 tuổi. Hai người nên duyên qua mai mối.
Khi ấy, người thím của chồng bà - một đạo diễn cải lương ở đài phát thanh thấy Thanh Loan đẹp người, nhanh nhẹn lại đoan trang nên đã giới thiệu cho cháu trai vừa đi du học về nước. Ấn tượng trước vẻ đẹp trai lại tri thức, hiền lành, ít nói của ông xã, NSND Thanh Loan đã phải lòng ngay từ lần gặp đầu tiên.
Quen nhau chừng hơn 1 năm, hai người lên xe hoa vào cuối năm 1974. Lúc này, chiến tranh đang ở giai đoạn ác liệt nên đám cưới của họ cũng mang không khí thời chiến, đơn sơ nhưng ấm cúng. Cô dâu chú rể đèo nhau bằng xe đạp, nhưng so với thời đó cũng đã là khá giả.
Trải qua nhiều thăng trầm, tình cảm của vợ chồng NSND Thanh Loan ngày càng bền chặt. Họ có với nhau hai người con. Đến nay, khi đã ở ngoài độ tuổi 70, nữ nghệ sĩ tận hưởng những ngày bình yên, giản dị bên gia đình.
Sau khi bán đi căn nhà nhiều năm tích cóp mới xây được ở Kim Mã Thượng, Ba Đình, vợ chồng bà mua căn hộ chung cư để phải leo trèo và có thêm một khoản tiết kiệm gửi ngân hàng.
NSND Thanh Loan chia sẻ thêm, bà hưởng lương hưu Đại tá, cao hơn rất nhiều bạn nghề. Vì vậy, bà có thể sống thoải mái, không phải phụ thuộc vào con cái.
Ở tuổi 72, NSND Thanh Loan hài lòng với cuộc sống bình yên, giản dị
Ngoài ra, dù đã nghỉ hưu, nhưng nữ nghệ sĩ vẫn hoạt động ở Hội, giữ chức Phó chủ tịch hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Nội, Phó chủ tịch phụ trách Hội Điện ảnh Hà Nội…"Đến tuổi hưu thì tham gia công tác hội để được giao lưu với bạn bè, có thêm niềm vui tuổi già. Có thế mới không trì trệ, sống vui sống khỏe không làm phiền con cháu", bà tâm sự với Gia đình & Xã hội.
Giờ đây, các con của NSND Thanh Loan cũng đều đã trưởng thành, có gia đình riêng, cháu ngoại bà học ở Úc. Thỉnh thoảng, khi sắp xếp được thời gian và sức khỏe, nữ nghệ sĩ lại cùng con cái sang thăm cháu kết hợp du lịch. Ở tuổi 72, cuộc sống của bà có thể coi là viên mãn, đủ đầy.