Đối với tôi, may mắn của người làm báo là được đi và trải nghiệm những vùng đất xa xôi, nơi không phải nhiều người được dịp đặt chân tới. Chuyến hải trình theo đoàn công tác ra thăm, động viên và làm việc với những quan trắc viên khí tượng thủy văn trên đảo Bạch Long Vĩ (Hải Phòng) mới đây là một trong những chuyến đi để lại nhiều ấn tượng.
Bạch Long Vĩ là đảo xa bờ nhất trong Vịnh Bắc Bộ, nằm trên một trong tám ngư trường lớn của Vịnh Bắc Bộ, có vị trí chiến lược và tầm quan trọng đặc biệt về quốc phòng - an ninh, bảo vệ chủ quyền biển đảo và phát triển kinh tế biển. Đây cũng là nơi đón ánh nắng mặt trời đầu tiên và cũng thường là nơi đón những trận bão đầu tiền đổ bộ vào Vịnh Bắc Bộ.
Đêm đầu tiên đặt chân lên đảo, đoàn công tác có dịp ghi lại những công việc thầm lặng của những quan trắc viên khí tượng. Tiếng sóng biển vỗ bờ xen lẫn tiếng ào ào của gió, giữa không gian hoang sơ nơi đồi khí tượng Bạch Long Vĩ thật khác biệt so với ở đất liền. Những bước chân nhanh nhẹn và dứt khoát của anh Nguyễn Đình Tuấn (cán bộ Trạm khí tượng hải văn Bạch Long Vĩ) trên lối mòn dẫn chúng tôi men theo triền đồi lên vườn khí tượng. Vừa lia ánh đèn pin, anh Tuấn vừa kể, mọi sinh hoạt ở đây đều chuẩn chỉnh như quân đội vì giờ trực lấy số liệu phải đúng từng giây. Bằng mọi cách phải có dữ liệu gửi vào bờ, khó khăn mấy cũng phải hoàn thành nhiệm vụ.
“Hôm nay thời tiết thuận lợi để chúng ta di chuyển lên đồi khí tượng. Những hôm thời tiết xấu, mưa bão, hành trình lên đây thực sự vất vả, khó có thể tả hết. Chỉ cần những hôm gió cấp 6, cấp 7 chứ chưa nói đến bão, với sức gió của biển, để leo lên đồi khí tượng dù chỉ cao gần 100m so với mực nước biển, nếu không bò xuống, quan trắc viên sẽ bị gió quật ngã ngay”, anh Tuấn kể.
Những bước chân thoăn thoắt di chuyển từ cột đo nhiệt độ nước sang cột đo tốc độ gió, cột đo lượng mưa...của anh Tuấn cho thấy anh đã làm những công việc này rất thường xuyên.
Sau khi hoàn thành các thao tác liên quan đến công tác đo, thu nhập dữ liệu quan trắc để báo cáo, anh Tuấn kể, theo quy định của ngành Khí tượng, trong điều kiện bình thường, một ngày các trạm phải thu thập và phát báo 8 lần vào 1h, 4h, 7h... Mỗi lần như vậy gọi là 1 Obs.
Ở Bạch Long Vĩ, chế độ quan trắc thực hiện 24/24, phát báo 8 Obs/ngày đối với khí tượng, 4 Obs/ngày đối với thủy văn và thả bóng quan trắc thám không hàng ngày.
Anh em trên đảo thực hiện quan trắc ở cả 3 hạng mục: Khí tượng (đo gió; nhiệt độ không khí; độ ẩm không khí; giáng thủy; bốc hơi; khí áp; thời gian nắng; mây; tầm nhìn ngang; hiện tượng khí tượng…); hải văn (đo mực nước; nhiệt độ nước; độ mặn; sóng…) và thám không vô tuyến.
Họ làm vậy từ năm này qua năm khác không thay đổi với đồng lương có phần ít ỏi. Đó còn chưa kể thời tiết ở Bạch Long Vỹ khắc nghiệt muôn phần.
Bão ngoài biển thì khủng khiếp, biển khơi mênh mông là điều kiện thuận lợi cho bão phát triển. Ngoài này, lúc thì nắng cháy da cháy thịt, lúc lại gió giật từng cơn, mưa như tát vào mặt nhưng cũng có lúc đại dương kia lại dịu dàng như thiếu nữ đôi mươi. Giữa biển cả mênh mông thế này lúc nắng lúc mưa, lúc bình yên khi giống bão, anh Tuấn tâm sự.
Hình ảnh những người “bắt mạch” ông trời dưới bầu trời đầy sao ở đảo Bạch Long Vỹ trước ngày giông bão kéo về.
Có những ngày, ngoài trời mưa như trút nước, sét đánh ầm ầm nhưng cứ đúng giờ đó anh Tuấn cùng anh em phải thực hiện ca trực. Bằng mọi cách phải có dữ liệu gửi vào bờ. Anh Tuấn kể, mới đầu đến đây thấy giông bão kinh quá cứ trùm áo mưa chạy một mạch lên trạm, cũng sợ bị sét đánh nhưng sợ hơn là không hoàn thành công việc.
Chiếc điện thoại có sóng là phương tiện liên lạc duy nhất được bàn giao lại cho ca tiếp theo.
Sáng hôm sau, trời trở gió, cơn mưa nặng hạt trút xuống đảo Bạch Long Vĩ. Theo chân quan trắc viên Đinh Thị Ngoan (cán bộ Trạm khí tượng hải văn Bạch Long Vĩ) ra khu vực nhà triều kí thực hiện Obs hải văn lúc 7h sáng, chúng tôi được chứng kiến Obs làm việc vất vả của chị ra sao để có những bản tin chính xác về phục vụ công tác dự báo giúp tàu thuyền và ngư dân an toàn ra khơi.
Mặc chiếc áo phao, lội ra biển đến chiếc cọc ghi chỉ số độ cao sóng, chị Ngoan dường như vận dụng hết kỹ năng, vừa đi vừa dò tìm vị trí thích hợp để tránh những con sóng đang trực xô vào bờ.
“Quan trắc ở biển, nguy hiểm nhất là những ngày bão và giông. Khủng khiếp lắm anh ạ! Làm xong một Obs, vào đến trạm là thấy mình còn sống, là thấy mình hạnh phúc. Nhưng anh biết không, những hôm bão lớn, chúng em thường đi 3 người ra biển, vừa thay nhau quan trắc, vừa hỗ trợ cứu nạn, nếu có người gặp nguy hiểm vì gió to, sóng lớn. Ra đảo 5 năm rồi, mãi cũng thành quen anh ạ!”, quan trắc viên Đinh Thị Ngoan chia sẻ.
Hiện trên đảo có 5 quan trắc viên làm việc tại Trạm, mỗi người ở một địa phương khác nhau nhưng khi được phân công ra đảo làm việc, tất cả đều gắn bó, chia sẻ, quý nhau như người thân của mình. Thông qua công việc quan trắc hàng ngày của ngành khí tượng thủy văn, cung cấp thông tin thời tiết, sức gió, lượng mưa cho các cơ quan chức năng để cảnh báo cho ngư dân vươn khơi bám biển, tìm kiếm cứu nạn… họ vẫn lặng lẽ góp sức nhỏ bé vào việc bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc, của biển đảo quê hương.
