Ý tưởng cho rằng trái tim chứa đựng "bản chất" của một con người có thể không chỉ là một khái niệm tâm linh. Kể từ ca ghép tim người đầu tiên vào năm 1967, nhiều bệnh nhân đã báo cáo rằng dường như một số thay đổi kỳ lạ và không thể giải thích được đối với tính cách của họ.
Sau cuộc phẫu thuật, một số người nói rằng họ cảm thấy ít giống mình hơn và giống người hiến tặng hơn. Ví dụ, một người được ghép tạng vào những năm 1990 cho biết đột nhiên nảy sinh tình yêu với âm nhạc sau khi nhận được trái tim của một nam nhạc sĩ trẻ.
Cô nói với các nhà khoa học trong một bài báo xuất bản năm 2000: "Trước đây tôi chưa bao giờ có thể chơi đàn, nhưng sau khi cấy ghép, tôi bắt đầu yêu âm nhạc. Tôi cảm nhận được điều đó từ trong trái tim mình".
Những người được cấy ghép khác cho biết họ đã phát triển những sở thích mới về thực phẩm, nghệ thuật, tình dục hoặc nghề nghiệp sau cuộc phẫu thuật. Một số thậm chí còn tuyên bố rằng dường như họ đã được cấy ghép "ký ức" mới.
Lấy trường hợp ẩn danh của một giáo sư đại học 56 tuổi, người đã nhận được trái tim của một sĩ quan cảnh sát (Carl) bị giết bởi một phát súng vào mặt làm ví dụ. Vài tuần sau ca cấy ghép, người nhận cho biết họ mơ thấy "một tia sáng chiếu thẳng vào mặt tôi... Ngay trước thời điểm đó, tôi thoáng thấy Chúa Giêsu".
Vợ của người hiến tặng nói với các nhà nghiên cứu: "Đó chính xác là lý do Carl đã chết". Cô cho biết nghi phạm chính có ngoại hình trông "giống như một số bức ảnh của Chúa Giêsu".
Những giai đoạn này là một điều vô cùng khó tin đối với khoa học hiện đại, nhưng một nghiên cứu mới của Đại học Colorado (CU) cho thấy không chỉ việc cấy ghép tim mới có thể gây ra những thay đổi cơ bản như vậy đối với nhân cách.
Nếu những triệu chứng này có thể liên quan trực tiếp đến việc cấy ghép nội tạng, có lẽ điều đó có nghĩa là 'ý thức về bản thân' của chúng ta được chứa đựng trong mọi tế bào của cơ thể chứ không chỉ một hoặc hai cơ quan.
Một cuộc khảo sát trực tuyến giữa 23 người nhận tim và 24 người nhận nội tạng khác cho thấy gần 90% những người đó đã trải qua những thay đổi về tính cách sau phẫu thuật cấy ghép, bất kể nội tạng họ nhận được là gì.
Hầu hết bệnh nhân trong nghiên cứu cho biết họ đã trải qua bốn lần thay đổi tính cách trở lên và hầu hết những thay đổi này liên quan đến tính khí, cảm xúc, thức ăn, bản sắc, niềm tin tôn giáo/tâm linh hoặc ký ức.
Mặc dù nghiên cứu này quá nhỏ để có ý nghĩa thống kê, nhưng nhà nghiên cứu y khoa Brian Carter và các đồng nghiệp của ông tại CU kết luận rằng "những người được ghép tim có thể không phải là trường hợp duy nhất trải qua những thay đổi về tính cách sau khi cấy ghép".
Thay vào đó, họ lập luận rằng "những thay đổi như vậy có thể xảy ra sau khi cấy ghép bất kỳ cơ quan nào" và điều đó đòi hỏi phải nghiên cứu thêm.
Nghiên cứu của CU là một trong những nghiên cứu đầu tiên định lượng những thay đổi về tính cách xảy ra sau nhiều ca cấy ghép nội tạng. Các nghiên cứu trước đây có xu hướng tập trung vào việc cấy ghép tim, vì những giai thoại này được cho là cực đoan và lâu dài nhất.
Trong trường hợp ghép gan hoặc thận, bệnh nhân trong các nghiên cứu trước đây có xu hướng cho biết cảm giác căng thẳng, lo lắng, trầm cảm hoặc các vấn đề sức khỏe tâm thần khác thay đổi.
Một số nhà nghiên cứu đã giải thích những khác biệt này bằng cách cho rằng có một "bộ não nhỏ trong trái tim". Tuy nhiên, những lời giải thích tiềm năng này không xem xét đến các cơ quan được cấy ghép ngoài tim.
Trong những trường hợp đó, có lẽ thuốc ức chế miễn dịch là nguyên nhân gây ra sự thay đổi tính cách. Hoặc có thể "ký ức" của một người được lưu trữ khắp cơ thể chứ không chỉ ở một vài cơ quan quan trọng.
"Giả thuyết trí nhớ hệ thống" dự đoán rằng tất cả các tế bào sống đều có "bộ nhớ" và người nhận cấy ghép có thể cảm nhận được ký ức của người hiến tặng thông qua mô của họ.
Mặc dù các kết nối thần kinh của cơ quan cấy ghép bị cắt đứt với cơ thể gốc, nhưng các dây thần kinh vẫn có thể hoạt động bên trong cơ quan đó. Một số bằng chứng cho thấy các kết nối thần kinh có thể được phục hồi một phần sau phẫu thuật cấy ghép. Sau đó, các tương tác của chất dẫn truyền thần kinh dựa trên ký ức của người hiến có thể gây ra phản ứng sinh lý đối với hệ thần kinh của người nhận và ảnh hưởng đến tính cách của họ.
Các nhà khoa học đã tìm thấy tế bào của người hiến tặng lưu hành trong cơ thể người nhận khoảng hai năm sau khi cấy ghép. Những tế bào đó đi đâu và điều gì xảy ra với DNA của chúng vẫn chưa rõ ràng. DNA, một khi đã thoát ra khỏi tế bào, dường như gây ra tình trạng viêm và tình trạng viêm mãn tính ở mức độ thấp đã được chứng minh là làm thay đổi các đặc điểm tính cách.
Nếu sự thay đổi tính cách thực sự phổ biến và lan rộng như nghiên cứu nhỏ của CU gợi ý, thì rất cần nghiên cứu sâu hơn. Vào năm 2022, đã có hơn 150.000 ca ghép tạng được thực hiện trên toàn thế giới.
Nghiên cứu được công bố trên Transplantology.
Tham khảo: Sciencealert
