Khi cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine đã kéo dài gần 22 tháng, xe tăng hầu như đã không còn chiếm ưu thế trong các cuộc tấn công. Trở thành mục tiêu tấn công của máy bay không người, pháo binh cũng như nguy cơ cán phải mìn, xe tăng của Nga và Ukraine có xu hướng lùi lại phía sau chiến tuyến 2-3 km, được sử dụng như pháo cố định để phòng thủ.
Tuy nhiên, đó không phải là những gì đang diễn ra ở Avdiivka, một trong những mặt trận nóng nhất hiện nay.
Một chiếc xe tăng Leopard 2A6 ở gần Avdiivka, Ukraine. Ảnh: KT
Trong 2 tháng qua, Nga đã tận dụng mọi trung đoàn và lữ đoàn hiện có tại Avdiivka, một cứ điểm quan trọng của Ukraine ngay phía Tây Bắc thành phố Donetsk ở vùng Donbass.
Để cản trở bước tiến của quân Nga, phía Ukraine đã triển khai xe tăng. Lần này, những chiếc xe tăng đã chiến đấu với đúng bản chất của chúng, chứ không phải như pháo cố định hay pháo dã chiến. Xe tăng Ukraine áp sát các nhóm tấn công của Nga để nã pháo trong khi Nga liên tục không kích bằng tên lửa và tấn công trên bộ quy mô nhỏ.
“Chúng tôi giữ được tuyến phòng thủ nhờ xe tăng”, một binh sĩ Ukraine nói với Anadolu.
Một video quay từ máy bay không người lái lan truyền trên mạng xã hội trong tuần này cho thấy, Ukraine đang phản công bằng xe tăng. Trong đoạn video, chiếc tăng Ukraine thuộc Lữ đoàn cơ giới 116 – có vẻ như là T-64 –tiến về phía một đội bộ binh Nga đang trú ẩn trong một ngôi nhà ở phía Đông nhà máy than cốc, sườn phía Bắc Avdiivka.
Tiến nhanh rồi rút lui, sau đó lại tiếp tục tiến nhằm làm cản trở các hoạt động của Nga, tổ lái ba người của T-64 bắn nhiều phát đạn từ pháo chính 125 mm và phá hủy một số công trình.
Cuộc giao tranh làm nổi bật điểm mạnh của xe tăng: tính cơ động, hỏa lực và khả năng bảo vệ. Nó cũng cho thấy bộ binh dễ trúng hỏa lực từ xe tăng nếu không được yểm trợ.
Lực lượng Nga ở xung quanh Avdiivka ước tính có khoảng 40.000 người. Không phải họ không có xe tăng và các phương tiện bọc thép khác. Thậm chí, trận chiến xe tăng “giáp lá cà” hiếm gặp đã xảy ra ở phía Bắc Avdiivka.
Tuy nhiên, phía Nga nhận thấy rằng, những đoàn xe dài rất dễ bị trúng hỏa lực.
Nga được cho là đã mất nhiều xe thiết giáp và các phương tiện chiến đấu khác khi chúng bị pháo kích hoặc bị máy bay không người lái tấn công.
Nga thay đổi chiến thuật
Giữa tháng 11, các chỉ huy Nga đã thay đổi chiến thuật. Moscow đã áp dụng chính những gì Ukraine đã làm trong đợt phản công mùa hè: triển khai các nhóm bộ binh nhỏ và để lại các phương tiện thiết giáp ở phía sau.
Nhóm phân tích Frontelligence Insight của Ukraine ngày 24/11 nhận định: “Các lực lượng Nga đang sử dụng ít phương tiện hơn với số lượng nhỏ hơn. Có sự gia tăng đáng chú ý trong việc sử dụng các nhóm bộ binh chiến thuật nhỏ”.
Nếu không được yểm trợ, những nhóm bộ binh này sẽ trở thành mục tiêu cho các đội xe tăng giàu kinh nghiệm của đối phương. Các chỉ huy Ukraine dường như đã tận dụng cơ hội này. Họ đã triển khai không dưới 5 lữ đoàn tới hai bên sườn của Avdiivka. Trong số này có 4 lữ đoàn cơ giới và 1 lữ đoàn xe tăng.
Không rõ chính xác Ukraine đã triển khai bao nhiêu xe tăng ở Avdiivka, nhưng chúng bao gồm các biến thể xe tăng T-64, xe tăng T-72, một số xe tăng Leopard 2.
Dù vậy, chiến thuật xe tăng của Ukraine xung quanh Avdiivka không đảm bảo sự sống còn của thành phố. Nga có nhiều quân ở khu vực Avdiivka hơn Ukraine. Mặc dù được cho là mất hàng trăm binh sỹ mỗi ngày, Nga không có dấu hiệu nhượng bộ.
Theo Bộ Quốc phòng Anh, quyết định tấn công Avdiivka đã khiến tổn thất của lực lượng Nga trên toàn tuyến tiền tuyến dài 1.000km tăng 90%.
Tuy nhiên, Viện Nghiên cứu Chiến tranh ở Washington, D.C. kết luận: “Các lực lượng Nga có thể phải chịu tổn thất trên toàn bộ mặt trận ở Ukraine với tốc độ gần bằng tốc độ mà Nga hiện đang xây dựng lực lượng mới”.
Nhưng khi sử dụng toàn bộ nhân lực mới được huy động cho chiến dịch xung quanh Avdiivka, Nga có thể đang bỏ lỡ cơ hội tấn công ở những mặt trận khác, cả hiện tại và trong tương lai gần.
Để xây dựng lực lượng cho những nỗ lực khác, Nga sẽ buộc phải thành công trong việc chiếm Avdiivka - hoặc từ bỏ. Kịch bản Nga từ bỏ được cho là khó xảy ra. Trong nhiều tuần qua, quân đội Nga liên tục đẩy mạnh cường độ tấn công nhằm bao vây thành phố chiến lược này. Moscow tích cực cực sử dụng máy bay không người lái tự sát và không quân. Số lượng các cuộc giao tranh đã tăng lên đáng kể.