Những con số gây choáng ngợp về "Như chưa hề có cuộc chia ly" và niềm hy vọng từ những điều tốt đẹp nhỏ bé

Ngày 22/11, tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội), đã diễn ra Vòng Chung kết Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng - Human Act Prize 2024 và khai mạc Triển lãm Hành động vì cộng đồng. 

Tiếp nối thành công từ mùa giải năm ngoái, Human Act Prize 2024 thu hút 128 hồ sơ chất lượng tham gia, với đa dạng lĩnh vực hoạt động, trải rộng từ giáo dục bình đẳng, sức khỏe và thịnh vượng cộng đồng, chấm dứt đói nghèo cho đến năng lượng sạch, kinh doanh bền vững và sản xuất tiêu dùng có trách nhiệm.

Nhiều dự án gây ấn tượng mạnh mẽ, tạo cảm xúc đặc biệt với Hội đồng Giám khảo và báo chí.

"Chất lượng các dự án năm nay đồng đều hơn thay vì có sự chênh lệch như năm ngoái. Việc lựa chọn ra các dự án xuất sắc thực sự là thách thức đối với Hội đồng Giám khảo. Điểm số giữa các dự án là rất sát nhau", ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Trưởng Ban tổ chức Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng - Human Act Prize cho biết.

"Chúng tôi nhìn thấy nhiều thành phần tham gia, từ doanh nghiệp lớn, các tổ chức uy tín cho đến các đơn vị thậm chí rất nhỏ; các trường học, cơ quan báo chí và đặc biệt là sự hiện diện thường xuyên của lực lượng công an, quân đội, tham gia vào hỗ trợ cộng đồng. Đó là chỉ dấu cho thấy tinh thần vì cộng đồng lan tỏa rộng khắp".

Ngoài tính bền vững như một tiêu chí xuyên suốt của giải thưởng, nhà báo, nhà hoạt động xã hội Trần Mai Anh, thành viên Hội đồng giám khảo đánh giá cao tính kịp thời của nhiều dự án tham gia giải thưởng năm nay, giúp giải quyết nhiều vấn đề cấp thiết của xã hội.

"Các dự án năm nay vẽ lên bức tranh tổng thể về phát triển bền vững ở Việt Nam. Các dự án sâu sắc, lan tỏa và xuyên suốt qua nhiều năm, tác động tích cực đến xã hội trong nhiều lĩnh vực, từ môi trường, giáo dục cho đến con người", bà Mai Anh nhận định.

"Điều quan trọng là giải thưởng năm nay có những dự án mang tính cấp thiết, kịp thời, như các hoạt động ủng hộ người dân chịu ảnh hưởng của bão Yagi vừa qua. Sự ủng hộ không những nhanh mà còn có chiều sâu".

Không ai mạnh mẽ khi đi một mình

Hội đồng Giám khảo nhận định, các dự án năm nay mang đến nhiều bất ngờ về những câu chuyện hậu trường chưa từng được kể, những nỗ lực lớn đằng sau khoảnh khắc ngắn ngủi được chứng kiến bởi công chúng.

"Nhiều năm trước, mọi người vẫn nghĩ 'Như chưa hề có cuộc chia ly' đơn giản chỉ là một cuộc tìm kiếm những con người thất lạc", nhà báo Trần Mai Anh nói về dự án tuy không mới nhưng khi tham dự Human Act Prize năm nay đã để lại cho bà ấn tượng sâu sắc.

"Khi tìm hiểu sâu về dự án, những con số khiến chúng tôi choáng ngợp. Ấn tượng về số năm, ấn tượng về số lượng gia đình đoàn tụ, về sự mất mát. Nhưng điều ấn tượng hơn cả là khối lượng công việc mà đội ngũ dự án đã làm để tạo nên những cuộc trùng phùng như vậy. Thứ chúng ta nhìn thấy trên màn ảnh chỉ là cuộc gặp gỡ giữa những con người. Nhưng đằng sau đó là đội ngũ tâm huyết, làm việc khoa học. Lượng người tham gia thực hiện là rất lớn. Ê kíp chia nhân lực để đi tìm kiếm, tra cứu thông tin. Mọi thứ được triển khai hết sức bài bản mới tạo được kết quả. Nếu chỉ có lòng tốt thôi là không đủ".

