Nghe có vẻ đáng sợ và khó tin, nhưng điều này là có thật. Vị trí chính xác của chiếc điện thoại di động bạn mang theo người rất dễ bị theo dõi theo nhiều cách khác nhau.
Những "tay săn tiền thưởng" theo dõi vị trí của bạn như thế nào?
Thợ săn tiền thưởng là một ngành nghề đặc thù của hệ thống tư pháp Hoa Kỳ. Mặc dù định nghĩa chính xác, cách thức hoạt động hay quyền hạn cụ thể của những người làm nghề này có thể phức tạp hơn, nhưng hiểu một cách đơn giản, thợ săn tiền thưởng là những người chuyên săn lùng và truy bắt những tội phạm được bảo lãnh nhưng lại trốn hầu toà sau đó.
Nhưng làm cách nào mà các thợ săn tiền thưởng có thể tìm ra kẻ trốn truy nã đang ở đâu, một cách chính xác và nhanh chóng? Joseph Cox, một cây bút của chuyên trang Motherboard mới đây đã làm dấy lên một cuộc tranh luận trên mạng Internet sau khi tiến hành một cuộc thử nghiệm có liên quan.
Ông đã đưa cho một thợ săn tiền thưởng 300 USD và một số điện thoại, và người "thợ săn" này đã tìm ra chính xác vị trí của chiếc điện thoại di động gắn liền với số điện thoại trên, với sai số chỉ khoảng vài trăm mét.
Vậy người "thợ săn" trên đã làm như thế nào?
Có một điều khá rõ ràng rằng các nhà mạng di động như AT&T, Sprint và T-Mobile (trong trường hợp này là của Hoa Kỳ) đều bán các dữ liệu cá nhân của người dùng, bao gồm cả vị trí địa lý của thiết bị được liên kết với các thuê bao di động – cho các công ty bên thứ ba.
Dữ liệu này có thể được sử dụng bởi rất nhiều tổ chức, doanh nghiệp, hay cá nhân, mà trong trường hợp này là các "thợ săn" làm việc trong ngành bảo lãnh của hệ thống tư pháp và các tổ chức, công ty sở hữu họ.
Tuy nhiên, việc buôn bán dữ liệu này thường ít chịu sự quản lý và giám sát chặt chẽ; do đó, đã có nhiều "thợ săn" lừa đảo tìm được cách truy cập vào những dữ liệu nhạy cảm này. "Nhiều dữ liệu đang bị bán vào tay những kẻ làm ăn phi pháp," một nguồn tin trong ngành "bảo lãnh" đã nói với phóng viên tờ Motherboard như vậy.
Và điều đáng buồn nằm ở chỗ, đây hoàn toàn không phải là một vấn đề mới, mà nó đã diễn ra trong một thời gian dài! Tờ The New York Times đã từng đăng tải một bài viết thừa nhận hoạt động quản lý và buôn bán dữ liệu một cách lỏng lẻo từ tháng 5 năm 2018.
Sau khi thông tin này được tiết lộ trên truyền thông, nhiều nhà mạng di động đã đưa ra tuyên bố hứa sẽ quản lý các dữ liệu cá nhân của người dùng nghiêm ngặt hơn.
Chẳng hạn, Giám đốc điều hành của T-Mobile, ông John Legere đã hứa sẽ không bán dữ liệu vị trí của khách hàng cho các bên trung gian "mờ ám", trong một tuyên bố phản hồi lại cáo buộc của The New York Times vào tháng 6 năm 2018.
Một tin vui khác là các nhà mạng Mỹ như AT&T, Sprint và T-Mobile đều đã hứa sẽ ngừng bán các dữ liệu người dùng này cho các bên thứ ba tổng hợp, trong một tuyên bô phản hồi lại các tiết lộ của trang tin Motherboard hồi tháng 1 năm 2019. Và có vẻ như Verizon đã làm điều này từ sớm hơn, ngay sau khi bài viết của The New York Times được đăng tải.
Vậy bạn có thể làm gì: Hy vọng rằng các nhà mạng đã thực sự ngừng bán dữ liệu của bạn cho các bên trung gian "mờ ám" đúng như cam kết.
Các cơ quan chính phủ theo dõi vị trí của bạn như thế nào?
Cần nhấn mạnh rằng các cơ quan chính phủ hoàn toàn có thể truy cập vào dữ liệu vị trí của bạn thông qua các nhà cung cấp dịch vụ di động. Họ chỉ cần xin một lệnh của toà án hoặc cơ quan có thẩm quyền, sau đó đến gặp và đưa ra yêu cầu với nhà cung cấp dịch vụ di động của bạn.
Nhà mạng sau đó sẽ chuyển dữ liệu vị trí thiết bị di động của bạn cho chính phủ, thậm chí là liên tục cập nhật vị trí của bạn cho các cơ quan này theo thời gian thực! (Vâng, Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã đưa ra phán quyết rằng cảnh sát cần có lệnh để có được thông tin này!)
Dĩ nhiên, "nhân danh pháp luật" là một lý do hoàn hảo và rất dễ chấp nhận. Tất nhiên, nếu những công nghệ theo dõi người dùng như vậy thực sự tồn tại, thì các cơ quan chính phủ hoàn toàn có thể có quyền truy cập vào nó khi có lệnh.
Tuy nhiên, khác với thời điểm nhiều thập niên trước, khi gần như không có cách nào để chính phủ co thể theo dõi vị trí của người dân theo thời gian thực, thì ngày nay, thông qua một thiết bị có trong túi xách của hầu hết tất cả mọi người – chiếc điện thoại di động – họ đã có thể dễ dàng làm được điều đó.
Thậm chí, các cơ quan chính phủ còn chẳng cần phải nhờ đến sự giúp đỡ của các công ty cung cấp dịch vụ viễn thông để có được vị trí của bạn. Họ có thể áp dụng một số thủ thuật khác mà, trong một số trường hợp, còn mang lại độ chính xác cao hơn, chẳng hạn như triển khai các thiết bị "cá đuối" ở gần địa điểm mà họ cho là đối tượng đang xuất hiện.
Các thiết bị này có khả năng "mạo danh" các tháp di động ở gần đó, buộc điện thoại của đối tượng phải kết nối với chúng, và từ đó, khai thác dữ liệu vị trí của bạn. (Nhiều tòa án Mỹ cũng đang xem xét ra phán quyết rằng cảnh sát cũng cần có lệnh để được phép triển khai hình thức theo dõi này.)
Vậy bạn có thể làm gì: Không có cách nào cả, trừ phi bạn ngừng sử dụng điện thoại di động!
(Còn tiếp)