Lợn rừng tinh ranh, hung dữ xâm lấn Trung Quốc: Chính quyền chuyển hướng từ bảo vệ thành săn bắn

Lợn rừng đe dọa nhiều thành phố Trung Quốc

Theo China Daily, sự cố xảy ra vào ngày 2/11 tại thành phố Trừ Châu, An Huy, Trung Quốc, khi một phụ nữ đã bị một con lợn rừng làm ngã và bị thương trong khi cố gắng bảo vệ những đứa trẻ. Con lợn này cũng đã rượt đuổi hai đứa trẻ đang chơi ngoài trời và sau đó tấn công một người lái xe máy kéo. Lợn rừng cuối cùng đã bị cảnh sát tiêu diệt.

Vài ngày trước sự cố tại Trừ Châu, một công nhân đường sắt ở thành phố Nam Kinh đã không may mất mạng do sự cố liên quan đến lợn rừng. Trong khi làm nhiệm vụ, đoàn tàu mà người này lái đã đâm phải một con lợn rừng. Ông xuống tàu để kiểm tra và không may bị tàu khác chạy trên đường ray bên cạnh đâm phải.

Cùng khoảng thời gian này, một con lợn rừng khác cũng đã xâm nhập vào sảnh của một khách sạn tại Nam Kinh, tuy nhiên sự việc không gây thương tích cho ai. Cảnh sát Nam Kinh thông báo rằng họ đã nhận được tổng cộng 713 báo cáo về lợn rừng trong năm 2023, tăng 19% so với năm trước. Số vụ việc liên quan đến lợn rừng trong vòng 3 năm qua đã lên đến 1.913 vụ, phần lớn là các vụ tai nạn giao thông và rắc rối khác do lợn rừng gây ra.

Tinh ranh, hung dữ, lợn rừng được biết đến là hay đi vòng quanh và rình rập những người săn chúng. Hơn nữa, một con lợn rừng có thể nặng tới 200 kg, chúng đã trở thành một vấn đề nghiêm trọng đối với nhiều tỉnh trên khắp Trung Quốc trong những năm gần đây. Một đàn lợn rừng có thể tàn phá cả một cánh đồng chỉ trong một đêm.

Người nông dân phải chứng kiến ruộng đồng của họ bị tàn phá hết lần này đến lần khác. Năm 2021, một người dân ở tỉnh Tứ Xuyên thậm chí đã bị một con lợn rừng húc chết.

Vài năm trở lại đây, người dân địa phương hầu như không thể làm gì để ngăn chặn chúng. Được liệt kê là loài được bảo vệ, lợn rừng hoang dã có thể hoành hành khắp các vùng nông thôn gần như không bị tiêu diệt.

Trung Quốc hiện là nơi có hơn 2 triệu con lợn rừng sinh sống, phân bố ở 28 tỉnh thành theo số liệu từ Cục lâm nghiệp và đồng cỏ quốc gia. Tại 26 tỉnh trong số đó, lợn rừng đã gây ra các vụ tấn công con người và thiệt hại về tài sản. Tình hình đặc biệt nghiêm trọng ở một số tỉnh như Thiểm Tây, Tứ Xuyên và Quảng Đông. Jin Kun, một nhà nghiên cứu từ Viện Lâm nghiệp Trung Quốc, cho biết số lượng lợn rừng đang tăng nhanh chóng do điều kiện môi trường được cải thiện và sự khan hiếm các loài động vật săn mồi tự nhiên như hổ và chó sói.

Lợn rừng hoặc heo rừng, có tên khoa học là Sus scrofa và còn được biết đến với tên gọi lợn lòi, là loài đặc hữu của khu vực Á-Âu, Bắc Phi, và quần đảo Sunda Lớn. Hoạt động của con người đã mở rộng khu vực sống của chúng, khiến chúng trở nên một trong những loài động vật có vú có phạm vi phân bố rộng lớn nhất.

"Môi trường sống của các loài động vật hoang dã ở Trung Quốc đã được cải thiện nhờ những nỗ lực bảo vệ môi trường cũng như các biện pháp bảo tồn đã được thực hiện. Sự mạnh mẽ trong khả năng sinh sản và thích nghi của lợn rừng đã đóng một vai trò quan trọng trong việc làm tăng số lượng của chúng một cách nhanh chóng", ông Jin cho biết thêm.

