Hôm 11-1, Roscosmos và NASA - hai cơ quan vũ trụ của Nga và Mỹ - đã chính thức công bố kế hoạch giải cứu ba phi hành gia Sergey Prokopyev, Dimitry Petelin của Roscosmos và Frank Rubio của NASA, là phi hành đoàn của tàu Soyuz MS-22 gặp sự cố rò rỉ chất làm mát hồi giữa tháng 12-2022.
Theo Science Alert, Nga cho biết sẽ thực hiện kế hoạch táo bạo từng được Roscosmos dự tính, đó là gửi tàu Soyuz MS-23 hoàn toàn trống đến ISS để thay thế cho chuyến trở về.
Tàu Soyuz MS-22 bị hỏng cũng sẽ được lên kế hoạch đưa về Trái Đất trong tình trạng rỗng.
Tàu Soyuz MS-22 khi được phóng lên vũ trụ vào tháng 9-2022
Đây là hành động chưa từng có tiền lệ bởi trước đây tàu Soyuz luôn có người lái - điều từng làm giới khoa học băn khoăn sẽ tăng thêm độ khó của nhiệm vụ bởi nếu có người lái thì Nga sẽ cần tới 2 tàu Soyuz bay lên đón 3 người trong phi hành đoàn nói trên.
Trước đó, phía Mỹ cũng đề nghị một phương án thay thế khác là gửi một tàu Space X lên ISS để đón các phi hành gia nói trên về.
Dù vậy, sứ mệnh của 3 phi hành gia này vẫn sẽ kéo dài thêm một thời gian thay vì trở về Trái Đất vào tháng 3 như dự kiến.
Giám đốc chương trình ISS tại Trung tâm vũ trụ Johnson của NASA cho biết: "Chúng tôi không gọi đó là cuộc giải cứu Soyuz. Tôi gọi nó là Soyuz thay thế. Ngay bây giờ phi hành đoàn vẫn an toàn trên trạm vũ trụ".
Trước đó, đoạn video hôm 14-12-2022 của NASA cho thấy tàu Soyuz MS-22 của Nga bị rò rỉ ồ ạt chất làm mát khi đang neo đậu tại ISS. Sự cố cũng làm các phi hành gia của tàu này phải hủy bỏ chuyến đi bộ ngoài không gian sắp diễn ra.
Trong cuộc họp báo hôm 11-1, hai cơ quan vũ trụ Nga - Mỹ cùng kết luận nguyên nhân của sự cố là do một thiên thạch nhỏ va chạm.
Song song với thông báo về kéo dài sứ mệnh của các phi hành gia Soyuz MS-22 thêm vài tháng và việc phóng tàu Soyuz thay thế, Roscosmos cũng quyết định hoãn kế hoạch phóng tàu vũ trụ Soyuz có người lái tiếp theo.
Tàu này sẽ mang theo các nhà du hành vũ trụ của Roscosmos Oleg Kononenko và Nikolay Chub, cũng như nhà du hành vũ trụ Loral O'Hara của NASA, dự kiến phóng vào mùa xuân năm 2023, nhưng nay chuyến đi sẽ được trì hoãn cho đến mùa thu, theo TASS đưa tin hôm 12-1.
