Vào ngày 21 tháng 1 năm 1954, USS Nautilus, tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân đầu tiên trên thế giới, được hạ thủy tại Nhà máy đóng tàu General Dynamics ở Groton, Connecticut.
Sáu mươi chín năm sau, một báo cáo của quốc hội tiết lộ rằng có điều gì đó không ổn xảy ra với hạm đội tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân của Hải quân Mỹ.
Theo báo cáo, trong số 49 tàu ngầm tấn công đa năng (SSN) của hải quân, 18 chiếc hiện không còn hoạt động để sửa chữa. Vậy điều này đã xảy ra như thế nào?
Có gì trong Báo cáo?
Theo dữ liệu hải quân chưa được tiết lộ trước đây do Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội (CRS) công bố, tính đến năm 2023, ít nhất 37% toàn bộ hạm đội SSN đã tạm thời ngừng hoạt động để sửa chữa.
Báo cáo trích dẫn 18 SSN đang được bảo trì tại kho hoặc đang chờ bảo trì, được gọi là không hoạt động. Con số này cao hơn đáng kể so với mục tiêu của hải quân là có tối đa 20% tổng số tàu ngầm tấn công nhanh đang được bảo trì bất cứ lúc nào và không có tàu ngầm nào đứng yên chờ bắt đầu sửa chữa.
"Việc tồn đọng bảo trì đã giảm đáng kể số lượng SSN hoạt động tại bất kỳ thời điểm nào, làm giảm khả năng đáp ứng nhu cầu nhiệm vụ hàng ngày của lực lượng và có khả năng gây áp lực hoạt động gia tăng lên các tàu ngầm tấn công nhanh đang hoạt động", nhà phân tích hải quân Ronald O'Rourke cho biết trong báo cáo.
Bộ Tư lệnh Hệ thống Biển Hải quân phản ứng bằng cách đổ lỗi cho việc lập kế hoạch, nguồn cung cấp nguyên liệu và việc thực hiện tại xưởng đóng tàu.
Tàu ngầm nào cần bảo trì?
Theo báo cáo trước đó của Bloomberg, các SSN không hoạt động không phải là tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo hạt nhân lớp Ohio, "mà là các tàu tấn công nhanh, bao gồm cả lớp Seawolf, có thể bắn ngư lôi và tên lửa hành trình Tomahawk vào các tàu và mục tiêu trên đất liền, đồng thời thực hiện các nhiệm vụ tàng hình như giám sát".
Đối với SSN, nó là biểu tượng phân loại thân tàu của Hải quân Mỹ dành cho tàu ngầm tấn công đa năng chạy bằng năng lượng hạt nhân.
'Đòn giáng nặng nề vào niềm kiêu hãnh của các đô đốc Mỹ'
Vasily Dandykin, nhà phân tích quân sự kỳ cựu người Nga và là thuyền trưởng cấp 1 của Hải quân Nga cho rằng việc có gần 40% số tàu ngầm tấn công nhanh của Mỹ phải dừng hoạt động để bão dưỡng trong thời gian dài là "một đòn giáng mạnh vào niềm tự hào của các đô đốc và thủy thủ Mỹ".
Dandykin nhấn mạnh lý do khiến 18 SSN tạm thời ngừng hoạt động là sau chiến thắng mà Mỹ tự tuyên bố trong Chiến tranh Lạnh, người Mỹ đã nhắm mắt làm ngơ trước các vấn đề liên quan đến bảo trì, đồng thời cho biết thêm rằng việc sửa chữa bị trì hoãn sẽ rút ngắn tuổi thọ của tàu ngầm.
Khi được hỏi về tình trạng hoạt động của các SSN, nhà phân tích chỉ ra một loạt vấn đề liên quan đến việc bảo trì và trình độ của thủy thủ đoàn, mà theo ông, đã dẫn đến nhiều sự cố hàng hải trước đó.
Vụ tai nạn phụ Connecticut
Một trong những sự cố lớn đã xảy ra với tàu USS Connecticut ở Thái Bình Dương vào tháng 10 năm 2021.
Một cuộc điều tra sau đó của hải quân về vụ tàu ngầm lớp Seawolf đâm vào sườn núi dưới nước trên biển đã phát hiện ra rằng sự cố này có thể phòng ngừa được vì trước đó đã có các sai sót về lập kế hoạch điều hướng và quản lý rủi ro cũng như các sai sót khác của Hải quân Mỹ.
Cuộc điều tra chỉ ra rằng những trục trặc này "thấp hơn nhiều so với tiêu chuẩn của Hải quân Mỹ" và sự cố khiến tàu ngầm tấn công nhanh không thể hoạt động trong một thời gian dài do bị hư hỏng. Connecticut được cho là sẽ không hoạt động trở lại sớm nhất cho đến đầu năm 2026.
Một sự cố khác xảy ra vào ngày 9 tháng 1 năm 2005, khi một thủy thủ đoàn thiệt mạng sau khi tàu ngầm hạt nhân San Francisco của Mỹ mắc cạn ngoài khơi đảo Guam ở Thái Bình Dương. 23 thủy thủ đoàn bị thương trong vụ việc.
Vào tháng 2 năm 2001, bánh lái của USS Greeneville đã xé nát boong dưới của tàu đánh cá Nhật Bản Ehime Maru khi di chuyển nhanh trên mặt nước, khiến tàu này bị chìm trong vòng vài phút. Chín người trên tàu thiệt mạng, bao gồm cả sinh viên và người hướng dẫn đánh bắt cá thương mại.
Hậu quả
Dandykin cho biết thêm, áp lực hoạt động đối với các tàu SSN vẫn đang hoạt động gần như chắc chắn sẽ tăng lên, điều đó có nghĩa là tuổi thọ của chúng có thể bị giảm và việc chế tạo thêm các tàu ngầm như vậy sẽ là cần thiết. Ông nói thêm, điều này sẽ dẫn đến việc Mỹ phải chi một khoản tiền khổng lồ từ ngân sách quốc phòng.
Nhận định của ông được nhắc lại bởi Earl Rasmussen, Trung tá đã nghỉ hưu với hơn 20 năm phục vụ trong Quân đội Mỹ, người đã nói với rằng việc 18 SSN hiện không còn hoạt động có nghĩa là Hải quân Mỹ sẽ phải hạn chế các hoạt động ở Biển Đỏ, Địa Trung Hải và Thái Bình Dương.
Rasmussen chỉ ra: "Gần 40% số SSN bị ngừng hoạt động sẽ ảnh hưởng lớn đến khả năng triển khai tấn công và phòng thủ ngầm của chúng tôi".