Mỗi lợn cái có thể sinh tới 16 lợn con chỉ trong hơn một năm. Trong vòng sáu năm, những con lợn con đực phát triển thành những con thú to lớn, có thể chạy với tốc độ lên tới 40 km/h và lật cả thân cây bằng mõm của chúng.

Khi lợn rừng sinh sôi nảy nở, số vụ tấn công của lợn rừng cũng tăng lên. Theo Tân Hoa Xã, trong những năm gần đây, 26 trong số 31 khu vực cấp tỉnh của Trung Quốc đã báo cáo các sự cố lợn rừng đe dọa người dân. Thống kê thiệt hại cho thấy các địa phương đã phải chi hàng triệu nhân dân tệ để bồi thường cho nông dân về thiệt hại mùa màng.

Ông Jin cũng chỉ ra rằng lợn rừng có xu hướng tiếp cận gần hơn với môi trường sống của con người trong mùa xuân và mùa thu, khiến cho số lần xảy ra xung đột giữa chúng và con người tăng cao gần đây. Mùa thu, thời điểm thu hoạch nông sản, thấy lợn rừng hay lẻn vào các cánh đồng để ăn lúa, ngô và nhiều loại trái cây khác. Dù việc chúng xuất hiện trong thành phố chủ yếu là để tìm kiếm thức ăn, nhưng cũng có khả năng chúng đang cố gắng mở rộng lãnh thổ của mình.

Theo thời gian, chúng bắt đầu không sợ con người, những con vật này thậm chí còn mạo hiểm vào các khu vực đô thị. Lợn rừng đã gây ra sự tàn phá ở các siêu đô thị phía đông như Hàng Châu và Nam Kinh trong một số trường hợp, xâm nhập vào trường học, lao xuống các đường phố đông đúc và đập phá các cửa hàng trà sữa.

Những sự cố này dường như đã thuyết phục chính phủ về sự cần thiết phải phát triển một cách tiếp cận chiến lược để quản lý loài này.

Trung Quốc chuyển hướng từ bảo vệ thành săn bắn lợn rừng

Vì vậy, năm 2023, Trung Quốc đã loại bỏ lợn rừng khỏi danh sách các loài được bảo vệ và giảm bớt các quy định liên quan đến việc săn bắn chúng. Các biện pháp quyết liệt đã được thực hiện bởi chính quyền địa phương để giảm bớt tình trạng lợn rừng gây hại.

Kể từ đó, đã có tổng cộng 14 tỉnh triển khai đội ngũ thợ săn nhằm kiểm soát dân số lợn rừng. Luật Trung Quốc hiện nay cho phép việc săn lợn rừng được thực hiện với mục đích sử dụng trong y học, thu hoạch da hoặc làm thức ăn cho các loại vật nuôi, tuy nhiên không cho phép săn lợn để tiêu thụ trực tiếp bởi con người. Chính phủ đã phê duyệt ngân sách hơn 8,5 triệu USD để kiểm soát số lượng lợn rừng. Kể từ tháng 1 năm nay, đã có hơn 10.000 con lợn rừng bị săn bắt.

Vào tháng 2, chính phủ đã công bố kế hoạch tiêu diệt những con lợn rừng "gây hại" và cử hơn 100 đội thợ săn đến các khu vực bị ảnh hưởng. Chính quyền địa phương cũng đang thực hiện các biện pháp của riêng mình. Tại thành phố Bảo Kê ở tỉnh Thiểm Tây, cơ quan lâm nghiệp đã huy động 2 đội thợ săn và đã tiêu diệt được 830 con lợn.

Vào ngày 23 tháng 9, huyện Cố Nguyên ở Khu tự trị Ninh Hạ Hồi (tây bắc Trung Quốc) đã thu hút sự chú ý của dư luận khi công bố kế hoạch thuê thợ săn tiền thưởng để tiêu diệt lợn rừng. 6 đội thợ săn được cấp phép sử dụng các công nghệ hiện đại như drone, camera hồng ngoại và hệ thống định vị GPS nhằm tiêu diệt lợn rừng hoang. Thợ săn được phép giết lợn rừng bằng bẫy, chó săn hoặc một số phương pháp khác, nhưng việc sử dụng súng hoặc thuốc độc bị cấm.

