Điều hòa bị oan
Hãy tưởng tượng hai ngôi nhà trên cùng một con phố: một ngôi nhà được xây dựng vào những năm 1950 và ngôi nhà kia mới xây dựng được vài năm. Cả hai đều không có cây cối hay bóng mát nào, cùng được lắp máy điều hòa giống hệt nhau, hoạt động trong tình trạng hoàn hảo và được đặt ở nhiệt độ 27 độ C.
Thế nhưng, khi nhiệt độ bên ngoài là 43,3 độ C, ngôi nhà những năm 1950 lại có cảm giác nóng hơn đến tận 5,6 độ C so với ngôi nhà mới hơn.
Những ngôi nhà cỡ bé, xây dựng quá lâu sẽ khiến cho điều hòa hoạt động không tốt.
Chắc hẳn có rất nhiều người từng cảm thấy thắc mắc khi bật điều hòa tại nhà xuống tận mức 20 độ C mà vẫn cảm thấy nóng, trong khi sang nhà hàng xóm thấy họ chỉ để 26 độ C đã mát rượi.
Lúc đó, chúng ta thường đổ lỗi cho điều hòa không khí nhà mình trục trặc, thiếu gas hoặc đã quá cũ, thậm chí còn cho rằng vấn đề là do điều hòa rẻ tiền và đắt tiền, thương hiệu có tiếng hay kém tiếng.
Nhưng ví dụ trên là minh chứng cho thấy đôi khi những chiếc điều hòa đã bị mang tiếng oan. Việc cảm thấy quá nóng hóa ra đến từ ngôi nhà bạn đang ở thay vì bản thân chiếc máy lạnh.
Không giống như thời mới ra mắt còn hạn chế về sản xuất và kỹ thuật, các thiết bị làm lạnh ngày nay dù đắt hay rẻ, đến từ thương hiệu nào đi chăng nữa thì đều có cùng nguyên lý hoạt động và hiệu quả tương đương nhau. Sự khác biệt về mức giá đôi khi chỉ đến từ công nghệ mới và tiết kiệm điện.
Vì vậy, sẽ không có chuyện chênh lệch nhiệt độ quá lớn giữa hai ngôi nhà nếu để cùng một mức nhiệt độ. Vậy lý do đến từ đâu?
Theo Conversation, câu trả lời liên quan đến nhiệt bức xạ.
Hãy hình dung nhiệt bức xạ là thứ giúp chúng ta cảm thấy ấm áp bên đống lửa trại vào một đêm mùa đông lạnh giá. Thực tế, ngọn lửa không làm ấm không khí mà phần lớn nhiệt của ngọn lửa truyền qua các làn sóng vô hình trực tiếp từ lửa đến cơ thể - tương tự như sức nóng mặt trời truyền tới trái đất.
Dưới sức nóng bức xạ của mặt trời, nhiệt độ bề mặt của trần nhà không được cách nhiệt được xây dựng đã vài chục năm có thể lên tới mức 40 độ C. Các cửa sổ bằng thép lắp kính thậm chí lên tới 50 C và các bức tường bê tông cũng không mát hơn là bao.
Đó là lý do ngay cả khi bật điều hòa ở mức thấp, nhiệt độ ngôi nhà cũng không giảm xuống. Không có điều hòa, bề mặt nóng bức cộng với luồng không khí xoáy từ quạt trần còn khiến ngôi nhà có cảm giác như trong chiếc nồi chiên không dầu.
Những ngôi nhà xây bằng công nghệ và vật liệu hiện đại sẽ mát hơn khá nhiều.
Nhà càng nhỏ càng nóng
Lý do cho việc nhà càng mới lại càng mát hơn đến từ việc ngành xây dựng ngày nay đã chú trọng hơn đến áp dụng công nghệ và vật liệu cách nhiệt.
Còn trước đó, toàn bộ ngành công nghiệp xây dựng gồm các nhà sản xuất, nhà cung cấp, nhà xây dựng và kinh doanh đã đánh giá sai về nguyên do khiến ngôi nhà quá nóng.
Vào một ngày nắng nóng, khả năng cách nhiệt tốt và cửa sổ hai lớp truyền nhiệt chậm đủ để điều hòa không khí giữ nhiệt bức xạ trung bình bên trong tòa nhà thấp hơn khoảng vài độ so với nhiệt độ không khí.
Tuy nhiên, trong một tòa nhà đã cũ, cách nhiệt kém, nhiệt độ bức xạ trung bình cao có thể đẩy nhiệt độ lên 32 độ C – ngay cả khi đang đặt điều hòa ở mức 23 độ C. Khi nhiệt độ bề mặt vượt quá nhiệt độ trên da, nhiệt sẽ bắt đầu tỏa từ bề mặt nóng vào cơ thể, khiến khả năng bị đột quỵ do nhiệt cao hơn.
Bề mặt nóng là lý do tại sao các cấu trúc nhà cỡ nhỏ, chẳng hạn như nhà di động, nhà trọ, container vận chuyển và gara biến thành căn hộ, thường cảm thấy không thoải mái bất kể cài đặt nhiệt độ thấp đến đâu.
Các cấu trúc nhỏ khiến người ở tiếp xúc với ba, bốn hoặc thậm chí sáu bề mặt bên ngoài đang bị sức mặt trời hun đốt.
Nếu sống trong ngôi nhà có cách nhiệt kém, chẳng còn cách nào khác ngoài việc phải chỉnh nhiệt độ điều hòa thật thấp và tốn thêm nhiều tiền điện. Bằng không, hãy tập trung cho việc chống nóng cho ngôi nhà bằng cách sử dụng các vật liệu cách nhiệt.
Cây xanh, mái hiên và bóng râm bên ngoài cũng có thể làm giảm nhiệt độ bức xạ trung bình nhờ chặn ánh nắng trực tiếp. Tuy nhiên, kính là chất cách nhiệt kém, vì vậy ở những vùng có khí hậu nhiệt đới, cửa sổ kính sẽ rất nóng, trừ khi dùng loại kính cách nhiệt.
Việc đặt thêm một tấm rèm bên trong cũng là cách tốt để giúp giảm nhiệt độ bức xạ trung bình.
Ngày nay, ngành xây dựng ở các quốc gia nắng nóng đã tập trung nhiều hơn vào việc sử dụng các vật liệu chống nhiệt ngay từ đầu. Đặc biệt tại các tòa nhà văn phòng, chung cư.
Đó là lý do vì sao dù tầng cao bị ánh nắng chiếu trực tiếp và lắp nhiều kính, các tòa nhà này vẫn giữ được nhiệt độ mát mẻ và không khiến điều hòa phải chạy quá công suất.