Dự luật trên, được gọi là America LEADS Act, xuất hiện giữa lúc quan hệ Mỹ-Trung xuống mức tồi tệ nhất trong nhiều năm. Cả phe Dân chủ lẫn phe Cộng hòa đều đồng ý rằng Trung Quốc đã trở thành một mối đe dọa đối với sự ổn định toàn cầu cũng như lợi ích của Mỹ trên toàn thế giới. Trước đó, vào tháng 7, phe Cộng hòa tại Thượng viện Mỹ đã công bố dự luật tương tự nhằm đối phó Trung Quốc.
Trong bản tóm tắt được công bố hôm 17-9, phe Dân chủ khẳng định dự luật của họ ra đời nhằm củng cố chuỗi cung ứng y tế Mỹ, hỗ trợ những công nghệ mới như 5G và trí tuệ nhân tạo (AI), đồng thời đối phó "hành vi kinh tế săn mồi" của Trung Quốc, bao gồm ăn cắp tài sản trí tuệ, phá giá và thao túng tiền tệ.
Ngoài ra, dự luật còn bao gồm những yêu cầu liên quan đến minh bạch để nhằm vào "chiến dịch giáo dục và gây ảnh hưởng" của Trung Quốc ở Mỹ. Phe Dân chủ cho biết dự luật cũng trực tiếp yêu cầu tổng thống thực thi đầy đủ các đạo luật trừng phạt chống lại "hành vi xấu" của Bắc Kinh, cho phép một số cư dân Hồng Kông và Tân Cương nộp thị thực vào Mỹ, cũng như tái khẳng định cam kết của Washington ở Thái Bình Dương.
Tại phiên điều trần của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện (SFRC) diễn ra vào sáng 17-9, với trọng tâm "đối phó Trung Quốc", Chủ tịch SFRC James Risch – một đảng viên Cộng hòa đến từ bang Idaho - nói rằng ông hy vọng dự luật mới của đảng Dân chủ có thể được kết hợp hài hòa với phiên bản dự luật tương tự do đảng Cộng hòa công bố hồi tháng 7.
Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện James Risch. Ảnh: Reuters
Thượng nghị sĩ Bob Menendez, một quan chức cấp hàng đầu của đảng Dân chủ tại SFRC, cũng đưa ra bình luận tương tự khi khẳng định: "Tôi hài lòng khi phe thiểu số Dân chủ tại Thượng viện đệ trình dự luật này. Đây là vấn đề của nước Mỹ, không phải của đảng phái".
Trong khi đó, Trợ lý ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương David Stilwell nhấn mạnh chính sách ngoại giao và an ninh của Bắc Kinh rõ ràng cho thấy họ đang tìm cách "tái định hình môi trường quốc tế" vì lợi ích riêng.
Tại phiên điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện hôm 17-9, ông Stilwell nói Mỹ không yêu cầu các nước chọn phe mà là muốn họ phản ứng lại các "hành vi xấu" của Trung Quốc để bảo vệ chủ quyền và lợi ích kinh tế.
Ông David Stilwell khẳng định Trung Quốc là "kẻ bắt nạt vô luật". Ảnh: AP