Ba quốc gia tuyên bố sẽ thiết lập một cơ chế an ninh mới vì Ấn Độ - Thái Bình Dương nhằm giúp Úc trang bị các tàu ngầm hạt nhân, dẫn đến việc Úc sẽ từ bỏ thoả thuận tàu ngầm trị giá 40 tỷ USD với Pháp.
Pháp phản ứng giận dữ trước thông tin này, gọi đây là hành động “đâm sau lưng” và hành xử như cựu Tổng thống Donald Trump.
Phát biểu tại cuộc họp báo sau cuộc họp giữa các bộ trưởng quốc phòng và ngoại giao Mỹ - Úc tại Washington, ông Blinken nói rằng Washington muốn tìm mọi cơ hội để thúc đẩy hợp tác xuyên Đại Tây Dương ở Ấn Độ - Thái Bình Dương và Pháp đóng vai trò quan trọng trong đó.
“Chúng tôi hợp tác cực kỳ gần gũi với Pháp trong nhiều lĩnh vực ưu tiên chung ở Ấn Độ - Thái Bình dương và cả trên thế giới. Chúng tôi sẽ tiếp tục làm như vậy. Chúng tôi đánh giá rất cao quan hệ đối tác đó”, ông Blinken nói.
Ông cho biết các quan chức Mỹ đã liên lạc với đồng cấp của Pháp trong 24 - 48 giờ qua để bàn về thoả thuận mới, kể cả trước khi lễ công bố diễn ra.
Một quan chức giấu tên của Pháp nói rằng Mỹ không thông báo cho họ đến khi giới chức Pháp đọc tin trên báo chí về thoả thuận liên minh và đã liên lạc với phía Mỹ để hỏi chuyện.
Năm 2016, Úc chọn hãng đóng tàu Pháp Naval Group để thực hiện dự án chế tạo đội tàu ngầm mới trị giá 40 tỷ USD nhằm thay thế đội tàu ngầm Collins đã 20 năm tuổi.
Mỹ và các đồng minh đang nỗ lực tìm các biện pháp đối phó với sức mạnh và tầm ảnh hưởng ngày càng lớn của Trung Quốc, nhất là vấn đề tích luỹ sức mạnh quân sự, gây sức ép lên Đài Loan (Trung Quốc) và quân sự hoá ở Biển Đông.
Ngày 16/9, Nhà Trắng bảo vệ quyết định của mình, bác bỏ chỉ trích từ cả Trung Quốc và Pháp về thoả thuận mới.
“Chúng tôi không tìm kiếm xung đột với Trung Quốc”, phát ngôn viên Nhà Trắng Jen Psaki nói với báo chí.
Trung Quốc nói rằng Mỹ, Úc và Anh đang “gây tổn hại nghiêm trọng hoà bình và ổn định ở khu vực”.
“Trong quan điểm của chúng tôi, điều đó là vì an ninh của Ấn Độ - Thái Bình Dương. Chúng tôi không coi đây là sự chia rẽ khu vực. Chúng tôi coi đây là những lĩnh vực và vấn đề an ninh mà chúng tôi muốn cùng nhau giải quyết”, bà Psaki nói.