TQ quyết không thực hiện phán quyết của PCA
Tại phiên thứ năm của Hội thảo Quốc tế với chủ đề "An ninh và Phát triển biển: Hợp tác quốc tế và chia sẻ kinh nghiệm Á-Âu" tại Quảng Ninh, các đại biểu tranh luận về cách thức áp dụng luật quốc tế và việc giải quyết các tranh chấp thông qua Toà Trọng tài thành lập theo Phụ lục VII của Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS).
Đại diện Trung Quốc ngang ngược khẳng định, nước này sẽ không thực hiện phán quyết do Toà trọng tài trong vụ kiện của Philippines, với lý do phán quyết "xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của Trung Quốc"!
Nước này cũng đưa ra các lập luận để phủ nhận tính hợp pháp của phán quyết từ Tòa Trọng tài.
Tuy nhiên, các phát biểu trên đã vấp phải sự phản đối của đại biểu các nước khác. Ý kiến chung tại Hội thảo vẫn nhấn mạnh tầm quan trọng của UNCLOS nói chung và cơ chế giải quyết của Công ước nói riêng.
Các đại biểu nhấn mạnh đến tính ràng buộc của Trọng tài theo Phụ lục VII. Bản thân Trọng tài đã có kết luận rất rõ ràng và bác bỏ các lập luận phản đối của Trung Quốc.
Sử dụng toà án không phải lúc nào cũng là "lựa chọn hoàn hảo"
Trước đó, trong phiên làm việc thứ tư, Hội thảo đã xem xét cấu trúc an ninh khu vực và một số cơ chế quản lý hợp tác biển đa phương tiêu biểu trên thế giới và bài học áp dụng đối với khu vực.
Các đại biểu chia sẻ nhu cầu cấp thiết xây dựng cơ chế hợp tác quốc tế về an ninh và an toàn trên biển ở Đông Á để phát huy vai trò kết nối của môi trường biển giữa các nước trong khu vực...
Hội thảo nhấn mạnh đến sự cần thiết phải có một cơ chế an ninh tập thể. Trong đó, bài học về mô hình an ninh tập thể ở châu Âu được thảo luận và đề xuất khả năng áp dụng ở châu Á.
Tuy nhiên, một số đại biểu nhận định quá trình hình thành cơ chế an ninh tập thể cần có thời gian, thông qua trao đổi trực tiếp, liên tục và thực chất giữa các chủ thể liên quan, trong đó cần tận dụng vai trò của ASEAN và các cơ chế mà ASEAN là trung tâm hiện nay.
Đáng chú ý, hội thảo có hai tham luận đặc biệt của GS Erik Franck, Thành viên Toà trọng tài và Tiến sĩ Raul C. Pangalangan, Thẩm phán Toà án Hình sự quốc tế tại The Hague, Hà Lan.
Theo Giáo sư Franck, ASEAN với tư cách là một tổ chức quốc tế có thể tham khảo mô hình của Liên minh Châu Âu (EU), trở thành một chủ thể của quan hệ quốc tế, một thành viên của UNCLOS.
Theo hướng phát triển này, ASEAN sẽ hội nhập sâu hơn về luật pháp và sử dụng luật pháp là công cụ để thúc đẩy hợp tác và giải quyết tranh chấp.
Thẩm phán Pangalangan cho biết tỉ lệ sử dụng toà án công lý và trọng tài quốc tế để giải quyết tranh chấp ở Châu Á là thấp so với các khu vực khác.
Bên cạnh các rào cản văn hoá và lịch sử, trở ngại thực sự với các quốc gia châu Á chính là sự thiếu tin tưởng và thiếu cam kết với các nguyên tắc của luật pháp quốc tế của các cơ quan, bộ ngành, các nhà hoạch định chính sách trong nội bộ các nước.
Theo Thẩm phán Pangalangan, để sử dụng toà án quốc tế hiệu quả, các quốc gia cần chú trọng đào tạo, tăng cường năng lực của các luật sư trong nước để sử dụng trong các phân xử quốc tế.
Trên thực tế, sử dụng toà án không phải lúc nào cũng là "lựa chọn hoàn hảo", nhưng đó là giải pháp hoà bình và công bằng.
Từ khía cạnh pháp luật, vấn đề không phải là "ai thắng, ai thua" mà là tiến trình khách quan để tiến tới phán quyết công bằng và hợp lý.
Chiều 10/6, Hội thảo đã kết thúc tốt đẹp với hơn 20 tham luận và trên 250 ý kiến thảo luận đã được trình bày.