Vào lúc cuộc đọ sức thương mại với Trung Quốc đang lên đến đỉnh cao, Mỹ lại mở thêm một mặt trận khác, lần này nhắm vào Nga: Trừng phạt 24 cá nhân và 14 thực thể Nga, trong đó có con rể và 7 nhà tài phiệt thân cận với Tổng thống Vladimir Putin.
Đã có một sự thay đổi trong chiến lược của Mỹ. Trước đây, các biện pháp trừng phạt của Mỹ nhằm vào các cá nhân và công ty vì tin rằng họ có vai trò trong những sự vụ như sáp nhập Crưm hoặc chiến sự ở Đông Ukraina.
Với các biện pháp trừng phạt mới nhất trong tuần này, Mỹ đã đi xa những chế tài trước đó. Các trừng phạt trước có thể hạn chế khả năng vay mượn của đối tượng, nhưng lần này sẽ khiến họ khó làm ăn với phần còn lại của thế giới.
Người thua thiệt lớn nhất trong loạt trừng phạt mới này là tỉ phú Nga Oleg Deripaska, chủ nhân đại tập đoàn nhôm Rusal Nga, đồng thời có phần hùn trong nhiều tập đoàn lớn của phương Tây. Ông này nổi tiếng ở Mỹ vì mối liên hệ với cựu quản lý chiến dịch tranh cử của Tổng thống Mỹ Donald Trump, Paul Manafort.
Bộ Tài chính Mỹ không chỉ trừng phạt Deripaska mà còn cả 8 công ty của tỉ phú, mà 1 trong số đó đã mất 1/5 giá trị sau khi trừng phạt được công bố hôm 6.4.
Trong số 24 người Nga trong danh sách trừng phạt, Viktor Vekselberg cũng là cái tên nổi bật. Là một tỉ phú có tài sản 2 chữ số và kiếm bộn tiền từ hàng hóa, Vekselberg là người đứng sau nỗ lực đa dạng hóa nền kinh tế Nga khỏi dầu mỏ.
Đáng chú ý hơn cả là Kirill Shamalov, con rể Tổng thống Nga cho đến khi ly dị với con gái ông Putin. Phía Mỹ cho rằng Shamalov tích lũy số tài sản khổng lồ nhờ cuộc hôn nhân với con gái Tổng thống. Tuy nhiên, kể từ khi ly dị, ít người tin rằng Shamalov có ảnh hưởng lớn đến ông Putin.
Liệu những biện pháp này có hiệu quả? Giới tỉ phú Nga có thể tận hưởng sự giàu có của họ nhờ ông Putin, nhưng họ không có khả năng ảnh hưởng đến tổng thống - tờ PSB của Mỹ nhận định.
Trước khi Mỹ công bố trừng phạt, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov châm biếm rằng sẽ không có nhiều việc phải làm vì Nga không có một đầu sỏ chính trị nào.
Những người giàu nhất nước Nga có quyền lực đặc biệt, nhưng có một sự thật là các tỉ phú Nga không bao giờ công khai chỉ trích ông Putin.
Ý tưởng cho rằng Oleg Deripaska có thể hoặc sẽ đến ông Putin và chẳng hạn nói rằng hãy rút lui ở Ukraina và ông Putin sẽ nghe theo là không thực tế.
Tuy nhiên, ông Bill Browder, đồng sáng lập tổ chức Quản lý vốn Hermitage, đồng ý rằng các đầu sỏ chính trị không thể gây ảnh hưởng ông Putin, nhưng trừng phạt những người này sẽ có hiệu quả, bởi có thể ông Putin cũng có phần trong số tài sản của những tài phiệt này.
Bộ Ngoại giao Nga đã lập tức chỉ trích quyết định của Mỹ, và nhấn mạnh trong một thông báo rằng Mátxcơva sẽ đáp trả nghiêm khắc những biện pháp trừng phạt của Washington.
Mặc dù vậy, Thư ký Hội đồng An ninh Nga Nikolai Patrushev vẫn khẳng định, các cuộc tiếp xúc giữa Nga và Mỹ sẽ không chấm dứt vì những lệnh trừng phạt mới. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ cũng cho biết, các lệnh trừng phạt mới tài phiệt Nga không hàm ý là hai bên cắt đứt đối thoại.