Nhờ máy bay không người lái, chuyên gia phát hiện bí mật của Vạn Lý Trường Thành: 220 dấu vết lạ lộ diện

Phát hiện đột phá về ẩn môn trên Vạn Lý Trường Thành

Theo Sohu và Sina, vào đầu tháng 7 năm 2023, nhóm nghiên cứu do giáo sư Trương Ngọc Khôn thuộc Học viện Kiến trúc, Đại học Thiên Tân (Trung Quốc) chỉ đạo đã công bố phát hiện ra cánh cửa và lối đi bí mật (còn được gọi là ẩn môn và bí đạo) trên Vạn Lý Trường Thành.

Được biết, ẩn môn và bí đạo nằm trên đoạn Trường Thành được xây từ thời nhà Minh ở Tần Hoàng Đảo (Hà Bắc, Trung Quốc). Đây là lần đầu tiên các nhà khoa học tìm được bằng chứng thực tế về công trình phòng thủ của Vạn Lý Trường Thành có nhiều nét tương tự như một số thiết kế kiến trúc quân sự từng được miêu tả trong sách “Mặc Tử” từ hơn 2000 năm trước.

Giáo sư Trương Ngọc Khôn, chuyên gia nghiên cứu hệ thống phòng thủ Trường Thành, giải thích: "Trường Thành không chỉ đơn thuần là 'một bức tường' như mọi người vẫn nghĩ". "Ẩn môn" là những cửa nhỏ, thấp được xây dựng ở những đoạn khuất, hướng ra ngoài quan ải, đóng vai trò như lối đi bí mật dựa trên địa thế và nhu cầu quân sự. Những "bí đạo" ít người biết đến này đã từng đóng vai trò quan trọng trong lịch sử."

Công nghệ hiện đại hỗ trợ nghiên cứu

Cũng theo các nhà khoa học, trước đây, nghiên cứu về ẩn môn ở Trung Quốc còn rất hạn chế. Việc phát hiện ra hệ thống ẩn môn này là nhờ dự án thu thập "hình ảnh ba chiều toàn cảnh Vạn Lý Trường Thành" do nhóm nghiên cứu của Đại học Thiên Tân khởi động vào cuối năm 2018.

Nhóm đã sử dụng máy bay không người lái (drone) bay ở độ cao cực thấp, chụp ảnh toàn bộ Vạn Lý Trường Thành thời Minh với độ phân giải centimet, không bỏ sót bất kỳ khu vực nào, thu được hơn 2 triệu bức ảnh, tạo thành nguồn tư liệu quý giá cho nghiên cứu.

Qua nghiên cứu tỉ mỉ, nhóm phát hiện việc bố trí ẩn môn trên Trường Thành rất linh hoạt. Theo trang tin Hoa Xã, các nhà nghiên cứu đã xác định được 220 ẩn môn còn sót lại ở Vạn Lý Trường Thành được xây từ thời nhà Minh. Họ đã tiến hành phân tích hình ảnh của chúng và khảo sát thực địa ở một số địa điểm. Họ nhận thấy mỗi ẩn môn đều được thiết kế phù hợp với địa hình địa phương, kết cấu cũng khác nhau tùy theo nhu cầu, mỗi cái đều độc nhất vô nhị. Quan trọng hơn, nghiên cứu lần này còn phát hiện ra di tích gọi là "đột môn", loại ẩn môn bí mật nhất.

Phát hiện này đã chứng tỏ ẩn môn không chỉ ẩn chứa nhiều bí mật của Trường Thành mà còn thể hiện trí tuệ kiến tạo của người xưa.

"Đột môn" - vũ khí bí mật và minh chứng cho sự giao lưu văn hóa

Đột môn là lối ra bí mật nhất trong hệ thống ẩn môn. Mặt hướng về phía địch được ngụy trang bằng gạch, còn mặt hướng về phía ta thì rỗng. Kẻ địch từ bên ngoài không thể nào phân biệt được vị trí đột môn. Khi cửa ải chính gần đó bị tấn công hoặc gặp tình huống khẩn cấp khác, binh lính có thể phá vỡ đột môn từ bên trong như đập vỡ vỏ trứng, thực hiện các cuộc tấn công bất ngờ.

Sự tồn tại của ẩn môn cũng thể hiện tính mở trong thiết kế của Vạn Lý Trường Thành ở một góc độ khác. Ẩn môn chủ yếu là đường giao lưu hai bên, chứng minh Trường Thành không hoàn toàn đóng kín mà được mở một cách có trật tự. Ví dụ, theo ghi chép chính thức thời nhà Minh, chính quyền cho phép các bộ lạc du mục qua lại giữa Thanh Hải và Hà Sáo để chăn thả gia súc thông qua ẩn môn. Một số ẩn môn thậm chí có thể vừa được hai con ngựa đi qua cùng lúc đã chứng minh điều này.

