Nghiên cứu: Tổn thương dây thần kinh là nguyên nhân gây ra tình trạng Covid-19 kéo dài

Nghiên cứu nhỏ cho thấy điều trị bệnh nhân bằng liệu pháp miễn dịch nhắm vào bệnh lý thần kinh có thể cải thiện các triệu chứng Covid-19 kéo dài.

Các nhà khoa học và bác sỹ đang tiếp tục vật lộn với tình trạng Covid-19 kéo dài ở nhiều bệnh nhân, một tình trạng hậu virus đặc trưng bởi các triệu chứng dai dẳng. Hiện vẫn chưa rõ chính xác nguyên nhân gây ra tình trạng Covid-19 kéo dài, tình trạng này có thể kéo dài bao lâu và có lẽ quan trọng nhất là cách điều trị căn bệnh này về lâu dài.

Tác giả chính của nghiên cứu, Anne Louise Oaklander đến từ Khoa Thần kinh tại MGH cho biết khi tác động cấp tính của Covid-19 bắt đầu lắng xuống trên toàn thế giới, việc hiểu cách điều trị Covid-19 về lâu dài sẽ ngày càng trở nên quan trọng. Tỷ lệ phổ biến chung của tình trạng này không rõ ràng nhưng người ta nghi ngờ có từ 10 đến 30% những người mắc bệnh Covid-19 có thể gặp các triệu chứng kéo dài hơn ba tháng.

Oaklander cho biết: "Đây là một trong những bài báo ban đầu xem xét nguyên nhân gây ra tình trạng Covid-19 kéo dài, điều này sẽ tăng dần tầm quan trọng khi Covid-19 cấp tính giảm dần. Phát hiện của chúng tôi cho thấy di chứng trên một số bệnh nhân nhiễm Covid-19 kéo dài gặp tổn thương sợi thần kinh ngoại vi và tổn thương các loại tế bào thần kinh dạng sợi nhỏ".

Nghiên cứu mới theo dõi 17 bệnh nhân với nhiều triệu chứng Covid-19 kéo dài. Các nhà nghiên cứu đã đánh giá các bệnh nhân dựa trên một tình trạng gọi là bệnh thần kinh ngoại vi, một loại tổn thương thần kinh chủ yếu có biểu hiện đau tay hoặc chân, yếu, mệt mỏi và thay đổi cảm giác.

Nghiên cứu cho thấy 59% bệnh nhân mắc hội chứng hậu Covid-19 được chẩn đoán lâm sàng mắc bệnh thần kinh ngoại biên. Quan trọng hơn nữa, các nhà nghiên cứu nhận thấy việc điều trị một số bệnh nhân bằng liệu pháp miễn dịch được sử dụng để nhắm mục tiêu bệnh thần kinh viêm đã dẫn đến cải thiện các triệu chứng.

Oaklander chỉ ra rằng không phải tất cả bệnh nhân đều đáp ứng với các phương pháp điều trị bệnh thần kinh và một số bệnh nhân đã cải thiện một cách tự nhiên mà không cần bất kỳ loại liệu pháp miễn dịch nào. Vì vậy cô nghi ngờ không phải tất cả các trường hợp di chứng hậu Covid-19 kéo dài đều có đặc trưng bị tổn thương thần kinh dạng này.

Tuy nhiên bệnh nhân có thể tham khảo ý kiến bác sỹ thần kinh nếu các triệu chứng của họ không có dấu hiệu cải thiện.

Oaklander chia sẻ: "Nghiên cứu từ nhóm của chúng tôi và những người khác đang làm rõ các loại bệnh lý thần kinh hậu Covid-19 là gì và cách tốt nhất để chẩn đoán và điều trị chúng. Hầu hết các bệnh lý thần kinh Covid-19 kéo dài cho đến nay được mô tả là do phản ứng của hệ miễn dịch đối với virus đi chệch hướng".

Một số bệnh nhân đã có sự cải thiện sau khi ứng dụng các phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho các bệnh lý thần kinh liên quan đến miễn dịch.

