Citigroup mới đây đã chỉ ra "đòn đánh" hiểm nhất mà Mỹ có thể nhằm vào Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới leo thang: đóng sầm cánh cửa bước vào thế giới tài chính Mỹ.
Và các trader trên thị trường chứng khoán Trung Quốc sẽ phải quyết định rủi ro đó lớn đến đâu trong ngày mai (30/9), ngay trước khi Trung Quốc chuẩn bị bước vào kỳ nghỉ Quốc khánh kéo dài tới 1 tuần lễ. Hôm qua, Bloomberg đưa tin Nhà Trắng đang thảo luận để tìm cách hạn chế dòng vốn Mỹ đổ vào các thực thể Trung Quốc. Phiên giao dịch cuối tuần trước, chỉ số MSCI China Index giảm 1,6%.
Đến hôm nay Bộ Tài chính Mỹ cho biết hiện không có kế hoạch cấm các công ty Trung Quốc niêm yết ở Mỹ. Tuy nhiên, cơ quan này cũng không phủ nhận chuyện Mỹ có thể tung ra những biện pháp khác. Nhiều nguồn tin thân cận cho biết Bộ Tài chính và Hội đồng kinh tế quốc gia lo ngại thị trường sẽ phản ứng quá mạnh nếu dòng vốn bị hạn ché, và hai cơ quan đang làm việc với nhau để đảm bảo bất kỳ động thái nào cũng sẽ được triển khai theo cách để nhà đầu tư không hoảng loạn.
Hiện dòng vốn đầu tư từ Mỹ vào Trung Quốc vẫn còn bị hạn chế. Theo bộ Tài chính Mỹ, các công dân Mỹ có khoảng 203 tỷ USD các tài sản tài chính dài hạn từ đại lục tính đến tháng 6, cao gấp đôi so với Nam Phi. Trong khi đó tổng giá trị vốn hóa của các công ty Trung Quốc đang niêm yết trên 3 sàn chứng khoán chính của Mỹ lên tới 1.200 tỷ USD.
Theo Amir Anvarzadeh, chiến lược gia tại Asymmetric Advisors (Singapore), các thông tin vừa qua làm cho sự bấp bênh của thị trường tăng thêm 1 bậc và đem đến dự cảm rằng vòng đàm phán tiếp theo (sẽ diễn ra vào tháng sau) sẽ không có kết quả tốt đẹp. "Các công ty Trung Quốc sẽ phải chuyển sang niêm yết ở Hồng Kông và đại lục".
Mặc dù Trung Quốc vẫn luôn cố gắng tăng tính hấp dẫn của cả thị trường cổ phiếu và trái phiếu, nhiều công ty vẫn chọn niêm yết ở nước ngoài và đó có thể trở thành 1 điểm yếu dễ bị tấn công.
Mới đây Trung Quốc cũng đã đưa vào vận hành sàn giao dịch mới có tên Star với mục tiêu lôi kéo các công ty công nghệ trở về niêm yết cổ phiếu ở quê nhà thay vì chọn Hồng Kông hay Mỹ như hiện nay. Tuy nhiên sàn này không thu hút được nhiều sự quan tâm của các nhà đầu tư.
Giao dịch nốt phiên ngày mai là thị trường Trung Quốc sẽ đóng cửa nghỉ lễ đến tận ngày 8/10. Vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy Mỹ sẽ hành động ngay tức thì, và Mỹ Trung sẽ bước vào vòng đàm phán thương mại tiếp theo ngay trong tuần tới. Tuy nhiên, những tin tức vừa qua cho thấy hai bên có thể bước vào một mặt trận mới: dòng vốn.
Theo chuyên gia kinh tế Cesar Rojas của Citigroup, nếu Mỹ thông qua luật buộc các công ty nước ngoài vi phạm luật kế toán và luật quản lý doanh nghiệp phải hủy niêm yết, tác động sẽ rất lớn đối với hơn 200 công ty Trung Quốc có cổ phiếu đang được giao dịch trên các sàn chứng khoán của Mỹ.
Các biện pháp kiểm soát vốn còn có nguy cơ đẩy 2 nước vào 1 cuộc chiến tiền tệ do Trung Quốc nỗ lực tăng cường sự hiện diện của đồng nhân dân tệ để làm xói mòn "lợi thế chiến lược" mà Mỹ có được từ vị thế của đồng USD trong hệ thống tài chính toàn cầu.