Ngay từ thời xa xưa, người La Mã đã phát triển dịch vụ bán đồ ăn nhanh chế biến sẵn và đồ uống để mang đi.
Thức ăn nhanh đã trở nên quen thuộc trong cuộc sống hiện đại ngày nay. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, các quán bán thức ăn nhanh đã có mặt từ thời La Mã cổ đại với tên gọi là "Thermopolium".
Nơi tốt nhất để khám phá tiệm bán đồ ăn nhanh thời cổ đại này là ở Pompeii và Herculaneum. Trong khi các ngôi đền và cung điện lớn cho thấy những điều vĩ đại và hùng mạnh của giới thượng lưu thì Theromopolia lại kể cho chúng ta cuộc sống hàng ngày của người dân bình thường, để xem người La Mã cổ đại hay ăn gì.
Theromopolia là gì?
Theo tiếng Latinh, nghĩa của từ này là nơi bán thứ gì đó nóng hổi. Đây là những tiệm phục vụ đồ ăn được chế biến sẵn. Nó được giới khảo cổ coi là tiền thân của các quán ăn nhanh ngày nay.
Thermopolium điển hình được tạo thành từ căn phòng nhỏ gắn liền với một ngôi nhà. Người La Mã xây một cái quầy bằng gạch đặc biệt ở phía trước. Trong quầy là những chiếc chum sành để đựng thực phẩm khô.
Một tiệm bán đồ ăn nhanh thời cổ đại.
Mặt trước của quầy được trang trí bằng những bức bích họa màu sắc tươi sáng, mô tả các loài động vật như một con gà và hai con vịt treo ngược. Các nhà khảo cổ cũng tìm thấy một chiếc bát uống nước bằng đồng được trang trí tinh xảo có tên gọi là patera, đồ gốm dùng để nấu các món hầm và súp, bình rượu...
Theromopolia ở Pompeii
Đây là một trong những nơi tốt nhất để tìm hiểu về thức ăn nhanh và thói quen ăn uống của người La Mã cổ đại. Thành phố này có rất nhiều tiệm đồ ăn nhanh được bảo quản tốt với hơn trăm hiện vật được tìm thấy.
Tiệm đồ ăn nhanh được phát hiện ở Pompeii cho thấy, một số chiếc bình và bát đĩa còn nguyên vẹn trên quầy. Mọi người sẽ dùng bữa ở tầng trệt còn các phòng dành cho khách thì ở tầng 2.
Các quầy Theromopolia thường phục vụ đồ ăn nhẹ và đồ uống. Thực đơn điển hình ở những nơi này sẽ bao gồm bánh mì thô với pho mát, đậu lăng và rượu cay.
Phía trước các quầy bán đồ là những bức bích họa sặc sỡ.
Các nhà khảo cổ nhận định rằng có 2 kiểu chế biến thức ăn thông dụng tại những quầy Theromopolia. Đầu tiên là sản phẩm được mua hàng ngày, đem lên lầu để sơ chế và nấu trên các bếp truyền thống.
Thứ hai là những món ăn đã được nấu chín từ người bán hàng rong; các quầy sẽ mua lại và mang lên lầu hâm nóng trước khi bán cho khách.
Thức ăn nhanh cổ đại dành cho ai?
Các tiệm Thermopolia trở nên phổ biến ở La Mã cổ đại vì thực đơn phong phú với giá cá phải chăng. Những vị khách quen thuộc thường là những người dân bình thường; họ làm nghề buôn bán tự do không có thời gian để nấu nướng mỗi ngày.
Cũng theo các nhà khảo cổ, thức ăn được phục vụ trong các quán ăn nhanh của người La Mã tốt cho sức khỏe hơn thời nay. Một trong những món ăn nhanh phổ biến thời đó là "Isicia Omentata".
Món ăn nhanh phổ biến thời kỳ La Mã cổ đại.
Đây là tiền thân của bánh mì kẹp thịt hiện đại. Nó được làm từ thịt băm, rượu và hạt tiêu, đôi khi có thêm cả garum, một loại nước mắm thời La Mã cổ đại.
Thành cổ Pompeii, cách thành phố Napoli của Italy khoảng 23km về phía Đông Nam trước đây là nơi sinh sống của khoảng 13.000 cư dân. Về sau, thành phố này đã bị chôn vùi 18m dưới lớp tro bụi và đất đá khi núi lửa tại đây bất ngờ phun trào với sức mạnh tương đương với nhiều quả bom nguyên tử.
Các tàn tích đã không được phát hiện cho đến thế kỷ 16 và các hoạt động khai quật được bắt đầu khoảng năm 1750. Từ đó cho đến nay, việc khai quật Pompeii đã cung cấp một cái nhìn sâu rộng về cuộc sống của một thành thị thời cực thịnh của đế chế La Mã.
Pompeii là một trong những các điểm tham quan nổi tiếng nhất của Italy và được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc công nhận là Di sản thế giới.