Một bệnh viện điều trị bệnh nhân SARS ở Singapore vào tháng 12/2003. Ảnh: Reuters
Gần 20 năm trước khi virus SARS-CoV-2 xuất hiện, một virus cùng họ với nó và thậm chí có nguy cơ làm chết người cao hơn đã gây nên sự hoảng loạn khi khiến gần 10% trong số 8.000 người mắc bệnh tử vong. Tuy nhiên, đợt bùng phát dịch SARS năm 2003 có lẽ đã để lại cho những người hồi phục sau khi mắc bệnh một "món quà".
Những người từng mắc SARS được tiêm vaccine ngừa Covid-19 dường như có thể chống lại tất cả các biến thể của virus SARS-CoV-2 hiện nay cũng như các biến thể sẽ sớm xuất hiện, một nghiên cứu mới cho hay. Các kháng thể mạnh mẽ từ những người này thậm chí có thể bảo vệ được cơ thể trước các virus corona ở những loài khác chưa lây nhiễm sang con người. Điều này có lẽ chứa đựng những manh mối về việc làm thế nào để tạo ra các loại vaccine có thể chống lại các loại virus corona có nguy cơ gây ra các đợt bùng phát dịch bệnh trong tương lai.
Một đội ngũ, dẫn đầu là chuyên gia về các dịch bệnh mới xuất hiện Linfa Wang thuộc Trường Y Duke-NUS ở Singapore, đã nhận ra điều này trên 8 người từng mắc SARS gần đây được tiêm 2 mũi vaccine RNA ngừa Covid-19. Trong môi trường ống nghiệm, các kháng thể được lấy từ mẫu máu của những người này có khả năng "vô hiệu hóa" chủng virus SARS-CoV-2 ban đầu cũng như virus SARS-CoV gây nên dịch SARS, ông Wang và các cộng sự cho biết trên Tạp chí Y khoa New England. Đội ngũ này còn phát hiện thêm rằng, những kháng thể này cũng hoạt động tốt trong việc chống lại các biến thể Alpha, Beta và Delta của virus SARS-CoV-2 và ngăn chặn 5 virus corona cùng họ khác được tìm thấy trên dơi và tê tê có nguy cơ lây nhiễm sang con người.
Priyamvada Acharya, một nhà sinh học cho biết, kết quả của nghiên cứu trên là "một tin tốt và rất bất ngờ", đồng thời nhận định, đây là một bước quan trọng cho hy vọng lâu dài về việc phát triển một loại vaccine có thể chống lại tất cả các loại virus corona.
Virus SARS-CoV và virus SARS-CoV-2 giống nhau tới 80%. Vì thế, chuyên gia Wang từng ngạc nhiên khi những nhà nghiên cứu khác cho biết những người từng hồi phục sau khi mắc SARS vẫn có các kháng thể ngăn ngừa virus SARS-CoV liên kết với thụ thể ACE2 nhưng dường như không có khả năng chống lại virus SARS-CoV-2.
"Điều này luôn ám ảnh tâm trí tôi khi mà 2 virus này gắn với cùng một thụ thể, vậy thì tại sao những kháng thể của những người này không thể vô hiệu hóa virus?"
Theo ông Wang, có lẽ những người từng mắc SARS có các tế bào B (tế bào sản xuất kháng thể - ND), có thể nhận ra cả virus SARS-CoV và virus SARS-CoV-2 nhưng ở mức độ tối thiểu và khó có thể quan sát. Vì thế, việc tiêm vacine có lẽ đã thúc đẩy sự hoạt động của các tế bào B và mở rộng khả năng miễn dịch của những người này.
Để thử nghiệm khả năng này, đội ngũ của ông Wang đã so sánh các kháng thể trung hòa từ những người từng mắc SARS được tiêm vaccine với những người từng mắc SARS chưa được tiêm vaccine. Đội ngũ trên cũng đã phân tích các kháng thể trong 3 nhóm khác nhau: những người chưa được tiêm vaccine mắc Covid-19, những người đã tiêm vaccine hồi phục sau khi mắc COvid-19, và những người chưa từng mắc Covid-19.
Những người từng mắc SARS được tiêm vaccine là những người duy nhất có kháng thể trung hòa được 10 loại virus corona khác nhau. Mức độ kháng thể trung hòa này tương đối cao đối với từng loại virus.
"Điều này vô cùng thú vị", Neil King, kỹ sư y sinh tại Đại học Washington, Seattle cho hay.
Andrew Ward, một nhà sinh học cấu trúc tại Viện Nghiên cứu Scripps, đã gọi kết quả nghiên cứu của đội ngũ chuyên gia Wang là "khá ấn tượng" mặc dù ông không ngạc nhiên khi hệ miễn dịch với virus SARS-CoV và SARS-CoV-2 tạo ra lá chắn miễn dịch rộng hơn.
Nghiên cứu trên đã tiến hành với những người từng mắc SARS ở Singapore, quốc gia có tỷ lệ người mắc dịch bệnh này cao thứ 5 thế giới và theo ông Wang: "Không phòng thí nghiệm nào khác làm được điều này hiện nay"./.