Rối loạn dây thần kinh phế vị là biểu hiện của tình trạng hậu Covid-19 kéo dài

Phát hiện MGH không phải là phát hiện đầu tiên cho thấy một số loại tổn thương thần kinh có thể đóng vai trò trong bệnh lý hậu Covid-19 kéo dài. Một nhóm nghiên cứu khác dự kiến sẽ có bài phát biểu tại Đại hội vi sinh lâm sàng và bệnh truyền nhiễm châu Âu vào tháng tới và đưa ra bằng chứng cho thấy, rối loạn chức năng ở dây thần kinh phế vị có thể là đặc điểm chủ yếu của tình trạng Covid-19 kéo dài.

Dây thần kinh phế vị là dây thần kinh dài nhất trong cơ thể con người, kéo dài từ não xuống tim và ruột. Nó đóng một vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh một loạt các chức năng quan trọng của cơ thể, từ kiểm soát nhịp tim đến quản lý tiêu hóa.

Nghiên cứu mới ban đầu thu thập một nhóm gồm 348 bệnh nhân gặp di chứng hậu Covid-19 kéo dài và phát hiện 66% có các triệu chứng của rối loạn chức năng thần kinh phế vị (VND). Một nhóm nhỏ hơn gồm 22 bệnh nhân với các triệu chứng VND đã được nghiên cứu chặt chẽ và siêu âm cho thấy một phần tư số bệnh nhân này có những thay đổi rõ ràng đối với dây thần kinh phế vị.

Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết về chứng viêm liên quan đến hậu Covid-19 kéo dài gây ra rối loạn chức năng thần kinh phế vị. Đây là nguồn gốc của một số triệu chứng hậu Covid-19 kéo dài bao gồm các vấn đề về đường tiêu hóa và suy giảm hô hấp.

Trong đánh giá thử nghiệm này, hầu hết các đối tượng gặp di chứng hậu Covid-19 kéo dài gặp các triệu chứng rối loạn chức năng thần kinh phế vị đã có một loạt các thay đổi đáng kể, liên quan đến lâm sàng, cấu trúc hoặc chức năng trong dây thần kinh phế vị, bao gồm làm dày dây thần kinh, khó nuốt và các triệu chứng khó thở.

Các nhà nghiên cứu cho biết trong một tuyên bố: "Những phát hiện của chúng tôi cho đến nay chỉ ra rối loạn chức năng thần kinh phế vị là một đặc điểm sinh lý chính của di chứng hậu Covid-19 kéo dài".

Nhà nghiên cứu David Strain đến từ Đại học Exeter cho biết, những phát hiện mới rất hữu ích nhưng sẽ cần nhiều nghiên cứu lâm sàng hơn để tìm ra những cách hiệu quả để điều trị chứng hậu Covid-19 kéo dài. Strain đồng ý rằng một số triệu chứng Covid-19 kéo dài có thể liên quan đến tác động trực tiếp của Covid-19 lên hệ thần kinh nhưng ông không tin liệu tác động di chứng hậu Covid-19 có thực sự liên quan đến dây thần kinh phế vị hay không.

Những người dễ bị tổn thương thần kinh có nguy cơ cao nhất phát triển các triệu chứng hậu Covid-19 kéo dài. Trong trường hợp này, quan sát này cho chúng ta biết nhiều hơn một chút so với tổn thương dây thần kinh là kết quả của Covid-19. Nhưng hậu quả sẽ trở nên nghiêm trọng hơn nhất là trên những người có di chứng hậu Covid-19 kéo dài.

Việc điều trị bằng các hóa chất đã được chứng minh là có hiệu quả chống lại rối loạn chức năng thần kinh phế vị, giúp thuyên giảm các triệu chứng. Tuy nhiên các bệnh nhân vẫn có nguy cơ gặp các triệu chứng bùng phát trở lại khi ngừng điều trị.

Nghiên cứu trên đã được công bố trên tạp chí Neurology: Neuroimmunology & Neuroinflammation mới đây.

Tham khảo Newatlas