Moscow đã ngừng giao dịch thị trường chứng khoán sau khi mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, mở cửa trở lại một tháng sau đó sau đợt đóng cửa lâu nhất của sàn giao dịch này. Sở giao dịch Moscow cũng đã bị nhiều cường quốc trên thế giới thu hồi tư cách được công nhận.
Chỉ số MOEX Nga giảm hơn 36% tính từ đầu năm đến nay và các nhà đầu tư quốc tế vào chứng khoán Nga đã phải chịu nhiều ảnh hưởng bởi những hạn chế trong việc quản lý và định giá vị thế của họ kể từ khi cuộc xung đột bắt đầu.
Dựa trên một mô hình liên kết thị trường cổ phiếu và trái phiếu, MSCI hôm thứ Sáu đã cho biết hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng cho thấy rằng cổ phiếu Nga "về cơ bản là vô giá trị", trái ngược với giá niêm yết trên sàn giao dịch.
Hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng (CDS) là các công cụ phái sinh cho phép các nhà đầu tư hoán đổi rủi ro tín dụng của họ đối với một công ty, quốc gia hoặc tổ chức với rủi ro tín dụng của các nhà đầu tư khác. Người cho vay mua hoán đổi rủi ro tín dụng từ các nhà đầu tư theo thỏa thuận mà nhà đầu tư trả cho người cho vay nếu người đi vay không trả được nghĩa vụ nợ của mình.
"Sự chênh lệch giữa thị trường hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng và giá niêm yết của cổ phiếu Nga có thể là do sự kết hợp của nỗi sợ hãi về vỡ nợ kỹ thuật, sự thất bại của cơ chế đấu giá hợp đồng này, các hạn chế về giao dịch hợp đồng này liên quan đến chứng khoán của các công ty bị trừng phạt. Sự kết hợp đó cũng bao gồm cả việc giá trị cảm nhận của các nhà đầu tư hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng thấp hơn đối với vốn chủ sở hữu của Nga," Phó Giám đốc cấp cao của MSCI Zoltan Sass cho biết thêm trong báo cáo hôm thứ Sáu.
Mô hình hoạt động dựa trên giả định rằng nếu giá cổ phiếu của một công ty về 0, thì công ty đó sẽ chọn không trả được nợ. MSCI giải thích rằng rủi ro vỡ nợ của một công ty được thúc đẩy bởi giá trị của nó so với mức nợ của nó.
Các mô hình bắt nguồn từ khái niệm này đã được sử dụng để tính toán xác suất vỡ nợ từ giá cổ phiếu, nhưng chúng cũng có thể suy ra giá cổ phiếu từ xác suất vỡ nợ, điều mà các nhà phân tích của MSCI đã thực hiện trong ghi chú nghiên cứu hôm thứ Sáu.
"Chúng tôi nhận thấy rằng hoạt động giao dịch CDS của các công ty Nga đã tăng mạnh kể từ khi xung đột Nga-Ukraine bắt đầu. Hoạt động giao dịch gia tăng có thể chỉ ra rằng thị trường CDS chứa thông tin không có trong thị trường chứng khoán. Do đó, nghiên cứu của chúng tôi kết hợp các xác suất vỡ nợ của thị trường CDS để lập mô hình giá cổ phiếu của Nga," Sass nói.
Theo dữ liệu của MSCI, trong khi chứng khoán Nga đã giảm 36% kể từ chiến dịch quân sự đặc biệt bắt đầu, giá khi đi vào thị trường CDS về cơ bản sẽ là 0.
"Một lời giải thích cơ bản cho sự chênh lệch này là các nhà đầu tư chỉ giao dịch trên một thị trường mà không giao dịch trên thị trường khác. Hầu hết người nước ngoài không thể giao dịch cổ phiếu của Nga và CDS chỉ có thể tiếp cận với các nhà đầu tư tổ chức," Sass nói thêm.
Biến dạng thị trường
Nghiên cứu cũng lưu ý rằng kết quả của mô hình cũng có thể là kết quả của việc thị trường CDS bị bóp méo bởi xung đột Nga-Ukraine. Nếu một vụ vỡ nợ gây ra khoản thanh toán trên CDS, các trái phiếu cơ bản sẽ phải được bán đấu giá.
"Khó khăn trong việc chuyển nhượng các trái phiếu này do các lệnh trừng phạt hoặc các xung đột thị trường khác có thể làm tăng phí bảo hiểm cần thiết để bảo vệ vỡ nợ và do đó CDS như đang ám chỉ xác suất vỡ nợ," Sass nói.
"Hơn nữa, những trở ngại trong việc thanh toán trái phiếu do các lệnh trừng phạt có thể gây ra vỡ nợ kỹ thuật, trong đó công ty không thực sự phá sản nhưng lại không thể thanh toán lãi suất trái phiếu hoặc tiền gốc vì những lý do khác."
Sass nhấn mạnh rằng thị trường của Nga bị hạn chế chặt chẽ, tất cả các khu vực của thị trường đều bị bóp méo ở những mức độ nhất định, nhưng MSCI cho rằng sự mất kết nối giữa thị trường chứng khoán và CDS là "đáng chú ý" và có thể phản ánh định giá khác nhau do một số yếu tố.
"Các công ty Nga có thể tiếp tục hoạt động, tạo ra doanh thu và trả cổ tức, có nghĩa là các công ty có thể có giá trị đối với một phần nhỏ các nhà đầu tư có thể đầu tư vào họ. Ngược lại, chứng khoán Nga dường như không hề có giá trị gì theo quan điểm của các nhà đầu tư CDS," Sass nói.
Ông gợi ý rằng có thể đạt được sự nhất quán hơn trong việc định giá thông qua việc nền kinh tế Nga mở cửa và tái hòa nhập thị trường cũng như dỡ bỏ các lệnh trừng phạt. Tuy nhiên, ông mong rằng trong thời gian chờ đợi, các nhà đầu tư có thể tìm hiểu và nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố thúc đẩy giá cổ phiếu bằng cách nhìn xa hơn một loại tài sản.