Tờ Space trích dẫn tuyên bố của NASA rằng "vật thể lạ" đang nằm lăn lóc ở khu vực mang tên "South Séítah" sẽ mang đến một "thời khắc quan trọng trong quá trình tìm kiếm sự sống trên Sao Hỏa ".
Vật lạ đó thực ra là một chiếc ống chứa mẫu đất đá Sao Hỏa vừa được tàu đổ bộ Perseverance, một robot thăm dò dạng xe tự hành, vừa bỏ lại trên mặt đất.
Vật thể lạ mà Perseverance vừa để lại trên mặt đất Sao Hỏa - Ảnh: JPL/NASA
Với thời tiết "bình yên" nơi hành tinh đỏ, chiếc ống sẽ được an toàn cho đến khi được Perseverance hoặc 2 máy bay trực thăng (giống Ingenuity Mars vừa kết thúc sứ mệnh hơn 1 tháng trước) đem tới Jezero Crater, nơi một tàu vũ trụ của NASA chờ để vận chuyển về Trái Đất. Dự kiến sứ mệnh chuyển mẫu này sẽ được thực hiện trong những năm 2030.
Thật ra Perseverance thu thập tới 2 ống vật liệu như vậy tại mỗi địa điểm. Nó mang theo một ống và để lại một ống trên mặt đất như một kho dự phòng. Dự kiến robot của NASA sẽ thu thập mẫu ở 10 vị trí trong khu vực rộng lớn gọi là "Three Fork", một đồng bằng sông băng cổ đại mà "South Séítah" là một trong các khu vực nhỏ hơn bên trong.
Chân dung tàu đổ bộ Perseverance - Ảnh: JPL/NASA
Mẫu vừa thu thập được lấy từ một tảng đá lửa được đặt tên "Malay". Trước khi thu thập mẫu, NASA từng tiết lộ các phân tích sơ khởi của Perseverance đã tìm ra chất hữu cơ trong cùng khu vực, một thành phần có thể thuộc về sự sống.
Món quà đặc biệt được Perseverance hoàn thành trước khi sứ mệnh chính của nó kết thúc chỉ vài ngày - ngày 6-1-2023, đánh dấu tròn 2 năm trên Sao Hỏa. Nhưng robot này không có dấu hiệu gì hư hỏng nên nó vẫn sẽ tiếp tục làm việc. Nó cũng có "bạn" ở nơi khác trên Sao Hỏa là robot Curiosity, một chiếc xe tự hành cũ hơn lên Sao Hỏa từ năm 2012, vẫn tiếp tục hoạt động bền bỉ nhiều năm sau khi kết thúc sứ mệnh.
NASA: Chiến binh InSight chính thức "chết"
Người bạn khác của 2 robot Perseverance và Curiosity là tàu đổ bộ InSight làm nhiệm vụ đo địa chấn Sao Hỏa thì kém may mắn hơn. Hôm 21-12, cơ quan điều khiển sứ mệnh InSight là Phòng thí nghiệm Sức đẩy phản lực (JPL) của NASA chính thức tuyên bố robot này kết thúc sứ mệnh.
Tuyên bố được đưa ra sau 2 lần JPL nỗ lực tái kết nối với robot này nhưng thất bại. Trong lần liên lạc cuối cùng hôm 15-12, InSight đã gửi về Trái Đất bức ảnh cuối cùng như một "di chúc", với các chỉ số cho thấy pin của nó đã gần cạn kiệt.
Tàu đổ bộ InSight cũng hoạt động như robot nhưng nằm cố định ở vùng ranh giới giữa cao nguyên núi lửa phía Nam và vùng đất thấp bằng phẳng ở phía Bắc Sao Hỏa. Bụi Sao Hỏa đã dần phủ kín những tấm pin Mặt Trời của nó sau 4 năm hoạt động, khiến nó hết pin và "chết".
Trước khi "chết", robot này đã có khám phá cực kỳ quan trọng là giúp chứng minh Sao Hỏa vẫn "sống" với hoạt động địa chấn sôi động và có thể cả núi lửa, đem đến hy vọng vẫn có sự sống đang tồn tại trên hành tinh này. Di sản của nó để lại vô cùng giá trị cho nhiều nghiên cứu tiếp theo.
