Trong văn hóa đại chúng, mèo vẫn được coi là loài động vật không màng thế sự, sống đời ung dung, chỉ đòi sự chú ý khi thực sự thèm muốn được vuốt ve. Nhưng nghiên cứu mới cho thấy mèo có tỏ ra xót thương khi vật nuôi sống cùng nhà qua đời, ngay cả khi “bạn cùng nhà” của chúng là chó.
Theo khảo sát, một số con mèo khó ngủ, bỏ ăn hay tạo ra những âm thanh tang thương sau cái chết của bạn cùng nhà. Một số chủ nuôi khác báo cáo rằng mèo của họ đòi được vuốt ve nhiều hơn, thậm chí không thèm chơi những trò chúng vốn hứng thú.
Kết quả nghiên cứu mới trở thành đối trọng với thành kiến cho rằng mèo là loài phản xã hội, đồng thời gợi ý về khả năng biểu thị nỗi đau mất mát trên các sinh vật sống.
Meme mèo buồn nổi tiếng - Ảnh: Internet.
“ Mèo không còn ngủ nhiều, ăn nhiều và chơi nhiều nữa, mà hay tìm kiếm sự chú ý từ chủ nhân hay những con vật nuôi khác, chúng chui lủi nhiều hơn, hay ở một mình và có vẻ cố gắng tìm kiếm người bạn đã mất ”, các tác giả nghiên cứu tới từ Đại học Oakland nhận định.
Trong thế giới động vật, hành vi xót thương cho sự mất mát diễn ra thường xuyên, và đã được ghi nhận trên voi, cá heo, tinh tinh; có lúc chúng tỏ ra thương xót bằng cách giữ thi thể của cá thể thân thiết lại bên mình. Trong một nghiên cứu mới được các nhà khoa học Ý thực hiện, chó cũng tỏ ra xót thương trước cái chết của bạn sống cùng nhà.
Nhưng theo nhận định của các nhà khoa học công tác tại Đại học Oakland, mèo không hay bộc lộ những dấu hiệu trên.
“ Trong khi chó, với gốc gác là động vật sống theo đàn, phản ứng mạnh mẽ trước cái chết của cá thể trong bầy, thì những con mèo được người chăm sóc lại thích nghi với cuộc sống giữa những cá thể [cùng loài với nhau, khác loài với mèo], khả năng bộc lộ cảm xúc xót thương của chúng cần được nghiên cứu sâu hơn ”, nhóm nhận định.
Nghiên cứu mới thực hiện khảo sát trên những người nuôi mèo và vừa mất một vật nuôi khác, hoặc chó hoặc mèo. Báo cáo ghi nhận dấu hiệu cảm xúc của hơn 450 cá thể mèo; bên cạnh đó, 2/3 số vật nuôi đã mất là mèo, còn lại là chó.
“ Chúng ta thường nghĩ mèo sống tách biệt, không thích giao du với loài khác ”, giáo sư Jennifer Vonk, một nhà tâm lý học hành vi tại Đại học Oakland và cũng là đồng tác giả nghiên cứu, nói với tạp chí Times. Tuy nhiên, bà nhận định mèo trong tự nhiên có xu hướng lập thành bầy và phân chia cấp bậc. “ Tôi nghĩ chúng ta đã nhận định nhầm về mèo ”, giáo sư Vonk nói.
Nghiên cứu gợi ý rằng mèo sẽ bị ảnh hưởng sâu đậm nếu đã sống chung với người bạn mới qua đời từ lâu. Việc trực tiếp chứng kiến cái chết hay số lượng vật nuôi có trong nhà dường như không có ảnh hưởng tới tâm lý mèo.
“ Thời gian vật nuôi ở với nhau, hoạt động hàng ngày cùng nhau đã dự đoán được dấu hiệu đau buồn và sợ hãi trên mèo [sau khi bạn cùng nhà qua đời], trong khi đó mối quan hệ tích cực giữa [hai cá thể còn sống và đã chết] dự đoán được việc giảm ngủ, giảm ăn và giảm chơi ”, nghiên cứu kết luận.
Nhưng cũng không vì một nghiên cứu mà khẳng định mèo có đau buồn khi bạn bè qua đời: không loại trừ khả năng chính chủ nhân tự nhìn ra nỗi đau trên mèo trong khi mình đang buồn.
“ Giả thuyết này có cơ sở, khi những chủ mèo đau buồn nhiều lại thường xuyên thấy con mèo còn lại bỏ ăn, thích ở một mình và thích chui lủi hơn ”, nhóm nghiên cứu viết.
