Ngăn mùi hôi nhờ van một chiều
ThS Trần Văn Chí, Công ty TNHH một thành viên thoát nước đô thị TPHCM cho biết, tình trạng ngập lụt do mưa lớn, triều cường tại TPHCM đã gây ảnh hưởng lớn đến đời sống của người dân. Một trong những nguyên nhân gây ngập đã được chỉ ra là do hệ thống cửa thu nước bị lấp, gây tắc nghẽn dòng chảy.
Qua tìm hiểu, ThS Trần Văn Chí và nhóm nghiên cứu nhận thấy hệ thống cửa thu nước được lắp đặt trước đây thường nhỏ, hẹp, hay bị rác, lá rụng, bùn đất bít tắc.
Vào mùa khô, nước bốc hơi, gây mùi hôi thối, cống nước bị tù đọng là nơi phát sinh muỗi và các dịch bệnh… Ngoài ra, một số người dân đã tự ý lấp, che đậy miệng thu nước để giảm mùi hôi từ cống, càng làm hạn chế khả năng thu, thoát nước mặt.
Kết cấu cửa thu nước kiểu cũ không đồng bộ với vỉa vè, mặt đường nên ảnh hưởng đến giao thông. Để thuận tiện khi di chuyển vào nhà, rất nhiều hộ dân tự ý lắp đặt đường dẫn từ mặt đường lên vỉa hè, gây cản trở đến dòng chảy nước mặt về miệng thu. Trước những hạn chế, bất cập này, nhóm đã thực hiện nghiên cứu sản phẩm “Cửa thu - thoát nước ống cống ngăn nghẹt rác và mùi hôi”.
ThS Trần Văn Chí cho biết, nguyên lý hoạt động của hệ thống mới là khi có mưa, nước mưa chảy tràn trên mặt đường được tập trung vào cửa thu - thoát nước.
Tại đây, rác sẽ được lưới chắn rác kết hợp bó vỉa (dùng để chuyển tiếp cao độ giữa một số bộ phận trên đường phố, thường được bố trí ở mép hè đường, dải phân cách và đảo giao thông), giữ lại, chỉ cho nước, bùn, rác thải có kích thước nhỏ hơn mắt lưới đi qua, chảy vào hố thu nước.
Nước từ hố thu chảy qua mương dẫn, áp lực nước sẽ đẩy cánh của van một chiều chảy vào hệ thống hố ga, ra cửa xả, theo các đường ống cống, rồi chảy ra sông, suối, ao, hồ, kênh, rạch... Khi nước mặt tràn xuống miệng cống, van một chiều sẽ mở ra. Sau đó, hệ thống van này luôn được đóng kín, nên mùi hôi không bị bốc lên từ cống.
“Nhờ cấu tạo như trên, không còn tình trạng bùn, đất, nước tù đọng tại cửa cống thoát nước và ngăn không cho rác chảy vào lòng cống. Cửa thu nước ngăn mùi kiểu mới có tiết diện thiết kế tối ưu, tận dụng tối đa diện tích bó vỉa để thu nước, giúp đảm bảo khả năng thu nước mặt đường và tạo mỹ quan, an toàn giao thông. Ngoài ra, lưới chắn rác có tới 3 loại - gồm nằm xiên, vuông góc với đường và hỗn hợp - phù hợp với mọi loại đường, khu dân cư trong thành phố”, ThS Trần Văn Chí chia sẻ.
Đưa sản phẩm vào lắp đặt thực tế
ThS Trần Văn Chí cho biết, sản phẩm đã được lắp đặt thực tế gần 30 nghìn vị trí cống thu nước trên địa bàn TPHCM, đem lại hiệu quả cao trong việc cải tạo đường phố, chỉnh trang đô thị, cải thiện môi trường sống.
Giải pháp đã được các sở, ban, ngành đánh giá tốt và UBND TPHCM cho phép triển khai tiếp tục trên địa bàn. Ngoài ra, gần 11 nghìn vị trí cống thu nước của nhóm tác giả còn được triển khai ở các tỉnh, thành khác trên toàn quốc như Phú Quốc, Bình Phước, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Bình Thuận, Long An, Hưng Yên, Quảng Bình, Kiên Giang, Khánh Hòa, Điện Biên, Bình Dương…
Theo nhóm nghiên cứu, hệ thống giúp thoát nước nhanh, đáp ứng các tiêu chuẩn và quy chuẩn Việt Nam. Hệ thống này ngăn mùi hôi dưới lòng cống bay lên trong mọi điều kiện thời tiết; triệt tiêu hoàn toàn môi trường sinh trưởng của muỗi và các loại côn trùng có hại; hiệu quả kinh tế cao, giá thành và chi phí lắp đặt thấp. Giá thành của mỗi nắp hố ga ngăn mùi hôi kết hợp bó vỉa là 8.341.000 đồng.
Hiện nay, 100% các hộ dân đang sinh sống gần các vị trí lắp đặt thí điểm đều có đánh giá tốt và hài lòng về sản phẩm này. Các cơ quan quản lý chuyên ngành về lĩnh vực thoát nước như Sở Xây Dựng, Trung tâm Quản lý Hạ tầng kỹ thuật TPHCM cũng đã có những đánh giá tốt về ưu điểm của sản phẩm, như: Thiết kế ưu việt, khả năng thu nước mặt tốt, hạn chế tối đa mùi hôi; vật liệu sử dụng cho tuổi thọ công trình cao; cấu tạo đơn giản tạo thuận lợi cho quá trình lắp đặt, duy tu, bảo dưỡng; đảm bảo tốt về mỹ quan đô thị…
Giải pháp “Cửa thu - thoát nước ống cống ngăn nghẹt rác và mùi hôi” của nhóm vừa đoạt được giải Nhất của Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật TPHCM lần thứ 27 (năm 2022 - 2023). Sáng chế đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp bằng Độc quyền sáng chế số 20945 theo Quyết định số 25696/QĐ-SHTT ngày 9/4/2019.
