Theo kênh Al Jazeera, người phát ngôn điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 23-10 cảnh báo lực lượng tay súng người Kurd nhanh chóng rút khỏi biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ sau một thỏa thuận ký giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ, bằng không sẽ bị quân đội Thổ Nhĩ Kỳ nghiền nát. Nga nói thêm rằng Mỹ đã “phản bội và từ bỏ” các tay súng Syria.
Ông Peskov cho rằng dường như Mỹ đang thúc đẩy lực lượng tay súng người Kurd tiến sát biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ để chiến đấu chống quân đội Thổ Nhĩ Kỳ.
“Mỹ là đồng minh thân cận nhất của người Kurd trong những năm gần đây. Nhưng cuối cùng, họ lại từ bỏ người Kurd và về bản chất là đã phản bội họ. Bây giờ Mỹ lại muốn để người Kurd lại biên giới (với Thổ Nhĩ Kỳ) và gần như ép họ chiến đấu chống Thổ Nhĩ Kỳ” - ông Peskov nói.
Theo ông Peskov, nếu người Kurd không rút khỏi khu vực theo thỏa thuận, lính biên phòng Syria và cảnh sát quân đội của Nga sẽ phải rút đi, để người Kurd tự đối phó với quân đội Thổ Nhĩ Kỳ. Các chiến binh người Kurd sẽ bị người Thổ Nhĩ Kỳ nghiền nát, ông Peskov cảnh báo.
Ông Peskov đưa ra tuyên bố trên một ngày sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tiết lộ một bản ghi nhớ gồm 10 điểm sau một cuộc đàm phán kéo dài về tình hình Syria hôm 22-10 ở TP Sochi, Nga.
Thỏa thuận yêu cầu các tay súng người Kurd của YPG rút khỏi biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ 30 km và Thổ Nhĩ Kỳ dừng chiến dịch tấn công người Kurd ở đông bắc Syria.
Hãng tin TASS ngày 23-10 dẫn thông tin từ Bộ Quốc phòng Nga cho biết một nhóm cảnh sát quân sự Nga đã đến TP Kobani, miền Bắc Syria để giúp tạo điều kiện cho lực lượng người Kurd rút quân.
Tổng thống Erdogan ngày 23-10 cho hay ông Putin đã khẳng định với ông rằng các chiến binh người Kurd sẽ không được phép ở lại Syria dọc biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ.
Nga tăng cường hiện diện ở đông bắc Syria
Theo báo The Guardian, binh sĩ Nga đã mở rộng hiện diện khắp đông bắc Syria, kết quả của thỏa thuận ký giữa Ankara và Moscow.
Truyền thông Nga và Syria đăng tải những video cho thấy các phương tiện chở cảnh sát quân sự Nga phía ngoại ô của các thị trấn trọng yếu Manbij và Kobani hôm 23-10.
Binh sĩ và một xe cảnh sát quân sự của Nga ở Kobani. Ảnh: AFP
Hãng thông tấn Interfax (Nga) cho biết các cuộc tuần tra của Nga đã bắt đầu bên trong Manbij - thị trấn mà trước đó hai tuần còn là căn cứ chủ chốt của Mỹ trong khu vực.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ca ngợi thỏa thuận đạt được giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ là “chiến thắng lớn” mặc dù những người chỉ trích cho rằng quyết định của ông Trump rút lực lượng Mỹ khỏi khu vực đã củng cố vai trò của Nga như nhà hòa giải quyền lực chính ở Trung Đông.
Binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ và các đồng minh nổi dậy Syria do nước này hậu thuẫn, Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do người Kurd lãnh đạo và các binh sĩ của chính phủ Syria tất cả hiện đang có mặt ở khu vực biên giới này và Nga là lực lượng hòa giải duy nhất giữa họ.
Theo thỏa thuận giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ, Moscow và Damascus sẽ giám sát việc rút quân của các chiến binh người Kurd và thu hồi vũ khí lui về sâu 29 km từ vị trí hiện tại của họ ở biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ trước ngày 26-10. Hôm 23-10, Bộ Quốc phòng Nga công bố bản đồ cho thấy 15 trạm quan sát biên giới được lên kế hoạch sẽ do chính phủ Syria kiểm soát.
Theo The Guardian, thỏa thuận sẽ vẽ lại bản đồ ở miền Bắc Syria và đặt dấu chấm hết cho năm năm bán từ trị mà chính quyền và lực lượng quân sự của người Kurd ở đây lập nên.
Một binh sĩ Mỹ giám sát các thành viên của SDF khi họ phá hủy một pháo đài của người Kurd ở Syria hôm 21-9. Ảnh: REUTERS
Tuy nhiên, số phận của các hội đồng quân sự địa phương do SDF thiết lập ở các thị trấn biên giới do họ kiểm soát trước đó và những gì xảy ra với các đơn vị không thuộc người Kurd của SDF vẫn chưa rõ.
Có thông tin cho rằng họ vẫn sẽ duy trì quyền quản lý đối với khoảng 90.000 đàn ông, phụ nữ và trẻ em có liên hệ với IS đang bị bắt giam trong các nhà tù và trại giam giữ của người Kurd.
Các giới chức Thổ Nhĩ Kỳ ngày 23-10 đe dọa Ankara sẽ nối lại chiến dịch nếu cả Nga và Mỹ không đảm bảo chuyện các chiến binh người Kurd rút hoàn toàn khỏi khu vực biên giới.
Ông Erdogan đã hỏi ông Putin điều gì sẽ xảy ra nếu YPG - đơn vị lớn nhất và quan trọng nhất của SDF, mặc quân phục của quân đội Syria để ở lại khu vực biên giới, theo tờ Hurriyet (Thổ Nhĩ Kỳ). Ông Erdogan cho hay ông Putin đã đáp lại rằng ông sẽ không để điều đó xảy ra.
Ankara nói rằng YPG chẳng có gì khác biệt với đảng Công nhân người Kurd (PKK) - lực lượng nổi dậy chống nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ hàng thập niên qua.
Các thị trấn biên giới Ras al-Ayn và Tel Abyad, những khu vực chứng kiến các cuộc giao tranh khốc liệt, im ắng hôm 23-10 sau khi một lệnh ngừng bắn khác giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ hết hạn.
Ông Trump viết trên Twitter: “ Vùng an toàn đã được lập ra! Lệnh ngừng bắn được duy trì và các nhiệm vụ tác chiến đã kết thúc. Người Kurd an toàn và làm việc rất thú vị với chúng tôi. Những tù binh IS bị bắt được giam giữ chắc chắn”.
Tuy nhiên, Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg tỏ ra thận trọng với thỏa thuận Nga - Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Stoltenberg nói rằng một giải pháp chính trị ở đông bắc Syria sẽ được thảo luận giữa các bộ trưởng quốc phòng ở Brussels (Bỉ) ngày 24-10.
Ít nhất 120 người Syria thiệt mạng, 176.000 người di tản trong hai tuần bạo lực vừa qua. 20 người dân Thổ Nhĩ Kỳ ở phía biên giới Thổ Nhĩ Kỳ thiệt mạng, theo The Guardian.