Trên thực tế, từ thời Xuân Thu Chiến Quốc cách đây hơn 2000 năm, đã có ghi chép về các công trình tương tự như đột môn. Trong chương "Phòng đột" của sách Mặc Tử đã có những ghi chép chuyên biệt về đột môn. Sau đó, các học giả đời Đường, Tống, Minh, Thanh cũng đều có ghi chép về đột môn, nhưng các bài nghiên cứu hiện đại liên quan lại rất ít bởi vẫn chưa tìm thấy bằng chứng thực tế tương ứng.

Vào cuối thời nhà Thanh, học giả nổi tiếng Ngụy Nguyên đã dùng câu "ẩn dưới lòng đất là ngầm, động trên mặt đất là đột" để mô tả tính bất ngờ của các hoạt động quân sự thông qua đột môn.

Ngoài ra, một số ẩn môn còn được sử dụng cho giao thương buôn bán thời xưa.

Những bí mật trong việc xây dựng của Vạn Lý Trường Thành

Nói đến Vạn Lý Trường Thành, chúng ta biết đây là kỳ quan kiến trúc thế giới nhưng lại không biết điểm mạnh cụ thể của nó nằm ở đâu và ẩn chứa bao nhiêu bí mật chưa được biết đến. Ngày nay, những bí mật bên trong Vạn Lý Trường Thành đang dần được hé lộ.

Vạn Lý Trường Thành bắt đầu từ Sơn Hải Quan. Phần móng bên dưới được lát bằng những khối đá granit nặng ba tấn để chống lại sự xâm thực của sóng biển. Các khối đá granit này được cố định chắc chắn bằng các vòng sắt hình con bướm, giúp ngăn chặn hiệu quả việc các khối đá bị dòng chảy cuốn trôi. Bên trên được lát chín lớp gạch đá kiên cố.

Những đoạn Trường Thành mà chúng ta thấy ngày nay đều được xây dựng trên nền móng của Trường Thành cổ, chủ yếu là Trường Thành bằng đất nện, được xây dựng để chống lại sự xâm lược của người Hung Nô từ phương Bắc.

Tần Thủy Hoàng xây dựng Vạn Lý Trường Thành còn ẩn chứa nhiều bí mật. Sau khi trở thành hoàng đế thống nhất thiên hạ, ông sợ nhất hai điều. Một là cái chết, vì vậy ông không ngừng tìm kiếm thuốc trường sinh bất lão. Hai là sợ nhà Tần bị lật đổ. Sau khi các thuật sĩ phán rằng "người diệt Tần là Hồ", ông càng tin rằng người Hồ ở ngoài quan ải là mối đe dọa lớn nhất đối với nhà Tần. Để chống lại người Hồ, năm 214 trước Công nguyên, Tần Thủy Hoàng phái đại tướng Mông Điềm đánh Hung Nô và mất 5 năm để hoàn thành công trình Vạn Lý Trường Thành vĩ đại.

Khi bóc tách phần bên trong của Vạn Lý Trường Thành thời Minh, có thể thấy Trường Thành cổ bên trong được xây dựng bằng cách xếp lớp đất nện, giữa các lớp đất này là một lớp cỏ lau. Những bức tường đất nện này cao sáu mét và dày ba mét.

Vậy tại sao giữa các lớp đất nện lại có một lớp cỏ lau? Các nhà khảo cổ học đã tìm thấy câu trả lời tại di chỉ Trường Thành bằng đất ở tỉnh Cam Túc (Trung Quốc). Việc đặt cỏ lau vào giữa các lớp đất nện là để giúp tường thoát nước tốt hơn khi bị mưa xối. Để chống lại mưa bão và gió mạnh, người xưa đã sử dụng đất vàng sa mạc tại địa phương. Loại đất này chứa nhiều canxi cacbonat, khi gặp nước sẽ tự đông cứng lại. Người xưa đã khéo léo sử dụng đặc tính hóa học này khi xây dựng Trường Thành. Nhờ sự gia cố của đất nện, những bức tường đất này đã chống chọi thành công với sự xâm lược của kẻ thù trong hàng trăm, hàng nghìn năm.

Trường Thành là báu vật của người dân Trung Quốc và đồng thời cũng là kỳ quan trong lịch sử kiến trúc thế giới. Ngày nay, mặc dù đã bị bào mòn bởi thời gian và có nhiều nơi bị đổ nát, nhưng Trường Thành vẫn mang một vẻ hùng vĩ, uy nghiêm. Trường Thành đã cô đọng lại thành một nền văn hóa dày dặn, vẫn còn ẩn chứa rất nhiều bí ẩn mà chúng ta chưa biết. Hy vọng rằng trong tương lai với sự tìm hiểu và nghiên cứu sâu hơn của các nhà khoa học, những bí mật của Vạn Lý Trường Thành sẽ được làm sáng tỏ!

Tổng hợp