Theo hãng Reuters, Tổng thống Mỹ Donald Trump vào ngày 18/6 đã lên tiếng thách thức với khả năng phải cắt quan hệ với Trung Quốc. Điều bất ngờ là động thái này diễn ra ngay sau khi các quan chức đứng đầu của Mỹ tổ chức đàm phán với Bắc Kinh.
Tuy nhiên, đại diện thương mại của Tổng thống Donald Trump nói rằng ông không xem việc tách rời kinh tế Mỹ và Trung Quốc là lựa chọn khả thi. Nhà ngoại đứng đầu nước Mỹ về vấn đề Đông Á mô tả mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đang trở nên căng thẳng hơn sau các cuộc đàm phán ngoại giao trực tiếp trong nhiều tháng mặc dù quan chức này cho biết Bắc Kinh đã lên tiếng giai đoạn đầu tiên của thỏa thuận thương mại hai nước đã đạt được trong năm nay và các tuần tiếp theo sẽ nhìn thấy tín hiệu tiến bộ.
Theo hãng Reuters, Tổng thống Mỹ Donald Trump luôn đặt ưu tiên làm cân bằng lại vấn đề thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc. Tuy nhiên, quan hệ hai nước đang đi xuống trong bối cảnh chiến dịch tái tranh cử của Tổng thống Donald Trump đang tăng nhiệt cho đến tháng 11 sắp tới.
"Đó không phải là lỗi của Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer và có lẽ tôi không thể đảm bảo mức độ rõ ràng. Tuy nhiên, Mỹ chắc chắn duy trì lựa chọn chính sách với nhiều điều kiện khác nhau về việc tách rời hoàn toàn khỏi Trung Quốc", Tổng thống Mỹ Donald Trump viết tweet nhắc đến Đại diện thương mại – Robert Lighthizer.
Nói với Ủy ban Hạ viện, Đại diện thương mại – Robert Lighthizer nhấn mạnh không hề thấy điều đó khả thi.
"Mỹ có thể ngồi xuống và tách ra khỏi kinh tế Trung Quốc hay không? Không, tôi cho rằng đây là lựa chọn chính sách cách đây nhiều năm. Và tôi không nghĩ đây là lựa chọn chính sách phù hợp trong thời điểm này", Đại diện thương mại – Robert Lighthizer cho biết.
Văn phòng Đại diện thương mại – Robert Lighthizer hiện chưa đưa ra bình luận nào thêm.
Theo hãng Reuters, quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đang bước vào giai đoạn thấp nhất trong nhiều năm qua từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát tại Mỹ. Tổng thống Donald Trump và chính quyền của ông hiện đang nhắc lại cáo buộc Bắc Kinh không minh bạch trong thống kê dịch bệnh Covid-19.
Ý kiến đa chiều
Trong số các vấn đề đang gây tranh cãi, Mỹ cũng đang đối mặt với nhiều vấn đề liên quan đến Luật an ninh Hong Kong.
Tổng thống Donald Trump có nhắc đến mối quan hệ đi xuống giữa Mỹ và Trung Quốc trong tháng trước và ông nhấn mạnh rằng Mỹ không hề đạt được lợi ích trong đối thoại với Trung Quốc, thậm chí Tổng thống Trump còn lên tiếng về việc từ bỏ quan hệ với Bắc Kinh, hãng Reuters tiết lộ.
Đại diện thương mại Mỹ-ông Lighthizer nói rằng ông mong muốn nhìn thấy chuỗi cung ứng chuyển đến Mỹ với các điều kiện thay đổi về thuế và quy định. Tuy nhiên, ông Lighthizer cũng lưu ý rằng thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung sẽ dẫn đến các thay đổi tích cực đáng kể và gia tăng sức mua hàng hóa và dịch vụ của Mỹ.
Thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung giai đoạn 1 kêu gọi Trung Quốc mua thêm 200 tỷ đôla hàng hóa và dịch vụ Mỹ trong hai năm, tuy nhiên bày tỏ hoài nghi rằng đại dịch Covid-19 và sự suy thoái kinh tế có thể khiến cho Bắc Kinh khó khăn để đạt được mục tiêu trong năm nay.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã gặp gỡ nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc Dương Khiết Trì trong ngày tham gia đàm phán ở Hawaii vào hôm 17/6, tuy nhiên động thái này vẫn chưa thể cải thiện.
Ông David Stilwell – Trợ lý thư ký khu vực Đông Á nói với báo chí rằng quan điểm của Trung Quốc trong các cuộc đàm phán được cho là căng thẳng. Ông David Stilwell nói rằng các động thái gần đây của Trung Quốc đối về các vấn đề Ấn Độ hay Hong Kong đang tồn tại nhiều căng thẳng. Washington cho rằng có thể Trung Quốc đang cân nhắc lại các kế hoạch về luật an ninh đối với Hong Kong.
Đồng thời ông David Stilwell nói rằng Trung Quốc được khuyến khích tuân thủ theo thỏa thuận thương mại đồng thời hối thúc các nỗ lực thuyết phục Triều Tiên từ bỏ vũ khí hạt nhân là các gợi ý tiềm năng thúc đẩy hợp tác giữa Washington và Bắc Kinh.
"Thỏa thuận thương mại – người dân Trung Quốc đã khuyến nghị nhiều lần…và Bắc Kinh khẳng định họ luôn tuân thủ. Điều này là một phép thử tốt để kiểm tra xem liệu Bắc Kinh có phải là đối tác hợp tác", ông Stilwell nhấn mạnh.
"Chúng tôi sẽ nhìn thấy trong tuần tới hoặc các tuần tiếp theo. Điều này cần bao lâu và liệu họ bắt đầu thực hiện cam kết của mình hay không", ông nói.
Theo Reuters, Trung Quốc từng mô tả các cuộc đàm phán Hawaii mang tính chất xây dựng. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết nhà ngoại giao hàng đầu nước này Dương Khiết Trì đã nói với Ngoại trưởng Pompeo rằng Washington cần phải tôn trọng các lập trường của Bắc Kinh về các vấn đề chủ chốt và không can thiệp vào các vấn đề Hong Kong hay Đài Loan.