Ngoài những dự án đã thành danh, Human Act Prize 2024 cũng chứng kiến cú bắt tay bất ngờ, trở thành hình mẫu cho phương thức triển khai dự án vì cộng đồng theo hướng chung sức kiến tạo.

Vì Một Việt Nam Xanh và Phát Triển Bền Vững là dự án đánh dấu sự hợp tác chiến lược giữa ba cái tên tưởng chừng không liên quan đến nhau là: Vietnam Airlines, MoMo và PanNature - tiên phong trong việc kết hợp công nghệ để huy động nguồn lực từ cộng đồng vào mục tiêu bảo vệ và tái sinh rừng.

Dự án cam kết trồng 30.000 cây trong năm 2024, nhằm phục hồi 50 hecta rừng tại khu vực hành lang kết nối giữa Hòa Bình và Sơn La - lá phổi xanh Tây Bắc đang chịu sự suy giảm nghiêm trọng do các hoạt động phát triển của con người. Mục tiêu dài hạn là phục hồi 500 hecta rừng trước năm 2032.

"Đây là dự án hiếm hoi thể hiện sự cộng hưởng của nhiều thành phần, nhiều đơn vị, có doanh nghiệp, có công nghệ nền tảng và cả đơn vị thực hiện các dự án trồng cây. Đã là hoạt động cộng đồng, không ai có thể vỗ ngực cho rằng mình mạnh mẽ tuyệt đối khi đi một mình. Sự cộng hưởng của nhiều bên trong cùng một mục tiêu là điều mà tất cả chúng ta mong muốn", bà Mai Anh nhấn mạnh.

"Những cộng đồng cộng hưởng nhỏ như vậy đang bắt đầu hình thành. Nhiều bên cùng tham gia một vấn đề và mỗi bên sử dụng thế mạnh của riêng mình, có sự đối soát chéo lẫn nhau, việc gây dựng càng mang lại niềm tin vào sự minh bạch và hiệu quả mang tính lâu dài. Mô hình này sẽ không chỉ áp dụng cho việc trồng cây mà có thể áp dụng với nhiều loại hình hoạt động cộng đồng khác nhau, thích ứng được với cái nhiều đối tượng khác nhau".

Những điều nhỏ bé phi thường

Một thành viên khác từ Hội đồng giám khảo, bà Đinh Thị Quỳnh Vân, Chủ tịch PwC Việt Nam, ghi nhận tia sáng lấp lánh từ các dự án nhỏ. Bà chia sẻ ấn tượng với Tủ sách Nuôi em, một mính chứng cho thấy không chỉ những doanh nghiệp lớn mới làm được các dự án cộng đồng.

"Trong khi các dự án khác đều được hỗ trợ bởi doanh nghiệp hay các tổ chức lớn có nền tảng nguồn lực, tài chính và thế mạnh riêng, Dự án Tủ sách Nuôi em là một ví dụ cho thấy phát triển bền vững không phải toàn thứ vĩ mô, diệu vợi".

"Tủ sách Nuôi em chỉ là một nhóm rất nhỏ, thành viên là những sinh viên, thanh niên tình nguyện, giải quyết thay cho doanh nghiệp lớn những vấn đề ít được chú ý đến. Không có nền tảng mạnh mẽ, họ vẫn có những quy trình và cách làm hợp lý để đi được sâu và thành công. Những nhóm như vậy đang giúp chúng ta vá những lỗ hổng nhỏ bị bỏ quên".

