Suốt nhiều năm qua, robot thăm dò Curiosity của NASA vẫn cần cù thu thập mẫu đất trên bề mặt Sao Hỏa. Đến ngày hôm nay, nó đã có được một phát hiện đáng kinh ngạc: các nhà khoa học tại NASA vừa công bố rằng họ tìm thấy dấu vết của hợp chất hữu cơ trên Hành tinh Đỏ.
Chưa dừng lại ở đó, sao khi theo dõi kĩ càng mức khí methane trong bầu khí quyển Sao Hỏa, NASA cuối cùng cũng đã xác nhận được một điều kì lạ vẫn diễn ra tại đây, và bước đầu tìm ra được nguyên nhân gây ra sự kì lạ đó.
"Cả hai khám phá này đều là đột phá trong ngành sinh vật học vũ trụ", nhà địa chất học Inge Loes ten Kate từ Đại học Utrecht nói với tạp chí Science.
"Đây là kết quả đáng thuyết phục cho hành trình tìm kiếm hợp chất hữu cơ trên Sao Hỏa".
Những kết quả nghiên cứu địa chất này đã cho ta biết thêm nhiều điều về hóa học hữu cơ trên Hành tinh Đỏ nay đã 300 triệu năm tuổi này. Mẫu được lấy từ hai nơi khác nhau trên cùng một hố sao bằng Gale.
Những mấu đất này chứa thiophene, 2-methylthiophene và 3-methylthiophene, methaneethiol và dimethylsulfide.
Những hợp chất hóa học này không có ý nghĩa nhiều với "người thường" chúng ta, nhưng với những nhà địa chất học Sao Hỏa, nó lại là bằng chứng cho thấy hóa học hữu cơ trên bề mặt Sao Hỏa cực kì giống với trên bề mặt Trái Đất.
Điểm đáng chú ý là cách thức phát hiện ra những hợp chất này chỉ ra rằng chúng không không phải tự nhiên có trong đá sỏi để mà tìm thấy, rõ ràng rằng chúng bị vỡ ra từ những vật chất hữu cơ phức tạp hơn, lớn hơn.
"Với những khám phá mới này, Sao Hỏa đang cố nói với chúng ta rằng hãy cứ tiếp tục tìm kiếm dấu vết của sự sống đi", ông Thomas Zurbuchen, quản lý Ban sứ mệnh khoa học của NASA cho hay.
"Tôi tự tin rằng việc tiếp tục tìm kiếm và những sứ mệnh tương lai sẽ mở khóa thêm nhiều khám phá bất ngờ nữa trên bề mặt Sao Hỏa".
Khám phá còn lại của NASA vén bức màn bí mật bao trùm lên khí methane trên Sao Hỏa. Nhiều năm trước, NASA đã phát hiện ra sự tăng dột biến khí methane (CH4) trên bề mặt Sao Hỏa, khiến nhiều người tranh luộn về những nguồn hydrocarbon có thể có nơi đây.
Dữ liệu mới từ Curiosity và Vệ sinh Lần dấu Khí gas trên quỹ đạo Sao Hỏa đã phát hiện ra những cụm khí methane, nhiều khả năng rằng có một quá trình thải khí rất lớn đang diễn ra.
Phải mất vài trăm năm thì khí methane mới có thể tan rã trong điều khiện tia UV hiện tại, nhưng sự thật này lại không đúng trên Sao Hỏa. Sự tăng đột biến khí methane lại đi kèm với sự biến mất nhanh chóng.
Phân tích dữ liệu gửi về từ Curiosity, các nhà khoa học thấy sự lên xuống đều đặn của khí methane trên bề mặt Sao Hỏa. Những đợt lên xuống này hoàn toàn trùng khớp với các mùa trên Hành tinh Đỏ, chạm đỉnh tại cuối mùa hè trên bán cầu Bắc.
"Đây là lần đầu tiên chúng tôi thấy khí methane lên xuống lặp đi lặp lại như vậy, và điều đó dã cho chúng tôi hiểu chút ít về nó", tác giả của nghiên cứu thứ hai được nêu ra trong buổi họp báo của NASA, Chris Webster từ Phòng thí nghiệm Tên lửa Đẩy nói.
"Điều này khả thi là nhờ tuổi thọ vốn dài của Curiosity. Chính điều đó đã cho chúng ta thấy từng mùa như đang ‘thở’ trên bề mặt Sao Hỏa".
Tại Trái Đất của chúng ta, 95% khí phân tử khí methane đều là sản phẩm của các phản ứng hóa học cần thiết cho sự sống. Không phải là không có methane tự nhiên, nhưng trong bầu khí quyển này, phần nhiều khí methane là từ bò thải ra qua đường hậu môn và từ vi khuẩn "ợ" ra.
Ta cũng muốn kết luận rằng chính vi sinh vật trên Sao Hỏa là thứ đã tạo ra methane lắm, nhưng chưa thể vội nói thế được. Vẫn còn nhiều nguồn khí methane khả thi khác ngự trị trên Hành tinh Đỏ.
Tại thời điểm này, vẫn chưa thể sử dụng bằng chứng hữu cơ cũng như khí methane để khẳng định về sự sống trên Sao Hỏa được. Những bài thử chất đồng vị carbon chứa trong khí methane sẽ có thể hóa giải bí mật này, nhưng hiện tại thì đừng quá vội mừng. Việc phát hiện ra sự sống trên hành tinh khác không diễn ra trong một sớm một chiều được.
"Có dấu hiệu của sự sống trên Sao Hỏa chưa? Chúng tôi không rõ, nhưng những kết quả này cho thấy chúng ta đang đi đúng đường", nhà khoa học dẫn dắt Chương trình Khám phá Sao Hỏa tại NASA, Michael Meyer nói.
Hai nghiên cứu này được đăng tải trên Science, tại đây và tại đây.