NSND Lê Khanh - nữ diễn viên gạo cội tham gia phim "Gái già lắm chiêu V" đã được xướng tên ở hạng mục Nữ diễn viên chính xuất sắc, Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ XXII.
"Tôi cứ ngỡ tôi đã qua cái tuổi bồi hồi mà thật sự, tôi bàng hoàng quá sau 20 năm tôi xa rời điện ảnh... Ở thế hệ nghệ sĩ trước nhưng tôi đang được hòa mình vào một nền điện ảnh của tương lai, của tuổi trẻ. Chứng tỏ thế hệ chúng tôi không bị bỏ quên, không bị lỗi nhịp với cuộc sống hiện đại", nữ nghệ sĩ bày tỏ.
NSND Lê Khanh tên thật là Trần Mai Khanh. Họ Trần của bố - NSND Trần Tiến, tên đệm của mẹ - NSƯT Lê Mai. Ông xã của chị cũng là người trong nghề - đạo diễn, NSƯT Phạm Việt Thanh. Tham gia nghệ thuật từ những năm 1970, vậy nên không ngạc nhiên khi chị là trường hợp hiếm hoi được phong danh hiệu NSND rất sớm, khi mới 38 tuổi.
Thời trẻ, chị thường để kiểu tóc thề chấm ngang vai. Vẻ khả ái giúp chị lọt vào mắt xanh của đạo diễn Đức Hoàn, được mời vào vai Tuất - thanh niên xung phong trong phim nhựa "Từ một cánh rừng" (1978), khi mới 15 tuổi.
Trên những nấc thang trong con đường nghệ thuật, xuất phát điểm của NSND Lê Khanh là điện ảnh với bộ phim đầu tay "Hai người mẹ" vai Bum My (1972) - phim nói về tình hữu nghị Việt Lào. Tham gia phim của đạo diễn Nguyễn Khắc Lợi khi ấy chị mới lên 9 tuổi. Bộ phim đã làm bước đệm cho Lê Khanh thấy rằng, nghệ thuật là một điều gì đó thực sự quan trọng trong lựa chọn nghề nghiệp.
Bẵng đi một thời gian, sau sáu năm, một dấu ấn quan trọng vào năm 15 tuổi - cái tuổi còn chưa đủ lớn để vào vai thanh niên xung phong nhưng vì chị đã lọt vào mắt xanh của đạo diễn Đức Hoàn. Sau đó chị vào vai Tuất, phim "Từ một cánh rừng", một cô thanh niên xung phong có tình yêu lãng mạn tay ba với những cảnh quay đẹp giữa rừng.
Với đôi mắt u huyền, chị từng truyền tải thành công vai Juliet trong vở kịch kinh điển "Romeo & Juliet" trên sân khấu Nhà hát Tuổi Trẻ (Hà Nội).
Bước sang tuổi 16, Lê Khanh xin tuyển sinh và đầu quân vào Nhà hát Tuổi Trẻ và chấp nhận ký vào cái đơn "chia tay điện ảnh" tròn 10 năm để chuyên tâm dành cho sân khấu. Đó là lý do vì sao ở tuổi đẹp nhất dành cho điện ảnh thì tôi lại không có một vai diễn nào.
Với đôi mắt u huyền, chị từng truyền tải thành công vai Juliet trong vở kịch kinh điển "Romeo & Juliet" trên sân khấu Nhà hát Tuổi Trẻ (Hà Nội). Thập niên 1980, Lê Khanh còn đóng đinh với các vai nữ hoàng, quận chúa như: Lý Chiêu Hoàng (vở "Rừng trúc"), Minfo (vở "Âm mưu và tình yêu")...
Đúng 10 năm sau, năm 1988 thì Lê Khanh quay trở lại điện ảnh với một vai diễn về đề tài cách mạng. Vai một cô gái Thái, người yêu của anh Lò Văn Muôn.
Lê Khanh với vai tu sĩ Băng Thanh trong phim nhựa "Săn bắt cướp" cuối thập niên 1980.
"Từ đó, năm nào tôi cũng đi làm phim. Tôi được đạo diễn Đức Hoàn tiếp tục mời vào vai Hân trong bộ phim "Ám ảnh", bộ phim đã mang về cho tôi giải Nữ diễn viên xuất sắc của Liên hoan phim Việt Nam lần thứ X tại Hải Phòng. Trong đó tôi diễn với hai nhân vật nam rất nam tính, là anh Trần Vân (đã mất) và anh Thương Tín.
Cũng từ đó, tôi nhận thức được rằng, dù đam mê sân khấu, nhưng điện ảnh là một lĩnh vực mà tôi sẽ có đất diễn để thể hiện một phần con người đa tính cách của mình", nữ nghệ sĩ kể lại.
Nói về những bộ phim đã ghi dấu ấn gương mặt Lê Khanh đối với điện ảnh, có những vai diễn đã thực sự nằm lòng trong nhiều thế hệ khán giả. Lê Khanh với vai tu sĩ Băng Thanh trong phim nhựa "Săn bắt cướp" của Đạo diễn Trần Phương cuối thập niên 1980.
