Vào ngày 22/5 vừa qua, CEO của Facebook, mạng xã hội lớn nhất thế giới đã phải trải qua phiên điều trần kéo dài gần 80 phút trước Nghị viện châu Âu.
Nội dung phiên điều trần xoay quanh các chủ đề như chính sách về dữ liệu người dùng của công ty, vai trò của nền tảng trong các cuộc bầu cử trên toàn thế giới và liệu Facebook có phải là một công ty độc quyền với thế độc tôn cần phải bị phá bỏ hay không.
Theo Recode, phiên điều trần của Nghị viện châu Âu diễn ra khá gay gắt, những câu hỏi được đưa ra cũng đúng trọng tâm hơn so với những gì mà Mark Zuckerberg đã trải qua khi anh đối mặt với các chính trị gia của Lưỡng viện Mỹ.
"Anh cần phải tự hỏi bản thân mình xem mình sẽ được mọi người nhớ đến như thế nào", Guy Verhofstadt, một nhà lập pháp đến từ Bỉ đặt câu hỏi. "Là một trong ba gã khổng lồ internet, bên cạnh Steve Jobs và Bill Gates, những người đã làm phong phú thêm thế giới và xã hội của chúng ta? Hay chỉ là một thiên tài đã tạo ra một con quái vật kỹ thuật số đang phá hủy nền dân chủ và xã hội của chúng ta?"
Chúng ta không được nghe câu trả lời của Zuckerberg cho câu hỏi đó, hay thực sự mà nói, bất kỳ câu hỏi nào khác.
Đó là vì format của phiên điều trần – Zuckerberg sẽ liên tục nghe các câu hỏi của Nghị viện trong vòng gần 1 tiếng, sau đó trả lời chúng trong vòng 20 phút – để Zuckerberg có thể tổng hợp những câu hỏi đó thành các hạng mục khác nhau và trả lời bằng những luận điểm đã chuẩn bị trước.
Trong video, một nhà lập pháp khẳng định Facebook đã yêu cầu điều trần theo format này, nhưng tại cuộc họp báo sau phiên điều trần, Chủ tịch Nghị viện châu Âu Antonio Tajani cho biết đây là ý kiến của ông, và ông vẫn muốn tổ chức một phiên điều trần nữa "chính thống hơn" với đại diện của Facebook.
Bạn đọc có thể theo dõi toàn bộ phiên điều trần trong video dưới đây:
Tuy nhiên, sau phiên điều trần, những kết quả mà Nghị viện châu Âu thu được là không nhiều, vì phần lớn những câu hỏi quan trọng nhất đều đã được đặt ra khi Mark Zuckerberg điều trần trước Lưỡng viện Mỹ (nhưng chúng đều chưa được trả lời).
Ví dụ, chúng ta chưa bao giờ được nghe câu trả lời trực tiếp cho câu hỏi "Anh có cảm thấy Facebook là một công ty độc quyền?"
Thay vào đó, chúng ta nhận được câu trả lời như thế này:
"Có không ít câu hỏi xoay quanh sự cạnh tranh và cách chúng tôi nhìn nhận vai trò, vị trí của mình. ... Chúng tôi tồn tại trong một không gian rất cạnh tranh, nơi mọi người sử dụng rất nhiều các công cụ khác nhau để giao tiếp. ... Nên theo quan điểm của tôi, tôi thấy những đối thủ mới đang xuất hiện hàng ngày. Có những đối thủ đã vươn tới được hàng chục, hàng trăm triệu người dùng. Và chúng tôi luôn phải thay đổi dịch vụ của mình để thích nghi và phục vụ mọi người theo cách tốt nhất có thể. Tôi cảm thấy đây là một môi trường cạnh tranh nơi mọi người có nhiều sự lựa chọn".
Khi được hỏi về "hồ sơ bóng tối" (shadow profile), một thuật ngữ được dùng để mô tả những thông tin mà Facebook thu thập của những người không có tài khoản Facebook. Zuckerberg không tiết lộ thêm điều gì mới, bất chấp đây là chủ đề được quan tâm nhất tại phiên điều trần trước Lưỡng viện.
Đáng nói hơn, Zuckerberg không hề "đả động" đến chủ đề đó trong suốt 20 phút trả lời của mình. Sau khi một người nào đó nhắc anh về câu hỏi, Zuckerberg trả lời rằng Facebook lưu lại những dữ liệu đó để "bảo vệ người dùng của nền tảng", sau đó ngay lập tức "đánh lạc hướng" bằng cách đưa ra câu hỏi "Còn chủ đề nào khác mà chúng ta cần thảo luận không?"
Tất nhiên, Nghị viện châu Âu không thể hài lòng với những câu trả lời này. Sau khi Zuckerberg cố gắng chấm dứt phiên điều trần, nói rằng thời gian đã hết, không ít thành viên của Nghị viện đã "nổi đóa".
"Tôi đã hỏi anh 6 câu hỏi có-không và tôi không nhận được dù chỉ một câu trả lời", một nhà lập pháp lên tiếng, tuy nhiên danh tính của ông vẫn chưa được xác nhận vì ông không xuất hiện trên camera.
Ông Verhofstadt tỏ ra thất vọng với những câu trả lời được soạn sẵn của Zuckerberg. Ông nói: "Có một số câu hỏi được đặt ra bởi những đồng nghiệp khác mà tôi muốn có câu trả lời. Ví dụ như sự cạnh tranh, hay luật chống độc quyền của châu Âu. Đó là chủ đề quan trọng. Tôi nghĩ chúng tôi sẽ phải đưa cơ quan chống độc quyền của châu Âu vào cuộc nếu không nhận được câu trả lời xác đáng".
Khi Tajani cố gắng làm nguội lại những cái đầu nóng của các đồng nghiệp, ông hỏi liệu Mark Zuckerberg có thể trả lời tất cả những câu hỏi mà anh đã được hỏi dưới dạng văn bản trong vài ngày tới hay không. Phó Chủ tịch Chính sách Toàn cầu của Facebook Joel Kaplan chen ngang: "Những câu hỏi không được trả lời trong hôm nay".
Đó sẽ là một danh sách rất dài đấy, Mark Zuckerberg.