Cơ quan CSĐT Bộ Công an (C03) vừa đề nghị truy tố 15 bị can liên quan vụ nâng khống giá cây xanh trên địa bàn TP Hà Nội. Trong đó, cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung bị đề nghị truy tố tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".
Mua "chui" từ Trung Quốc
Theo C03, ngay sau khi nhận chức chủ tịch UBND TP Hà Nội, ông Nguyễn Đức Chung đã trực tiếp can thiệp, chỉ đạo xuyên suốt công tác trồng mới, cắt tỉa cây xanh tại Hà Nội giai đoạn 2016-2019. Dù yêu cầu Sở Xây dựng làm tiêu chí đấu thầu song ông Chung vẫn chỉ đạo miệng áp đặt sở này đặt hàng trực tiếp.
Sau đó, Ban Duy tu các công trình kỹ thuật đô thị thuộc Sở Xây dựng được giao là đầu mối, còn Công ty Cây xanh và Công ty Sinh Thái Xanh là 2 doanh nghiệp được lựa chọn để đặt hàng. Trong đó, Sinh Thái Xanh là công ty thân thiết của bị can Nguyễn Đức Chung do Bùi Văn Mận làm giám đốc.
Các bị can nâng khống giá cây xanh trong vụ án Ảnh: BỘ CÔNG AN
Khi được giao, tổng giám đốc Công ty Cây xanh (đơn vị trực thuộc UBND TP Hà Nội) Nguyễn Xuân Hanh đã thông đồng với Nguyễn Tuấn Nghĩa, Giám đốc Công ty Vì Nhân Dân (cung cấp cây), nhằm rút ruột ngân sách nhà nước.
Nghĩa tìm đến Hoàng Đình Văn (Giám đốc Công ty Hoàng Anh Phát) để đặt vấn đề mua 2 loại cây chà là, bàng lá nhỏ. Thời điểm này, Công ty Hoàng Anh Phát chưa được cơ quan chức năng cấp phép kinh doanh cây có bầu đất nên không thể nhập khẩu 2 loại cây theo đơn đặt hàng. Để có nguồn cây, Văn liên hệ với người Trung Quốc để nhập lậu, mua chà là với giá 2,5 - 3,5 triệu đồng/cây, bàng Đài Loan giá 800.000 đồng đến 1,6 triệu đồng/cây... Văn đề nghị mối hàng từ Trung Quốc vận chuyển "chui" cây xanh sang tập kết tại cửa khẩu Móng Cái (tỉnh Quảng Ninh) để giao hàng. Sau khi nhận hàng, Văn đưa cây về Hà Nội bán cho Nghĩa.
Nâng khống để chia nhau
C03 xác định Văn đã bán hơn 10.000 cây xanh nhập lậu từ Trung Quốc cho Nghĩa với tổng số tiền hơn 30 tỉ đồng và hưởng lợi bất chính 1,6 tỉ đồng. Do là cây nhập lậu, thiếu chứng từ nên Nghĩa đã "phù phép" bằng các hóa đơn khống và bán cho Công ty Cây xanh để trồng tại Hà Nội.
Theo đó, Nghĩa chỉ đạo cấp dưới liên hệ với 24 hộ kinh doanh cá thể, xuất hơn 326 hóa đơn bán cây xanh khống với số tiền hơn 200 tỉ đồng. Nghĩa còn dùng 15 hóa đơn vận chuyển khống của một công ty khác trị giá hơn 12 tỉ đồng để hợp thức hóa nguồn gốc cho cây xanh nhập lậu từ Trung Quốc. Với riêng việc mua bán hóa đơn khống, Nghĩa hưởng lợi bất chính 10 tỉ đồng.
Công ty Cây xanh đã sử dụng số cây nhập lậu trên và nhiều cây từ nguồn khác để trồng mới hoặc thay thế cây cũ trên các tuyến đường ở Hà Nội theo 10 hợp đồng, trị giá hơn 241 tỉ đồng với Ban Duy tu các công trình kỹ thuật đô thị.
Đáng nói, tổng giám đốc Công ty Cây xanh đã chỉ đạo cấp dưới dùng nhiều chiêu trò nâng khống giá trị cây với tổng số tiền 17 tỉ đồng. Sau khi nhận số tiền nâng khống trên, Nghĩa đã chuyển lại 17 tỉ đồng cho Công ty Cây xanh thông qua Nguyễn Xuân Hanh. Nhóm lãnh đạo và nhân viên Công ty Cây xanh chia nhau số tiền nâng khống.
Cũng theo kết luận điều tra, để được thiên vị, Bùi Văn Mận khai chi gần 1,2 tỉ đồng cho bị can Nguyễn Đức Chung, tài trợ trồng cây ở Trường Mầm non Yển Khê và tại nhà bố đẻ của ông này. Kết quả xác minh và sổ sách theo dõi chi nội bộ của công ty, bị can Mận đủ căn cứ xác định các khoản chi trên là có.
Răn đe cán bộ làm sai trái
Theo ghi nhận của phóng viên tại nhiều tuyến phố ở Hà Nội như: Hoàng Quốc Việt, Dương Đình Nghệ, Võ Chí Công, dọc sông Tô Lịch, đường 5, Phạm Văn Đồng..., những cây bàng lá nhỏ Đài Loan, cây chà là đã tạo bóng mát và cảnh quan cho đô thị. Sau gần nhiều năm được trồng và chăm sóc, những cây bàng Đài Loan đã có chiều cao từ 4 tới 6 m, sinh trưởng tốt với nhiều tầng lá.
Bàng lá nhỏ ở đường Dương Đình Nghệ, TP Hà Nội Ảnh: HỮU HƯNG
Anh Lê Văn Đức (35 tuổi; tại quận Cầu Giấy, TP Hà Nội) cho biết việc trồng cây xanh mới thay thế những hàng cây cũ trên địa bàn thủ đô đến thời điểm này có thể thấy những dấu hiệu tích cực. Nhiều hàng cây bắt đầu tỏa bóng mát, khi đi đường người dân bớt ngột ngạt hơn. "Tuy nhiên, việc nào ra việc đó, vi phạm pháp luật thì cần xử lý nghiêm. Công tội phân minh để răn đe những cán bộ muốn làm liều" - anh Đức nhấn mạnh.