Đây là một công việc béo bở bởi những thợ săn tham gia chương trình được cho là sẽ được trả 2.400 nhân dân tệ (340 USD) cho mỗi con lợn rừng bị tiêu diệt. Con số này bằng khoảng một nửa mức lương hàng tháng của một nhân viên khu vực tư nhân địa phương.

Theo thông báo, huyện này có kế hoạch tiêu diệt 300 con lợn rừng trưởng thành. Chính quyền cũng đưa ra phần thưởng 200 nhân dân tệ cho việc xử lý an toàn mỗi xác lợn rừng.

Nhiều chính quyền địa phương khác như Thiểm Tây, Tứ Xuyên và An Huy cũng đã đưa ra mức tiền thưởng cho việc tiêu diệt lợn rừng.

Tranh cãi xung quanh sự thay đổi lập trường của chính phủ

Thông tin về việc săn lợn rừng được thưởng từ Ninh Hạ đã trở thành chủ đề thịnh hành trên mạng xã hội Trung Quốc và gây ra một cuộc tranh luận sôi nổi. Nhiều người bày tỏ sự ngạc nhiên trước sự thay đổi lập trường của chính phủ.

Trung Quốc lần đầu tiên cấm săn bắn lợn rừng vào năm 2000 như một phần trong nỗ lực bảo vệ đa dạng sinh học địa phương. Mặc dù không được liệt kê là "loài được bảo vệ quốc gia" như hổ hay gấu trúc khổng lồ, lợn rừng vẫn được bảo vệ với tư cách là động vật có "giá trị hữu ích, kinh tế hoặc khoa học".

Theo hình thức phân loại đó có nghĩa là bất kỳ ai bị bắt gặp săn bắn lợn rừng mà không được phép đều có thể phải đối mặt với án tù lên đến ba năm. Năm 2020, việc áp dụng các quy định chặt chẽ hơn về săn bắn và buôn bán động vật hoang dã cũng đã ngăn cản nông dân ở nhiều khu vực sử dụng bẫy để bảo vệ ruộng đồng của họ.

Nhưng quyết định loại bỏ tình trạng được bảo vệ của lợn rừng và kêu gọi thợ săn đã vấp phải một số phản đối từ các nhà hoạt động vì quyền động vật. Một số nhóm đã gọi việc tiêu hủy lợn rừng là một "trò man rợ".

Chuyên gia bảo tồn Xu Binrong chia sẻ rằng vấn đề xử lý lợn rừng "cho thấy những lỗ hổng và thiếu sót trong nỗ lực bảo tồn của Trung Quốc".

Ông Xu Binrong chỉ ra rằng sự gia tăng dân số của lợn rừng cũng là một vấn đề ở các quốc gia khác, bao gồm Hoa Kỳ và Đức. Nhưng ở những quốc gia đó, chính quyền sử dụng các phương pháp như lắp rào chắn và di dời để giảm thiểu sự tiếp xúc giữa động vật và cộng đồng địa phương. Việc tiêu hủy chỉ là một phần của chiến lược rộng lớn hơn.

"Cách tiếp cận bền vững duy nhất là cách tiếp cận bảo tồn sinh thái nhằm mục đích cân bằng hệ thống", ông Xu Binrong nói.

Một bài viết trên Tân Hoa Xã cũng đồng tình với quan điểm này, tác giả chia sẻ quan điểm rằng các quan chức nên áp dụng "các biện pháp chính sách khoa học" để giải quyết vấn đề lợn rừng.

Lợn rừng không phải là loài duy nhất gây ra vấn đề cho cộng đồng ở Trung Quốc. Với việc chính quyền thực hiện các biện pháp mạnh mẽ hơn để bảo vệ động vật hoang dã, ngày càng có nhiều quần thể động vật phục hồi và di chuyển vào các khu vực có người dân sinh sống.

Các sự cố gần đây bao gồm một con hổ Siberia lang thang vào một ngôi làng ở tỉnh Hắc Long Giang , một con báo tuyết đi dạo dọc hàng rào trường học ở tỉnh Thanh Hải và một đàn voi di cư 500 km qua tỉnh Vân Nam.

Tổng hợp từ SCMP, Xinhuanet, China Daily