Ảnh minh họa
Việt Nam sở hữu ‘kho báu’ dưới nước mang về hàng tỷ USD mỗi năm là mặt hàng tôm. Theo số liệu từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), trong năm 2023, xuất khẩu tôm của Việt Nam thu về hơn 3,4 tỷ USD, giảm 22% so với năm 2022 do ngành tôm đã phải trải qua một năm đầy biến động.
Xét về thị trường, Mỹ là thị trường lớn nhất của tôm Việt với kim ngạch xuất khẩu đạt 682 triệu USD, giảm 15% so với năm 2022. Dù suy giảm so với cả năm trước nhưng thị trường này đã ghi nhận tín hiệu khởi sắc vào những tháng cuối năm, liên tục tăng trưởng 2 chữ số kể từ tháng 7.
Tại chuỗi nhà hàng hải sản Shaking Crab ở bang New Jersey (Mỹ), để chế biến các món từ tôm, nhà hàng thường lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc từ Việt Nam hoặc Mexico. Theo các đầu bếp ở đây, tôm Việt Nam chắc thịt, có vị giòn và ngọt. Các món từ tôm kết hợp với nước sốt đặc biệt của Shaking Crab là thực đơn yêu thích của nhiều khách hàng dù là ăn tại chỗ hay lấy để mang về.
Theo thống kê của Viện Thủy sản Quốc gia Mỹ, tôm là loại hải sản được ưa thích nhất trong thực đơn của người tiêu dùng ở quốc gia này. Hàng năm, mỗi người dân Mỹ sẽ tiêu thụ trung bình khoảng 2 kg tôm.
Dự báo tôm Việt Nam sang Mỹ sẽ tăng nhẹ trong năm 2024 khi nhu cầu ăn uống cải thiện, lạm phát hạ nhiệt, doanh số bán lẻ tại Mỹ phục hồi.
Nguồn: Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP)
Thị trường lớn thứ 2 của ngành tôm Việt Nam là Trung Quốc. Năm 2023, xuất tôm Việt Nam sang Trung Quốc & Hong Kong đạt 607 triệu USD, giảm 8% so với năm 2022.
Nhu cầu nhập khẩu tôm của Trung Quốc vẫn tăng mạnh nhưng do có quá nhiều nguồn cung “đổ xô” vào thị trường này với giá chào thấp khiến tôm Việt Nam rất khó cạnh tranh về giá.
Thị trường lớn thứ 3 của ngành tôm Việt Nam là Nhật Bản. Năm 2023, xuất khẩu tôm sang thị trường này đạt 511 triệu USD, giảm 24% so với năm 2022. Tháng cuối cùng của năm 2023, xuất khẩu tôm sang thị trường này đã ghi nhận tăng 6% so với cùng kỳ năm 2022.
Ngoài các thị trường nêu trên không thể không kể đến khách hàng châu Âu. Năm 2023, xuất khẩu tôm Việt Nam sang EU đạt 421 triệu USD, giảm 39% so với năm 2022.
Các đối thủ cạnh tranh của Việt Nam trên thị trường EU gồm Ecuador và Ấn Độ. Trên thị trường này, tôm Việt Nam vẫn giữ được ưu thế ở phân khúc cao cấp.
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) dự báo xuất khẩu thủy sản của nước ta sẽ hồi phục dần trong năm 2024 và khả quan hơn vào nửa cuối năm. Doanh số toàn ngành có thể đạt mức 9,5 - 10 tỷ USD. Trong đó, ngành tôm hướng tới mục tiêu 4 tỷ USD.
VASEP dự báo tình hình xuất khẩu tôm năm nay sẽ có nhiều khả quan khi nguồn cung tôm toàn cầu tiếp tục tăng trưởng ổn định, đặc biệt tôm từ Ecuador, tuy nhiên sản xuất tôm của Ecuador cũng có sự giảm nhẹ trong 2024.
Xuất khẩu tôm Việt Nam sẽ phục hồi và tăng nhẹ 10 - 15% vào năm nay. Nhu cầu được dự báo hồi phục trở lại kể từ 6 tháng cuối năm, khi áp lực lạm phát hạ nhiệt, lượng hàng tồn kho tại các nhà nhập khẩu giảm. Đây là cơ hội cho giá tôm tăng trở lại.