Ở phiên toà xét xử cựu Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng trong vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” và “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai” xảy ra tại Bộ Công thương, Tổng Công ty cổ phần Bia-Rượu-Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) và TP Hồ Chí Minh gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 2.700 tỷ đồng, TAND TP Hà Nội nhận định, hành vi của nguyên Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Nam Hải có dấu hiệu vi phạm pháp luật nên đã kiến nghị cơ quan điều tra xem xét, nếu thấy có dấu hiệu vi phạm thì xử lý theo quy định của pháp luật. Vậy vai trò của ông Nguyễn Nam Hải trong vụ án này như thế nào?
Ông Nguyễn Nam Hải khi đương chức.
Theo hồ sơ vụ án, tháng 3/2006, Bộ Công thương có văn bản đề nghị Bộ Tài chính và Ban Chỉ đạo 80 TP Hồ Chí Minh để Sabeco giữ lại khu đất “vàng” số 2-4-6 Hai Bà Trưng (phường Bến Nghé, quận 1, TP Hồ Chí Minh) với mục đích thực hiện dự án xây tổ hợp khách sạn 6 sao, trung tâm thương mại, trung tâm hội nghị, hội thảo và văn phòng cho thuê. Theo quy định của pháp luật, tài sản là khu đất số 2-4-6 Hai Bà Trưng không được thành lập pháp nhân mới.
Thực hiện dự án trên, tháng 4/2007, Sabeco liên doanh thành lập Công ty cổ phần Bất động sản Sabeco Land. Liên doanh này đã thuê tư vấn, thiết kế công trình Tòa nhà Sabeco Tower để thực hiện dự án tổ hợp trên. Bốn tháng sau, trên cơ sở công văn đề nghị của Sabeco về việc xin chuyển mục đích sử dụng đất xây khách sạn và trung tâm thương mại, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh thời điểm đó là ông Nguyễn Hữu Tín đã đồng ý với đề xuất của Sabeco.
Tháng 7/2011, UBND TP Hồ Chí Minh phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất số 2-4-6 Hai Bà Trưng để Sabeco thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với tài sản này. Do số tiền phải nộp quá lớn, Sabeco không thể nộp đúng hạn nên đã báo cáo cơ quan chủ quản là Bộ Công thương. Ngày 24/10/2012, ông Nguyễn Nam Hải, thời điểm đó là Thứ trưởng Bộ Công thương đã ký Công văn số 10194 gửi UBND TP Hồ Chí Minh đề nghị gia hạn thời hạn nộp tiền sử dụng đất cho Sabeco. Công văn Thứ trưởng Nguyễn Nam Hải ký cũng đề cập nội dung, sau khi UBND TP Hồ Chí Minh gia hạn nộp tiền, Bộ Công thương sẽ chỉ đạo Sabeco khẩn trương tìm kiếm nhà đầu tư mới có năng lực về tài chính, có kinh nghiệm để triển khai dự án hiệu quả.
Trong thời gian này, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 94/NQ-CP ngày 27/9/2011, trong đó yêu cầu các Tập đoàn kinh tế, Tổng Công ty Nhà nước tập trung vốn đầu tư vào các ngành kinh doanh chính, không đầu tư ngoài ngành, nhất là các lĩnh vực tài chính, bảo hiểm, bất động sản, chứng khoán. Đối với các Tập đoàn, Tổng Công ty Nhà nước trước đây đã đầu tư vào các lĩnh vực này phải sớm có kế hoạch thoái vốn, tiến tới chấm dứt kinh doanh...
Ngày 9/7/2012, Chính phủ ban hành Nghị quyết 26/NQ-CP tiếp tục chỉ đạo việc thoái vốn đầu tư ra ngoài lĩnh vực kinh doanh chính của các Tập đoàn, Tổng Công ty Nhà nước là một nội dung quan trọng của quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp.
Tuy nhiên, bị cáo Vũ Huy Hoàng (thời điểm đó là Bộ trưởng Bộ Công thương), bị can Hồ Thị Kim Thoa (thời điểm đó là Thứ trưởng Bộ Công thương, đang bị truy nã) và bị cáo Phan Chí Dũng (thời điểm đó là Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nhẹ, Bộ Công thương) tiếp tục chỉ đạo Sabeco thực hiện đầu tư dự án bất động sản, liên doanh thành lập pháp nhân mới làm chủ đầu tư dự án xây tổ hợp khách sạn 6 sao, trung tâm thương mại, trung tâm hội nghị, hội thảo và văn phòng cho thuê và chuyển giao quyền sử dụng khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng cho liên doanh không đúng đối tượng, không thông qua đấu giá, trái pháp luật, gây thiệt hại đặc biệt lớn cho nhà nước số tiền hơn 2.700 tỷ đồng.
Quá trình xét xử vụ án này, TAND TP Hà Nội nhận định, năm 2012, Thứ trưởng Nguyễn Nam Hải ký Công văn số 10194 gửi UBND TP Hồ Chí Minh đề nghị gia hạn thời hạn nộp tiền sử dụng đất cho Sabeco có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Vậy nên khi tuyên án, TAND TP Hà Nội đã đề nghị cơ quan điều tra làm rõ hành vi vi phạm pháp luật của ông Nguyễn Nam Hải, nếu thấy hành vi vi phạm đã rõ thì xử lý theo quy định pháp luật.
Trước khi mở phiên toà xét xử bị cáo Vũ Huy Hoàng và đồng phạm, TAND TP Hà Nội cũng đã triệu tập hợp lệ ông Nguyễn Nam Hải đến phiên toà với tư cách người liên quan đến vụ án. Nhưng ông Hải vắng mặt không có lý do.