Theo tờ Business Insider, Armenia gần đây đã tăng cường chỉ trích Nga. Vào tháng trước, Armenia cho biết họ đã tạm đình chỉ việc tham gia vào Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) do Nga dẫn đầu.
CSTO được Nga coi là tổ chức tương đương với NATO, và Tổng thống Nga Vladimir Putin hy vọng tổ chức này có thể cạnh tranh với liên minh quân sự phương Tây.
Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan tại Điện Kremlin ở Moscow vào tháng 5/2023. Ảnh: AP
Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov nói với tờ Izvestia của Nga vào ngày 28/3 rằng tình hình này "không mang lại sự lạc quan", Business Insider dẫn bản dịch của tờ Kyiv Independent (Ukraine) cho biết.
Ông Lavrov nhấn mạnh: "Thành thật mà nói, bằng việc bóp méo lịch sử trong ba hoặc ba năm rưỡi qua với những lý do xa vời, giới lãnh đạo Armenia đang cố tình dẫn dắt mọi chuyện theo hướng cắt đứt quan hệ với Liên bang Nga".
Ông Lavrov cho rằng Armenia không đề cập đến sự hỗ trợ mà nước này nhận được từ CSTO và cho biết Nga từng nhiều lần bảo vệ lợi ích của Armenia trong những tình huống khó khăn.
Dần xa rời Nga, hướng về phương Tây
Theo Business Insider, Armenia - từng là một phần của Liên Xô - có mối quan hệ lịch sử và tài chính sâu sắc với Nga. Nhưng căng thẳng giữa hai nước gần đây đã trở nên sâu sắc hơn, với việc Armenia thách thức Nga và CSTO và có vẻ như đang tìm kiếm mối quan hệ chặt chẽ hơn với phương Tây.
Căng thẳng trở nên rõ ràng vào năm 2022 khi Armenia kêu gọi CSTO giúp đỡ trong các cuộc đụng độ biên giới với nước láng giềng Azerbaijan, nhưng Nga không gửi quân đến khiến Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan tức giận. Ông Pashinyan gọi phản ứng này là "đáng buồn" và "gây tổn hại nghiêm trọng đến hình ảnh của CSTO cả ở trong và ngoài nước".
Sau đó, Thủ tướng Armenia còn giữ khoảng cách với Tổng thống Nga Putin trong một bức ảnh chung tại hội nghị thượng đỉnh của các quốc gia thành viên CSTO vào cuối năm 2022.
Thủ tướng Pashinyan cho biết vào tháng 6/2023 rằng, Armenia "không phải là đồng minh của Nga trong cuộc chiến với Ukraine" và cảm thấy bị mắc kẹt giữa Nga và phương Tây.
Tháng 2/2024, Thủ tướng Pashinyan tuyên bố: Armenia đã đình chỉ việc tham gia CSTO.
Ông Pashinyan nói: "Hiệp ước An ninh Tập thể đã không hoàn thành các mục tiêu của tổ chức đối với Armenia, đặc biệt là vào năm 2021 và 2022. Và chúng tôi không thể để điều đó xảy ra mà không lưu ý".
"Về mặt thực tế, hiện tại chúng tôi đã đình chỉ việc tham gia vào hiệp ước này. Về những gì diễn ra tiếp theo, chúng tôi sẽ phải xem xét", ông Pashinyan nói.
Theo Business Insider, Armenia cũng đang tăng cường mối quan hệ với phương Tây.
Thủ tướng Pashinyan đã hủy các cuộc tập trận quân sự với Nga vào tháng 1/2023; và đến tháng 9/2023 thì công bố một cuộc tập trận chung với Mỹ. Armenia cũng đặt mua hệ thống phòng không và radar từ Pháp.
Ararat Mirzoyan - Ngoại trưởng Armenia - vào tháng 2/2024 cho biết nước này đang xem xét việc trở thành thành viên EU.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cũng đã đến thăm Armenia trong tháng 3 để thảo luận về sự ổn định trong khu vực khi xung đột giữa Armenia và Azerbaijan vẫn tiếp diễn. Ông cũng nhắc lại niềm tin của mình rằng Nga cần phải bị ngăn chặn ở Ukraine.
Ngoại trưởng Nga Lavrov, trong bình luận vào ngày 28/3 cho biết, chuyến thăm của Tổng thư ký NATO Stoltenberg là một phần trong nỗ lực của phương Tây nhằm gây rối loạn khu vực.
Ông Lavrov nói: "Mục tiêu của những người đang cố gắng lôi kéo giới lãnh đạo Armenia đứng về phía phương Tây rất đơn giản - nhằm phá vỡ sự ổn định ở Nam Kavkaz và biến khu vực này thành khu vực thống trị bởi phương Tây."
"Phương Tây đang làm điều tương tự ở Trung Á và nhiều khu vực khác trên lục địa chung của chúng ta", ông Lavrov cáo buộc.
Trong khi căng thẳng giữa Armenia và Nga đang gia tăng, các chuyên gia về Nga và các nước thuộc Liên Xô cũ cho rằng quan hệ giữa Nga với các nước thành viên CSTO khác cũng đang chịu áp lực.
Các chuyên gia từng nói với Business Insider rằng, cuộc xung đột Nga - Ukraine và phản ứng của Nga đối với Armenia đã khiến một số thành viên CSTO lo lắng rằng Nga sẽ không thể bảo vệ họ và thậm chí có thể tấn công họ.