SOHA NEWS
Cuộc họp quan trọng
Theo POLITICO, tháng 12/2016, vài tuần sau chiến thắng bất ngờ của ứng cử viên Donald Trump, tổng thống Nga Vladimir Putin đã triệu tập một "đại hội" với sự góp mặt của những oligarch - những nhà tài phiệt hàng đầu và có tầm ảnh hưởng chính trị to lớn ở nước Nga. Chủ đề chính của cuộc thảo luận là: cấm vận của Mỹ nhằm vào Nga.
Một trong những oligarch có mặt là Petr Aven, nhà đồng sáng lập Alfa Bank - ngân hàng thương mại lớn nhất của Nga. Ông Aven đã có cuộc gặp 1-1 với ông Putin để thảo luận về cấm vận và phương án giải quyết.
Theo chi tiết nội dung báo cáo của điều tra viên Robert Mueller, ông Putin nói ông gặp vấn đề trong việc liên lạc với những thân cận của ông Trump, và thúc giục ông Aven tìm cách tự bảo vệ ngân hàng của mình khỏi sự trừng phạt của Mỹ.
Theo ông Mueller, ông Aven đã tiếp nhận lời nói của ông Putin dưới dạng "1 câu mệnh lệnh", chứ không phải lời yêu cầu, đề nghị. Ông Mueller cho rằng "nếu không tuân thủ, thì ông Aven sẽ phải chịu hậu quả khó lường".
Ông Putin bắt tay ông Petr Aven vào năm 2010. Ảnh: ALEXEY DRUZHININ / RIA NOVOSTI / AFP
Ông Aven nhanh chóng hiểu rằng nhiệm vụ của mình là liên hệ với đội ngũ của ông Trump và bắt đầu nỗ lực kết nối với con rể Jared Kushner của tân tổng thống Mỹ.
Bản báo cáo dài gần 450 trang của ông Mueller đã mô tả khá tỉ mỉ sự việc này và những diễn biến sau đó, ám chỉ rằng ông Putin đã công khai ủng hộ tầng lớp doanh nhân giàu có và quyền lực nhất nước Nga tăng cường liên lạc với đội ngũ của ông Trump sau khi ứng cử viên này trúng cử tổng thống.
Ông Mueller cho rằng, điều đó lí giải tại sao những oligarch bất ngờ đồng loạt tiếp cận các thân tín của ông Trump vào cuối năm 2016.
Bên cạnh đó, báo cáo của ông Mueller cũng chỉ ra rằng việc tạo đường dây liên lạc với đội ngũ của ông Trump có ý nghĩa rất quan trọng với ông Putin. Các thân tín của ông Trump được cho là cũng sẵn sàng tiếp nhận lời đề nghị.
"Ngay khi tin tức về chiến thắng của ứng cử viên Donald Trump bắt đầu lan mạnh, các quan chức chính phủ và doanh nhân Nga đã bắt đầu tìm đường xâm nhập vào chính phủ mới của nước Mỹ," ông Mueller viết trong báo cáo.
Các oligarch bắt đầu hành động
Mục tiêu của ông Putin là vận động chính quyền ông Trump đảo ngược những cấm vận của Mỹ đang làm tổn hại nền kinh tế Nga.
Trong số những oligarch hỗ trợ ông Putin theo đuổi mục tiêu này có ông Aven; ông Kirill Dmitriev, lãnh đạo quỹ tài sản có chủ quyền Nga; và ông Sergey Gorkov, lãnh đạo ngân hàng Vnesheconombank (hay VEB) thuộc sở hữu của chính phủ Nga.
Hai trong số các oligarch đã thành công.
Ông Dmitriev đã đưa được "kế hoạch hòa giải" của ông Putin cho ông Kusher và cuối cùng trao tay Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson. Ông Gorkov cũng gặp ông Kushner trong suốt kì thay đổi chính quyền Mỹ để trao đổi về mối quan hệ Mỹ - Nga.
Chính quyền Nga dưới thời ông Putin được cho là đã tăng cường thay đổi mối quan hệ chiến lược với Mỹ. Ảnh: Brendan Smialowski/AFP/Getty Images
Andrew Weiss - phó chủ tịch tại Trung tâm nghiên cứu Carnegie Endowment vì Hòa bình Quốc tế, chuyên gia về Nga và vùng Á Âu - đánh giá những công bố trong bản báo cáo là "rất đáng kể".
"Đó không chỉ đơn thuần là 'Chúng ta cần phải xây dựng cầu nối cho những đối thoại tương lai', mà đó là mục tiêu chặn đứng những cấm vận nặng nề hơn của Mỹ và trong trường hợp ông Dmitriev, đó còn là tiền đề cho việc viết lại hoàn toàn quan hệ của Nga và Mỹ".
Mặc dù ông Aven thất bại, nhưng không phải bởi vì ông đã không nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ. Đã có lúc ông Aven nhờ cựu đại sứ Mỹ tại Đức là ông Richard Burt để liên lạc được với ông Kushner.
Theo ông Mueller, ông Aven nói với ông Burt rằng "một quan chức cấp cao trong chính phủ Nga mong muốn tạo lập một kênh liên lạc giữa điện Kremlin và các thân tín của ông Trump".
Ông Burt tuy nhận thấy sự bất thường trong yêu cầu của ông Aven, nhưng vẫn tiếp cận Dmitri Simes - người đứng đầu Trung tâm nghiên cứu National Interest - để tổ chức một cuộc họp mặt.
Nhưng ông Simes tỏ ra ngần ngại bởi giới truyền thông khi ấy theo dõi rất sát sao sự can thiệp của Nga vào bầu cử Mỹ.
Sau đó, ông Aven đã từ bỏ liên lạc. Nhưng ông Putin thì không.
Báo cáo của ông Mueller nói trong một số cuộc họp, tổng thống Nga lại "tiếp tục hỏi ông Aven về việc kết nối với chính quyền của ông Trump".
Những sự kiện trên chỉ là một phần trong số những nội dung mà đội ngũ của Công tố viên Đặc biệt Robert đã tổng kết, kết luận về "sự can thiệp của Nga trong bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016".
Tuy không khẳng định được ông Trump có thông đồng với Nga, nhưng ông Mueller nói ứng cử viên Donald Trump "không hoàn toàn vô tội" và có những hành vi cản trở công lý.