Theo hãng tin AP, tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã tới Tokyo vào chiều 25-10 trong chuyến công du ba ngày.
Đây là chuyến thăm Nhật Bản đầu tiên của ông Duterte trên cương vị tổng thống Philippines. Nó cũng diễn ra trong bối cảnh những quan điểm về chính sách đối ngoại của ông Duterte với Mỹ khiến dư luận quốc tế rất quan tâm.
Trong quan sát của giới ngoại giao và chính trị, vấn đề chính họ quan tâm hiện nay là chính sách với Wahsington của ông Duterte và cách Nhật Bản có thể tham góp để hàn gắn mối quan hệ ấy.
Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida thừa nhận những phát biểu vừa qua của ông Duterte đã làm dấy lên nhiều lo ngại.
Ông Kishida cho biết trước báo giới ông đã có kế hoạch sẽ hỏi trực tiếp ông Duterte về những ý định thực sự của ông ấy khi hai người cùng dự buổi dạ tiệc tối 25-10.
Cũng theo ông Kishida, thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cũng sẽ nêu lại vấn đề này với ông Duterte trong buổi làm việc ngày hôm 26-10.
Ông Kishida nói: "Tôi nghĩ việc chúng tôi trao đổi đầy đủ chuyện đó trong những dịp thế này và nghe trực tiếp các quan điểm của tổng thống Duterte là điều rất quan trọng".
Tuy nhiên tại một quốc gia mà tính lịch thiệp, nghiêm cẩn rất được coi trọng như Nhật Bản, một số người tỏ ý do ngại về phong cách có phần dân dã thái quá của tổng thống Duterte. Họ đặc biệt lo ngại về cuộc gặp giữa ông với Nhật hoàng Akihito dự kiến diễn ra ngày thứ sáu (28-10).
Các chương trình tin tức trên truyền hình Nhật Bản liên tục lặp lại những hình ảnh cho thấy ông Duterte nhai kẹo cao su trong các cuộc họp, lúc bắt tay và tại nhiều sự kiện khác.
Trước đó trong một đoạn phim ghi lại cuộc gặp của ông Duterte với chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình lúc ở Bắc Kinh cũng cho thấy ông vừa đi vừa đút tay vào túi, nhai kẹo cao su trong lúc bắt tay và lúc tham dự một lễ ký kết thỏa thuận.
Nghị sĩ Itsunori Onodera thuộc đảng cầm quyền LDP chia sẻ lo ngại này trong chương trình của đài Fuji TV: "Khi ông Duterte tới gặp Nhật hoàng, hành xử của ông ấy trong sự kiện đó sẽ có tác động rất lớn. Tôi tin là ông ấy hiểu rõ những hệ lụy và sẽ không làm những việc như vậy (như nhai kẹo cao su), nhưng tôi hy vọng phía Philippines sẽ nhắc nhở ông ấy về thời điểm đặc biệt này".
Trong khi đó một cựu quan chức ngoại giao và hiện là một nhà phân tích chính trị Nhật Bản là Kunihiko Miyake thì nói: "Thật không thể tin được. Tôi chưa bao giờ thấy chuyện nào như vậy. Làm sao mà ông ấy lại dám hành xử theo những cách có thể khiến người chủ nhà tiếp đón ông ấy mất mặt như vậy".
Tuy nhiên chuyên gia Miyake cho rằng, rất có thể ông Duterte đã cố tình làm như vậy vì ông ấy không hài lòng về vấn đề Biển Đông.
Nhật Bản sẽ hỗ trợ Manila hai chiếc tàu tuần tra lớn cho lực lượng Cảnh sát biển cùng với cam kết hỗ trợ 10 chiếc tàu khác nhỏ hơn trước đó, và một máy bay huấn luyện quân sự TC-90 nhằm giúp Philippines tăng cường an ninh hàng hải tại Biển Đông.
Chánh văn phòng nội các Nhật Bản Yoshihide Suga tái khẳng định chính sách của Nhật Bản trong việc mở rộng thêm quan hệ hợp tác chiến lược với Manila.