Kể từ khi chiến sự Ukraine nổ ra đầu năm 2022, quan hệ quốc phòng Nga - Triều Tiên phát triển với tốc độ chóng mặt. Moskva ngày càng phụ thuộc vào nguồn cung vũ khí và nhân lực từ Bình Nhưỡng, đổi lại Triều Tiên có cơ hội tiếp cận những công nghệ quân sự hiện đại mà trước đây Nga luôn kiềm chế không xuất khẩu.
Trong bối cảnh công nghiệp quốc phòng Triều Tiên đạt nhiều bước tiến vượt bậc về tên lửa, pháo binh và hải quân, thì lĩnh vực duy nhất còn tụt lại chính là không quân, khi phần lớn phi đội vẫn dựa vào các biến thể MiG-17, MiG-19, MiG-21 từ thời Chiến tranh Lạnh.
Chính vì vậy, việc các quan chức quân sự Triều Tiên đến thăm nhà máy Komsomolsk-on-Amur năm 2023 để thị sát dây chuyền sản xuất Su-35 và Su-57, đã làm dấy lên làn sóng đồn đoán về khả năng Bình Nhưỡng sẽ nhận được chiến đấu cơ thế hệ mới từ Nga. Thông tin càng nóng hơn khi năm 2024, nguồn tin Hàn Quốc tiết lộ nhiều phi công Triều Tiên đã sang Vladivostok huấn luyện trên máy bay hiện đại.
Điểm mấu chốt nằm ở việc Triều Tiên sẽ chọn loại máy bay nào. Dù Su-57 tàng hình thế hệ năm hay MiG-29 nâng cấp là lựa chọn khả dĩ để thay thế các phi đội lạc hậu, một số nhà quan sát cho rằng Bình Nhưỡng có thể ưu tiên trước hết cho việc thay thế lực lượng ném bom Il-28 vốn đã quá già cỗi. Ước tính còn khoảng 80 chiếc Il-28 trong biên chế Không quân Nhân dân Triều Tiên, biến chúng trở thành lớp máy bay phản lực chiến đấu lâu đời nhất thế giới vẫn còn bay.
Dù được gắn thêm tên lửa hành trình hiện đại để duy trì năng lực tấn công, khung thân và thiết kế của Il-28 không thể đáp ứng yêu cầu chiến tranh hiện đại. Trong bối cảnh đó, Su-34M - biến thể mới nhất của dòng tiêm kích ném bom hạng nặng Nga, nổi lên như ứng cử viên sáng giá thay thế.
Được thiết kế như người kế nhiệm trực tiếp của Il-28, Su-34M mang trong mình sức mạnh gần như gấp bội. Tải trọng vũ khí khổng lồ và tầm hoạt động xa, cho phép máy bay bay lượn nhiều giờ trên Thái Bình Dương, tung đòn đánh vào các căn cứ Mỹ tại Nhật Bản từ nhiều hướng, thậm chí vươn tới tận đảo Guam.
Dù là máy bay ném bom - tấn công, Su-34 vẫn sở hữu khả năng không chiến đáng gờm với tầm bắn đối không gần 200 km, sánh ngang nhiều tiêm kích hạng nặng mà Mỹ, Nhật hay Hàn Quốc đang triển khai. Khả năng bay siêu âm, diện tích phản xạ radar nhỏ hơn, hệ thống tác chiến điện tử tiên tiến và kho vũ khí đa dạng khiến Su-34 trở thành mục tiêu cực kỳ khó bị đánh chặn. Trên thực tế, chỉ riêng năng lực phòng không tự vệ của nó cũng vượt xa toàn bộ phi đội hiện tại của Triều Tiên.
Khi phối hợp cùng lực lượng hải quân đang phát triển các tàu khu trục viễn dương đầu tiên, Su-34 có thể hình thành cặp đôi tác chiến mới, bổ sung cho nhau ở những chiến dịch xa bờ. Điều này đồng nghĩa Bình Nhưỡng không chỉ củng cố năng lực phòng thủ, mà còn từng bước tạo ra công cụ răn đe chiến lược vươn ra ngoài bán đảo Triều Tiên.
Năng lực mang vũ khí khổng lồ
Một trong những ưu điểm lớn nhất của Su-34 là khả năng mang theo những vũ khí hạng nặng mà ít máy bay nào có thể gánh nổi. Từ bom FAB-3000 cho đến tên lửa siêu thanh Kh-47M2 Kinzhal, loại tiêm kích ném bom này đủ sức triển khai các đòn đánh xuyên thủng hệ thống phòng thủ tiên tiến.
Triều Tiên có thể tận dụng nền tảng Su-34 để phát triển loạt vũ khí mới, thậm chí mang đầu đạn hạt nhân, qua đó hoàn thiện bộ ba răn đe chiến lược gồm tên lửa đạn đạo, tàu ngầm và máy bay mang vũ khí hạt nhân. Với tầm bay xa và tầm bắn của tên lửa hành trình, Su-34 cho phép Bình Nhưỡng vươn tầm tấn công vượt xa bất kỳ chiến đấu cơ nào, chỉ đứng sau các máy bay ném bom chiến lược của Nga, Mỹ và Trung Quốc.
Trong bối cảnh Triều Tiên ngày càng chú trọng tới việc đa dạng hóa năng lực răn đe, việc sở hữu Su-34M sẽ tạo bước nhảy vọt, đặc biệt khi giá thành chỉ dưới 20 triệu USD mỗi chiếc - một con số "rẻ bất ngờ" so với sức mạnh mà nó mang lại. Đây là mức chi phí hoàn toàn trong tầm tay, nhất là khi Bình Nhưỡng thu về nguồn ngoại tệ đáng kể nhờ xuất khẩu vũ khí sang Nga để phục vụ chiến sự Ukraine.
Thỏa thuận "mở khóa" từ Moskva?
Điều quan trọng nhất là liệu Nga có sẵn sàng phá bỏ rào cản chính sách từng ngăn cản xuất khẩu vũ khí hiện đại cho Triều Tiên hay không. Nhưng với việc Moskva ngày càng phụ thuộc vào nguồn cung từ Bình Nhưỡng, cả về khí tài lẫn nhân lực, nhiều chuyên gia tin rằng rào cản này sẽ sớm được gỡ bỏ. Nếu Nga bật đèn xanh, viễn cảnh những chiếc Su-34M với dáng vẻ hầm hố xuất hiện trên bầu trời Triều Tiên chỉ còn là vấn đề thời gian.
Rõ ràng, việc Không quân Nhân dân Triều Tiên sở hữu Su-34M sẽ không chỉ đơn thuần là bổ sung thêm máy bay chiến đấu, mà còn là cú hích chiến lược, đưa Bình Nhưỡng tiến gần hơn tới vị thế một cường quốc quân sự khu vực, đồng thời đặt ra thách thức chưa từng có cho Mỹ, Nhật và Hàn Quốc.