Ngân hàng Thế giới gửi thư Thủ tướng Chính phủ kiến nghị về Dự thảo Quy hoạch điện VIII

Cụ thể, World Bank (WB) đã đề cập đến Nghị quyết số 55 - NQ/TW ngày 11/2/2020 của Bộ Chính trị với Định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Nhằm mục đích đưa ra tín hiệu rõ ràng về cam kết và tiếp tục tham gia của Việt Nam trong thách thức toàn cầu, WB khuyến nghị Việt Nam thực hiện theo hai điều sau.

Thứ nhất, Việt Nam cần đưa ra cam kết rõ ràng về mức phát thải cao nhất và số năm mục tiêu khí nhà kính bằng 0. Điều này sẽ giúp Việt Nam tham gia liên minh toàn cầu về mức mục tiêu khí nhà kính bằng 0 cùng với hơn 130 quốc gia khác.

Hơn nữa, điều này sẽ tái khẳng định cam kết của Việt Nam đối với các nỗ lực toàn cầu nhằm ngăn chặn sự nóng lên toàn cầu và chống lại biến đổi khí hậu.

Thứ hai, Việt Nam nên thông báo rõ ràng về việc không xây dựng thêm nhà máy nhiệt điện than mới và đưa ra tán thành với Hiệp ước Năng lượng không sử dụng điện than, mới được đưa ra tại buổi Đối thoại Cấp cao về Năng lượng của Liên Hợp Quốc.

Điều này sẽ cung cấp định hướng rõ ràng trong vấn đề đầu tư và là tín hiệu tích cực cho những người dân đang ngày càng quan tâm đến vấn đề biến đổi khí hậu, sức khỏe và bảo vệ môi trường.

Hiện nay, việc tài trợ quốc tế tư nhân và song phương cho các nhà máy điện than đang chấm dứt, khi các nhà đầu tư nước ngoài tư nhân thoái vốn khỏi điện than. Những nhà đầu tư này đang tìm cách đa dạng hóa danh mục đầu tư năng lượng, cụ thể bao gồm đầu tư vào lĩnh vực năng lượng tái tạo.

WB tin rằng việc giảm thiểu carbon sẽ là “chìa khóa” thúc đẩy khả năng cạnh tranh và xuất khẩu của Việt Nam trong tương lai. Các chuyên gia của WB dự đoán thuế carbon có thể sẽ trở thành một điều phổ biến trong thương mại quốc tế trong tương lai gần. Ngoài ra, việc thu hút vốn đầu tư FDI đang phụ thuộc lớn vào sự sẵn có của hệ thống sản xuất ít carbon của nước sở tại.

WB cho biết, năng lượng tái tạo sẽ giúp Việt Nam thu hút nhiều vốn đầu tư FDI hơn, khi mà các tập đoàn lớn đang chú trọng hơn vào chuỗi cung ứng xanh và các sản phẩm xanh. Bởi các “ông lớn” này muốn đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng, cũng như đáp ứng các cam kết toàn cầu trong việc giảm lượng khí thải carbon, ví dụ như thông qua các sáng kiến RE100 hoặc Cuộc đua đến Rezo.

Ngoài tác động khí hậu, quá trình đốt than còn gây ô nhiễm không khí, một trong nguyên nhân hàng đầu dẫn đến nhập viện và tử vong sớm, chỉ sau tăng huyết áp, hút thuốc lá và đái tháo đường. Tác động kinh tế đối với chi phí chăm sóc sức khỏe và tổn thất năng suất có thể lên đến hàng triệu dollar,

Với tư cách là một nhóm các đối tác phát triển, WB cam kết sẽ hỗ trợ cả về tài chính và kỹ thuật cho Chính phủ Việt Nam nhằm thúc đẩy các khoản đầu tư công và tư nhân (bao gồm cả FDI) trong quá trình chuyển đổi và thích ứng năng lượng, đồng thời huy động tài chính xanh và tài chính khí hậu quốc tế.

Về mặt này, WB sẵn sàng làm việc với các cơ quan liên quan để giải quyết các điểm nghẽn, đặc biệt là trong khuôn khổ pháp lý về ODA (Nghị định 56), nhằm tạo điều kiện cho các đối tác phát triển hỗ trợ Việt Nam.