Trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Mỹ Lloyd Austin ngày 17/4, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Đổng Quân nói rằng, vấn đề Đài Loan là “cốt lõi trong những lợi ích cốt lõi của Trung Quốc” và không bao giờ được tổn hại.
Trung Quốc khẳng định chủ quyền đối với Đài Loan và có quyền tài phán đối với eo biển nằm giữa hòn đảo này và đại lục. Mỹ phản đối, cho rằng eo biển Đài Loan là vùng biển quốc tế.
Hạm đội 7 của Hải quân Mỹ cho biết, máy bay tuần thám biển P-8A Poseidon, phương tiện có thể thực hiện cả nhiệm vụ chống ngầm, vừa bay qua eo biển trong không phận quốc tế.
“Với hoạt động qua eo biển Đài Loan phù hợp với luật quốc tế, Mỹ duy trì quyền tự do hàng hải và quyền tự do của tất cả các quốc gia. Việc máy bay bay qua eo biển Đài Loan thể hiện cam kết của Mỹ đối với khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương mở và tự do”, thông cáo báo chí của Hạm đội 7 cho biết.
Ngay sau đó, quân đội Trung Quốc cho biết đã điều máy bay chiến đấu giám sát và cảnh báo.
Quân đội Trung Quốc gọi chuyến bay của Mỹ là “sự cường điệu công khai”, đồng thời khẳng định phản ứng của họ “phù hợp với pháp luật và các quy định”.
“Lực lượng của quân khu luôn trong tình trạng cảnh giác cao độ và sẽ kiên quyết bảo vệ chủ quyền, an ninh quốc gia cũng như hòa bình và ổn định trong khu vực”, Bộ Tư lệnh quân khu miền Đông của quân đội Trung Quốc tuyên bố.
Cơ quan phòng vệ Đài Loan (Trung Quốc) cho biết chiếc máy bay bay qua eo biển theo hướng nam, và lực lượng của hòn đảo này đã theo dõi tình hình nhưng không phát hiện điều gì bất thường.
Lần gần đây nhất mà Hải quân Mỹ điều máy bay bay qua eo biển này là vào tháng 12 năm ngoái. Khi đó, quân đội Trung Quốc đã điều các máy bay chiến đấu giám sát.
Cuộc điện đàm ngày 17/4 là trao đổi đầu tiên giữa hai Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ - Trung trong hơn 1 năm qua, nhằm khôi phục hợp tác quân sự song phương.
Mỹ là bên hỗ trợ quan trọng nhất và là nhà cung cấp vũ khí lớn nhất của Đài Bắc, dù hai bên không có quan hệ ngoại giao chính thức. Đây là điều luôn gây khó chịu cho quan hệ Mỹ - Trung.