Chỉ còn ít tháng nữa sẽ đến kỳ nghỉ dài nhất trong năm - Tết Nguyên đán Quý Mão 2023. Đây cũng là thời điểm mà hầu hết người lao động (NLĐ) rất mong chờ bởi các doanh nghiệp sẽ công bố phương án thưởng Tết cho người lao động. Trong bối cảnh năm 2022 được đánh giá có nhiều biến động với cả doanh nghiệp và người lao động. Đặc biệt là từ tháng 6 trở đi nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong hoạt động kinh doanh sản xuất khiến người lao động không những bị ảnh hưởng thu nhập mà nhiều trường hợp còn mất việc làm, hoãn hợp đồng...
Theo đó, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội yêu cầu, đến trước ngày 25/12, Sở Lao động-Thương binh và Xã hội các tỉnh phải báo cáo tình hình tiền lương và thưởng Tết của doanh nghiệp đối với người lao động.
Tuy nhiên hiện nay trên MXH xuất hiện nhiều thông tin về thưởng Tết hay lương tháng 13 khiến NLĐ hoang mang. Vậy, NLĐ cần hiểu như thế nào cho đúng về 2 khái niệm này?
Người lao động đều rất trông chờ vào các khoản thưởng, phúc lợi cuối năm từ doanh nghiệp.
Lương tháng 13 có phải là thưởng Tết không?
Hiện nay, khi đăng thông tin tuyển dụng thì đa số các công ty đều đăng tải nội dung phúc lợi công việc là được nhận lương tháng 13.
Tuy nhiên, nhiều người lao động vẫn lầm tưởng rằng, lương tháng 13 đó chính là thưởng Tết.
Tuy nhiên, trong luật lao động hiện hành hiện nay không có khái niệm, quy định về "tiền lương tháng 13" mà thực chất, tiền lương tháng 13 được hiểu là tiền "thưởng" theo Điều 104 Bộ luật Lao động 2019:
1. Thưởng là số tiền hoặc tài sản hoặc bằng các hình thức khác mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động.
2. Quy chế thưởng do người sử dụng lao động quyết định và công bố công khai tại nơi làm việc sau khi tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở.
Như vậy, lương tháng 13 có thể hiểu là cách gọi tên của một khoản tiền thưởng mà người sử dụng lao động trả cho người lao động, thông thường là vào tháng 12 khi hết năm dương lịch, và được thỏa thuận giữa người sử dụng lao động và người lao động trong hợp đồng lao động.
Lương tháng 13 có thể hiểu là cách gọi tên của một khoản tiền thưởng mà người sử dụng lao động trả cho người lao động và được thỏa thuận giữa người sử dụng lao động và người lao động trong hợp đồng lao động.
Tuy nhiên, về khoản tiền lương tháng 13, một số người lại hiểu lầm nó là khoản tiền thưởng Tết Nguyên đán. Nhưng trên thực tế nó không phải là thưởng Tết Âm lịch vì tại nhiều doanh nghiệp, hai khoản này hoàn toàn tách biệt nhau và phụ thuộc vào quy chế thưởng, chính sách của từng công ty mà NLĐ sẽ được hưởng những khoản khác nhau hoặc cả hai.
Ngoài ra, vì pháp luật hiện hành không quy định khái niệm cụ thể, nên “lương tháng 13” hay “thưởng Tết” về bản chất nó đều là khoản “Thưởng” theo Điều 104 Bộ luật Lao động 2019.
Khoản tiền thưởng này không bắt buộc mà phụ thuộc vào quy định của từng công ty, thỏa thuận của người lao động và người sử dụng lao động tại thời điểm ký kết hợp đồng lao động. Chính vì vậy, mỗi doanh nghiệp/công ty sẽ đưa ra các quy định về điều kiện được hưởng riêng hoặc cách tính, mức hưởng sẽ khác nhau phụ thuộc vào những thỏa thuận giữa công ty và người lao động nhằm bảo đảm các quyền lợi cho những người lao động.
Ví dụ: Nếu người lao động đang làm việc tại công ty từ đủ mười hai tháng trở lên tại thời điểm trả tiền lương tháng 13 này. Nếu như người lao động không làm đủ 12 tháng trở lên trong một năm thì có nhiều công ty vẫn chi trả theo tỷ lệ những tháng thực tế đã làm việc tại công ty. Có nhiều công ty thì không thanh toán cho người lao động nếu người lao động không làm đủ 12 tháng.
Công ty có bắt buộc phải thưởng Tết Âm lịch 2023 cho người lao động không?
Hiện nay, pháp luật không có bất kỳ quy định nào bắt buộc công ty, người sử dụng lao động phải thưởng Tết Âm lịch cho người lao động.
Tại Điều 104 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
Thưởng
1. Thưởng là số tiền hoặc tài sản hoặc bằng các hình thức khác mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động.
2. Quy chế thưởng do người sử dụng lao động quyết định và công bố công khai tại nơi làm việc sau khi tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở.
Quy chế thưởng do người sử dụng lao động quyết định
Theo như quy định trên thì người sử dụng lao động không bắt buộc phải thưởng Tết cho người lao động. Người sử dụng lao động sẽ căn cứ vào tình hình, kết quả sản xuất, kinh doanh của công ty để quyết định có xây dựng quy chế thưởng Tết Âm lịch cho người lao động hay không.
Quy chế thưởng Tết Âm lịch sẽ do người sử dụng lao động quyết định và công bố công khai tại nơi làm việc khi đã tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động.
Bên cạnh đó, nếu như người sử dụng lao động có quyết định thưởng Tết Âm lịch 2023 cho người lao động thì việc thưởng Tết cũng không bắt buộc phải thực hiện bằng tiền.
Thay vào đó, người sử dụng lao động có thể sử dụng tài sản hoặc là thưởng Tết Âm lịch 2023 theo hình thức khác mà người sử dụng lao động căn cứ vào kết quả kinh doanh và mức độ hoàn thành công việc của người lao động để quyết định.