Nét u uẩn trong diễn xuất đã giúp Lê Khanh trở thành gương mặt diễn viên điện ảnh miền Bắc ăn khách ở thị trường phía Nam khi đó. Đồng thời, qua vai diễn này, chị đã khiến nhà quay phim Phạm Việt Thanh "điên đảo vì tình", để rồi nhiều lần viết tặng chị những lá thư dài. Sau đó, họ yêu nhau bốn năm và kết hôn vào năm 1992.
Ngoài ra, Lê Khanh còn gây ấn tượng vai ca sĩ Hoàng Điệp trong phim "Dòng sông hoa trắng", "Chiếc mặt nạ da người", "Bản tình ca cuối cùng", "Chuyện tình bên dòng sông",...
Một cảnh trong phim “Người Hà Nội” (1996)
Hình ảnh nữ diễn viên trong bộ áo dài trắng đoan trang, thơ mộng và kiều diễm đã biến Lê Khanh trở thành một "nàng thơ" cho biết bao nhiêu người.
Sự linh hoạt, biến hóa trong phong cách giúp Lê Khanh hóa thân vào nhiều dạng nhân vật, từ hiện đại tới cổ điển, từ những vai thôn nữ, trẻ con tới nhiều vai chính kinh điển.
Những lúc không lên sàn diễn, Lê Khanh thích ăn vận như bao cô gái Hà Nội đầu thập niên 1990: đội nón beret, "đóng thùng" sơ mi với quần jeans cạp cao...
Thi thoảng, chị đổi mới phong cách với bộ đầm dây, phụ kiện to bản. Lối kẻ viền mắt đậm, tô son bóng - xu hướng trang điểm được ưa chuộng những năm 1990 - tôn thêm đường nét của Lê Khanh.
Trong số những bộ phim đã thể hiện, một bộ phim mà cả chị lẫn khán giả đều có những ấn tượng không thể mờ phai đó là phim truyền hình "Người Hà Nội" của đạo diễn Hoàng Tích Chỉ. Bộ phim Lê Khanh được mời tham gia sau khi chị sinh con gái đầu lòng được 6 tháng.
Sau bộ phim "Người Hà Nội" chị có nhiều thành công ở những bộ phim khác. Trong đó có phim "Mùa hè chiều thẳng đứng" của đạo diễn Trần Anh Hùng. Một bộ phim điện ảnh nhiều sắc màu và cũng là một bộ phim khiến chị cảm thấy gần mình nhất.
NSND Lê Khanh kể: "Đạo diễn Trần Anh Hùng là người thông minh vì anh luôn luôn quan sát, tìm hiểu để tìm một sự gần gũi nhất giữa con người thật của diễn viên và nhân vật. Diễn viên được tự lựa chọn tên cho nhân vật của mình. Điều này có lẽ đạo diễn muốn xóa nhòa ranh giới giữa diễn xuất và đời thực.
Tôi như được "mở tấm lòng" và không ngại ngần chọn ngay tên Khanh làm tên nhân vật của mình. Điều này khiến mình phải có trách nhiệm hơn với bộ phim với nhân vật và có lẽ bộ phim, đã chạm đến trái tim của khán giả bởi cả ekip chúng tôi đã sống hết mình với bộ phim, chứ không phải là diễn nữa".
Từ "Gái già lắm chiêu III" đến "Gái già lắm chiêu V", NSND Lê Khanh có màn "lật kèo" nhan sắc làm khán giả ngỡ ngàng, thán phục
Kể từ "Mùa hè chiều thẳng đứng" (năm 2000), đã tròn 20 năm chị rời xa màn ảnh rộng, chị khiến công chúng trầm trồ. Vai diễn Thái Tuyết Mai trong "Gái già lắm chiêu III", nói như đạo diễn Namcito, chỉ có một sự lựa chọn duy nhất là NSND Lê Khanh. Bộ phim đã minh chứng sức hút và tuyệt kỹ trong nghề diễn chẳng một chút mai một của NSND Lê Khanh.
Bước tiếp tới "Gái già lắm chiêu V", sau nhiều năm gắn liền với hình tượng phụ nữ của gia đình đằm thắm và có ý tứ, phép tắc, Lê Khanh lột xác khi chấp nhận cắt phăng mái tóc của mình cho vai diễn.
Nhân vật Lý Lệ Hà cũng là một "cuộc chơi mới" đối với NSND Lê Khanh bởi tâm lý và đường dây tình cảm phức tạp. Diễn xuất của nữ nghệ sĩ trong phim được khán giả đánh giá rất cao. Đó chính là lý do giúp NSND Lê Khanh tuổi nghỉ hưu vẫn thắng giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất LHP Việt Nam.
NSND Lê Khanh sau 20 năm mới trở lại với điện ảnh đã giành chiến thắng thuyết phục với vai Lý Lệ Hà trong Gái già lắm chiêu V.