"Cộng đồng năm nay không chỉ kiến tạo mà còn là sáng tạo. Những dự án nhỏ có cách tiếp cận, truyền thông và hoạt động tốt không kém những dự án lớn. Họ chỉ tận dụng những điều nhỏ nhặt mình có mà vẫn thành công", bà Đinh Thị Quỳnh Vân đánh giá.

Khó khăn che chở khó khăn, cá nhân giúp đỡ cá nhân cũng là yếu tố khiến ông Lê Quốc Minh cảm nhận sự đặc biệt từ dự án Con nuôi Đồn Biên phòng.

"Bản thân chính những người lính biên phòng còn rất nhiều khó khăn, tiền lương eo hẹp nhưng họ sẵn sàng đóng góp để nuôi các trẻ em hoàn cảnh khó khăn là người dân tộc thiểu số. Sau một khoảng thời gian, số lượng các cháu bé được hỗ trợ đã lên tới 30.000. Đó là con số hết sức ấn tượng", ông Lê Quốc Minh bày tỏ.

"Không chỉ nuôi ăn, cho chỗ ngủ thông thường, họ còn đau đáu về cuộc sống và học tập cũng như tương lai của các cháu. Nhờ sự hỗ trợ của những người cha, người thầy mang quân hàm xanh, rất nhiều cháu bé đạt được thành tích học tập ấn tượng. Sự đồng hành của các chiến sĩ biên phòng thực sự mang lại hiệu quả, làm thay đổi cuộc sống của những mảnh đời chông chênh".

Xóa bỏ mọi ngại ngần, cùng kiến tạo tương lai

Qua mỗi năm, Giải thưởng Hành động vì cộng đồng - Human Act Prize càng định hình và phát triến sâu rộng, tạo tác động tích cực đến xã hội. Hội đồng Giám khảo cho rằng các dự án năm nay đã làm rõ chủ đề "Cộng đồng kiến tạo", nơi hội tụ của nhiều thành phần, từ những tổ chức lớn đến những con người nhỏ bé đang ngày đêm kiến tạo cho cuộc sống tốt hơn.

"Các dự án đã phải kiến tạo cộng đồng của chính họ trong nhiều năm. Human Act Prize 2024 là nơi các cộng đồng nhỏ gặp gỡ, nơi những dự án còn nhỏ, độc lập có thể tìm đến và định hình lại để trở thành cộng đồng lớn, kiến tạo ra những dự án tầm vóc hơn", nhà báo Trần Mai Anh chia sẻ.

"Trao giải và vinh danh các dự án chỉ là một phần của Human Act Prize 2024. Điều quan trọng hơn chúng tôi muốn là đưa thông tin, thông điệp và hoạt động của từng đối tượng ra bên ngoài khuôn khổ các dự án, mang đến cái nhìn chân thực nhất cho công chúng. Khi biết rằng dự án này đã được chứng thực bởi uy tín của một giải thưởng, các bên sẽ không ngại ngần bắt tay nhau, mở ra nhiều cơ hội hơn nữa để kiến tạo ra dự án mới, tương lai mới mà tất cả cùng theo đuổi, tạo ra cú hích mạnh mẽ".

Hội đồng Giám khảo Human Act Prize 2024 tin rằng cộng đồng kiến tạo là bức tranh ghép thành từ nhiều mảnh nhỏ, đa dạng hình dáng và sắc màu. Mỗi mảnh đều phát huy vai trò quan trọng ngang nhau để làm nên bức tranh vì cộng đồng trọn vẹn.

Nói về chủ đề của Human Act Prize 2024 năm nay, ông Lê Quốc Minh nhận định hoạt động vì cộng đồng giờ là câu chuyện chung của xã hội, với cả những người có điều kiện và những người còn khó khăn trong cuộc sống.

"Giải thưởng hy vọng mang lại sự kiến tạo và lan tỏa. Chúng ta có quyền hy vọng vào những điều tốt đẹp mà mỗi người trong xã hội mang lại, không phân biệt bất kỳ ai", ông Lê Quốc Minh khẳng định.