Đây là vụ án được Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tỉnh Hà Nam đưa vào diện theo dõi.
Theo nội dung vụ án, ông Nguyễn Văn Diễn là Giám đốc của Công ty TNHH Vận tải Châu Giang (Công ty Châu Giang) và cũng là Giám đốc Công ty TNHH Vận tải và Xây dựng Tiến Đạt (Công ty Tiến Đạt).
Khu vực dự án Công ty Tiến Đạt khai thác
Năm 2011, Công ty Châu Giang được UBND tỉnh Hà Nam cấp giấy phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường tại mỏ núi đá Hang Diêm, thời hạn 30 năm. Năm 2017, Công ty Tiến Đạt tiếp tục được UBND tỉnh Hà Nam quyết định chủ trương đầu tư và giao cho thuê 34.865m2 đất để xây dựng nhà máy sản xuất cống bê tông và gạch không nung xi măng cốt liệu.
Viện KSND tỉnh Hà Nam cho rằng, sau khi được giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án, ông Nguyễn Văn Diễn không thông qua các thành viên góp vốn của công ty mà tự ý một mình đại diện công ty ký hợp đồng với Trung tâm Điều trị nghiện ma túy và Phục hồi chức năng tâm thần tỉnh Hà Nam để thuê người khai thác khoáng sản trái phép trong diện tích đất thuộc quyền quản lý của Trung tâm, rồi bán khoáng sản cho các công ty, cá nhân trong và ngoài tỉnh Hà Nam kiếm lời.
Theo đó, từ năm 2010 - 2020, ông Diễn thuê và chỉ đạo khai thác trái phép khoáng sản tại dự án được cấp phép xây dựng Nhà máy gạch không nung, xi măng cốt liệu tại khu vực núi Hang Diêm, xã Liên Sơn và trong Trung tâm cai nghiện, trị giá hơn 58,9 tỷ đồng.
Ông Vũ Đức Tuấn bị Viện KSND tỉnh Hà Nam cáo buộc là người được Diễn thuê làm kế toán của Công ty Tiến Đạt, từ năm 2018 đến 2021, Tuấn trực tiếp tính toán, tổng hợp hóa đơn GTGT của Công ty Tiến Đạt để xuất, bán cho một số công ty với tổng khối lượng 354.288m3 nguyên khối sét xi măng, trị giá hơn 31,4 tỷ đồng.
Cơ quan truy tố kết luận hành vi phạm tội của ông Diễn và ông Tuấn là nguy hiểm cho xã hội, gây thiệt hại nghiêm trọng đến ngân sách Nhà nước, gây ảnh hưởng đến môi trường, gây bức xúc cho nhân dân. Do đó, phải đưa các bị cáo ra xét xử nhằm giáo dục và phòng ngừa chung.
Ngày 27/12/2022, TAND tỉnh Hà Nam đã tuyên phạt bị cáo Nguyễn Văn Diễn 6 năm tù và Vũ Đức Tuấn 2 năm 6 tháng tù về tội “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên”; áp dụng hình phạt bổ sung phạt 150 triệu đồng đối với bị cáo Diễn; thu hồi số tiền hơn 58,9 tỷ đồng là giá trị toàn bộ khoáng sản đã khai thác trái phép và số tiền hơn 28,5 tỷ đồng các bị cáo thu lợi bất chính.
Tại phiên tòa, Viện KSND tỉnh Hà Nam nhận thấy quá trình khai thác trái phép khoáng sản của các bị cáo diễn ra trong khoảng thời gian dài cũng có phần trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước tỉnh trong việc: Thẩm định nhu cầu sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; việc quản lý, thực hiện các quy định của pháp luật về khai thác khoáng sản ở khu vực có dự án đầu tư xây dựng công trình; công tác hậu kiểm của Sở Xây dựng; Sở TN&MT tỉnh Hà Nam, chưa thực hiện đúng.
Bên cạnh đó, việc chấp hành các quy định của pháp luật về thuế tài nguyên cũng là những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc các bị cáo có thể khai thác trái phép khoáng sản.
Từ những phân tích đã nêu, Viện KSND tỉnh Hà Nam yêu cầu Cơ quan CSĐT Công an tỉnh tiếp tục thu thập chứng cứ, làm rõ sai phạm của các tổ chức, cá nhân liên quan để xử lý theo quy định.
Cấp giấy chứng nhận khi chưa đủ điều kiện
Mở rộng điều tra vụ án đến ngày 15/2, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Hà Nam đã khởi tố ông Trương Minh Hiến (SN 1960, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam) và ông Vũ Hữu Song (SN 1959, nguyên Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Hà Nam) về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” theo quy định tại khoản 2 Điều 285 BLHS 1999.
Cơ quan điều tra cáo buộc, quá trình thực hiện chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, bị can Trương Minh Hiến và Vũ Hữu Song đã buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra giám sát, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty Tiến Đạt khi chưa đủ điều kiện.
Việc làm của ông Hiến và ông Song dẫn đến hậu quả ông Nguyễn Văn Diễn không nộp tiền trồng rừng thay thế và khai thác trái phép hơn 260.000m3 đá sét xi măng trong khu vực có dự án đầu tư xây dựng công trình, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước hơn 20 tỷ đồng.
Cũng liên quan đến vụ án, trước đó, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Hà Nam đã tống đạt khởi tố bị can với các ông Vũ Văn Định (64 tuổi) và Nguyễn Duy Trinh (51 tuổi) về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Cả 2 bị can nguyên là Giám đốc Trung tâm Chữa bệnh, giáo dục, lao động xã hội tỉnh Hà Nam.
Tài liệu điều tra xác định, trung tâm này cùng với doanh nghiệp của Nguyễn Văn Diễn trực tiếp ký các hợp đồng, biên bản thỏa thuận cho phép khai thác khoáng sản, vận chuyển ra khỏi khu đất quản lý của trung tâm, thu lợi bất chính.