Theo The Guardian, trong những tuần gần đây, nhiều đoạn video đã được chia sẻ trên mạng, ghi lại việc các băng đảng mafia "nổi tiếng" đang cung cấp hàng hóa thiết yếu cho người dân Italia tại những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề bởi COVID-19, nhất là các khu vực nghèo nhất phía nam như Campania, Calabria, Sicily và Puglia
"Trong hơn một tháng qua, các cửa hàng, quán cà phê, nhà hàng và quán rượu đã bị đóng cửa'', Cảnh sát Nicola Gratteri, điều tra viên chống ma túy và là người đứng đầu văn phòng công tố viên ở Catanzaro, cho biết."Hàng triệu người làm việc trong khu vực kinh tế xám (kinh tế không chính thức) không nhận được bất kỳ thu nhập nào trong một tháng qua và không biết khi nào mới có thể trở lại làm việc", ông nói.
Quyết định phong tỏa toàn quốc đã ảnh hưởng đến khoảng 3,3 triệu người dân làm việc tự do. Trong số đó, hơn 1 triệu người sống ở miền Nam. "Chính phủ đang phát hành cái gọi là vouchers mua sắm để hỗ trợ người dân. Nhưng nếu sự giúp đỡ đến không đủ sớm, các nhóm mafia sẽ lập tức cung cấp dịch vụ, từ đó áp đặt quyền kiểm soát của họ đối với người dân", Gratteri chia sẻ.
Người dân chờ đợi mua đồ bên ngoài một cửa hàng tại Sicily. Ảnh: TG
Từ những tín hiệu đầu tiên của tình trạng bất ổn xã hội, Bộ trưởng Nội vụ Italia Luciana Lamorgese từng cảnh báo: "Mafia có thể lợi dụng sự nghèo đói đang gia tăng để xâm nhập và tuyển thêm người vào tổ chức. Hoặc đơn giản là mafia sẽ tham gia phân phối các gói thực phẩm miễn phí gồm mì ống, nước, bột và sữa".
Trên thực tế, trong những ngày gần đây, cảnh sát ở Naplé đã tăng cường sự kiểm soát tại các khu vực nghèo nhất của thành phố, nơi băng đảng mafia Camorra đang tổ chức giao tận nhà các gói thực phẩm.
"Mafia không chỉ đơn thuần là tổ chức tội phạm", giáo sự Federico Varese, nghiên cứu về tội phạm học tại Đại học Oxford, cho biết. "Họ là những tổ chức khao khát cai quản lãnh thổ và thị trường. Các nhà bình luận thường chỉ tập trung vào khía cạnh tài chính mà quên rằng mafia có xu hướng gia tăng sức mạnh từ địa phương", ông nói.
Việc phân phối thực phẩm, theo The Guardian, là một chiến thuật đã có từ lâu của mafia, nhất là ở miền Nam Italia, nơi những kẻ đứng đầu các băng đảng thường xuất hiện trước người dân như những nhà hảo tâm và môi giới, ban đầu có thể cung cấp nhu yếu phẩm miễn phí mà không đòi đổi lại bất cứ điều gì.
"Các ông trùm mafia coi những thành phố của họ là vùng đất riêng. Họ hiểu rõ rằng để cai trị, họ cần phải chăm sóc người dân. Và họ làm điều đó bằng cách tận dụng lợi thế. Trong mắt người dân, một ông trùm gõ của từng nhà tặng thức ăn cũng là một người hùng", cảnh sát Gratteri nhận định.
"Và khi một trùm mafia cảm nhận được rằng đã lấy đủ sự tin tưởng và ủng hộ từ các gia đình địa phương, họ sẽ hành động. Hành động bao gồm cả việc tài trợ một chính trị gia khi bầu cử, người sẽ ủng hộ lợi ích "hình sự" của mafia", ông nói.
Các cửa hiệu đều đóng cửa dẫn đến tình trạng nhiều người dân Italia tạm thất nghiệp. Ảnh: France 24
Thế nhưng, chính phủ Italia cũng không bỏ cuộc. Hàng chục cuộc điều tra ở miền Nam đã dẫn đến việc bắt giữ các chính trị gia có liên quan tới mafia. Mafia, một lần nữa, tiếp tục sử dụng chiêu bài viện trợ miễn phí để ép người dân bỏ phiếu cho những chính trị gia mà mafia ủng hộ. Cuộc chiến giữa mafia và chính phủ, cứ thế, luôn là một vòng tròn.
"Những thứ mafia cung cấp không phải là quà tặng. Mafia không làm bất cứ điều gì với trái tim nhân hậu cả. Họ cung cấp cho người dân và sẽ tìm cách để người dân phải trả lại cho họ bằng cách này hay cách khác, bằng cách tiếp tay cho một kẻ chạy trốn, buôn ma túy, cầm súng hay những thứ tương tự", giáo sư Varase khẳng định.
"Hãy xem những gì đã xảy ra với trùm ma túy hàng đầu Mexico El Chapo. Ông ta buôn hàng tấn cocaine và thực hiện hàng trăm vụ giết người. Nhưng ở quê nhà, ông ta được biết đến vì lòng nhân từ, bởi vì mọi người nói rằng ông đã cung cấp thuốc cho gia đình hoặc xây dựng đường. Điều tương tự cũng xảy ra ở đây", cảnh sát Gratteri nhận định.
Thực tế, lợi dụng khủng hoảng do COVID-19 xảy ra, bên cạnh "mua chuộc" dân nghèo, các nhóm mafia còn cung cấp vốn gần như miễn phí để cứu trợ doanh nghiệp, với âm mưu "nuốt chửng" doanh nghiệp sau đại dịch, hoặc sử dụng doanh nghiệp để rửa tiền, kinh doanh phạm pháp.
Trưởng công tố tỉnh Messina, ông Maurizio De Lucia cho biết các chủ doanh nghiệp biết rõ nguy cơ từ việc vay tiền từ mafia nhưng vẫn chấp nhận vì cho rằng có thể kiểm soát được tình hình.