Trong cuộc họp mới đây giữa VFF với Hội đồng HLV quốc gia, sơ bộ có tới 60% thành viên họp đồng ý tìm một HLV Nhật Bản để thay thế ông Troussier. Thậm chí, việc VFF tuyển HLV Nhật Bản còn được vài nhà tài trợ của Liên đoàn thúc đẩy, có thể hỗ trợ tài chính trong chuyện lương bổng do cũng tới từ xứ Mặt trời mọc.

Chuyện này nghe cũng chẳng có gì không ổn. Nhật Bản là nền bóng đá hàng đầu châu Á, chất lượng các HLV của họ cũng rất tốt. Nếu chọn một HLV Nhật Bản giỏi lại được Mạnh Thường Quân hỗ trợ trả lương thì còn gì tốt hơn cho bóng đá Việt Nam?

Song đây chỉ là về lý thuyết còn thực tế luôn phức tạp hơn nhiều. Và chính VFF cũng đã từng lâm vào tình cảnh hết sức "phức tạp" khi chiêu mộ một HLV người Nhật Bản, được Mạnh Thường Quân hỗ trợ trả lương.

VỊ HLV RẤT ĐƯỢC LÒNG NHM VIỆT NAM

"Tôi không có nhiều thông tin về bóng đá Việt Nam nhưng tôi có những tìm hiểu của riêng mình trước khi sang đây. Tôi đã xem trận đấu của ĐTVN với Nhật Bản tại Kobe cách đây 2 năm. Ở trận đấu đó, ĐTVN đã để thua 0-1, nhưng các bạn đã thi đấu rất tốt. Ngay khi đó, tôi đã có sự tò mò với nền bóng đá của các bạn và tôi nghĩ, bóng đá Việt Nam rất có tiềm năng.

Bóng đá Nhật Bản đã phát triển từ cách đây 20 năm. Tôi nghĩ, mô hình của bóng đá Nhật Bản là hoàn toàn phù hợp và bóng đá Việt Nam cần học hỏi. Với cá nhân tôi, tôi đã nghiên cứu kỹ chiến thuật của bóng đá Nhật Bản và tôi nghĩ sẽ áp dụng được một phần cho bóng đá Việt Nam" – Đấy là những gì HLV Toshiya Miura nói vào ngày 11/5/2014, khi chính thức trở thành tân HLV trưởng ĐTQG và U23 Việt Nam.

Ông Miura đã nói rất chuẩn vào điều mà cả VFF cũng như rất nhiều NHM bóng đá Việt Nam mong đợi khi chiêu mộ chiến lược gia này: Áp dụng những tinh hoa của bóng đá Nhật Bản hòng cải thiện bóng đá Việt Nam.

Rất nhiều năm qua, giới mộ điệu bóng đá Việt Nam vẫn luôn coi bóng đá Nhật Bản là tấm gương, bởi cho rằng có sự đồng nhất về thể chất cầu thủ hai nước, cũng như kỳ vọng bóng đá Việt Nam có thể giống Nhật Bản, đi lên từ điểm rất thấp để chạm tới đỉnh cao thế giới, trở thành "khách quen" của VCK World Cup.

Ngay cả khi mới đây chúng ta chiêu mộ HLV Troussier, một trong các lý do quan trọng cũng là vì chiến lược gia người Pháp từng tham gia xây những viên gạch đầu tiên, giúp bóng đá Nhật Bản cất cánh ở châu lục và vươn ra thế giới.

Nhưng…

"Đây là lần đầu tôi đảm nhiệm vị trí HLV trưởng một tuyển quốc gia, được tham dự rất nhiều giải đấu lớn trong khu vực cũng như châu lục. Điều đó mang lại cho tôi những cảm xúc thật đặc biệt.

Cảm ơn VFF đã tin tưởng và tạo điều kiện tốt nhất cho công việc của tôi, cảm ơn các cộng sự, các cổ động viên, cầu thủ... Thời gian làm việc tại Việt Nam có lẽ là kỷ niệm khó quên trong sự nghiệp của tôi. Tôi hy vọng sẽ sớm có cơ hội trở lại mảnh đất này. Tôi mong lúc đó được chứng kiến đội Olympic Việt Nam góp mặt tại Thế vận hội, tuyển Việt Nam thi đấu thành công ở sân chơi châu Á, thậm chí là thế giới".

Vâng, đó vẫn là lời của HLV Miura khi ông chia sẻ vào ngày 29/1/2016. Chỉ hơn 1 năm rưỡi đến với bóng đá Việt Nam, vị HLV người Nhật Bản vốn mang rất nhiều kỳ vọng của chúng ta, đã phải nói lời chia tay.

Về mặt thành tích, triều đại của HLV Miura với bóng đá Việt Nam nhìn chung kém vui. Nhưng bằng nhiều cách, thật đáng ngạc nhiên là ông Miura cho tới tận lúc này vẫn được lòng khá nhiều NHM Việt Nam, khác xa cảnh bị tẩy chay như HLV Troussier.

Thời điểm HLV Miura bị VFF sa thải, người ta thống kê rằng dù không ổn về mặt thành tích cuối cùng nhưng chiến lược gia người Nhật Bản có tỷ lệ thắng trận cao nhất trong những HLV ngoại từng dẫn dắt ĐT Việt Nam, vượt cả các huyền thoại Henrique Calisto (từng là người thành công nhất) hay Alfred Riedl (là người dẫn dắt ĐTVN lâu bậc nhất).

Và có thể HLV Miura không đạt được các thành tích cao như VFF cùng NHM Việt Nam mong đợi song ông cũng tạo ra nhiều dấu ấn đáng nhớ. Khi bóng đá Việt Nam đang khủng hoảng niềm tin sau các thử nghiệm với hàng loạt HLV nội, ông Miura đến và giúp tuyển Olympic Việt Nam lần đầu giành quyền vào vòng đấu loại trực tiếp ASIAD 17 tại Hàn Quốc với tư cách nhất bảng, đưa tuyển Việt Nam tới bán kết AFF Cup 2014, cùng U23 Việt Nam giành HC đồng SEA Games 28 hay lần đầu tiên trong lịch sử có vé dự vòng chung kết U23 châu Á.

Một điều đáng quý khác bên cạnh câu chuyện chuyên môn của HLV Miura đó là ông đã làm tính kỷ luật cao đến với các cấp ĐT Việt Nam, từ sinh hoạt, tập luyện và thi đấu. Bản thân HLV Miura cũng đứng ra làm gương, tuân thủ chặt chẽ kỷ luật mà bản thân áp dụng cho cầu thủ. Thậm chí, không ít NHM Việt Nam còn rất ấn tượng với hình ảnh HLV Miura thường xuyên chạy cùng học trò để rèn luyện thể lực.

Bản thân HLV Miura là người nghiêm túc, hết mình vì công việc và rất khiêm tốn. Cho tới tận những giờ phút cuối làm việc cùng VFF, dù bị sa thải về chuyện chuyên môn nhưng cách ứng xử của HLV Miura khiến người ta khó lòng ghét bỏ vị chiến lược gia này.

Như đã đề cập ở trên, sau khi bị VFF sa thải, HLV Miura vẫn gửi lời cảm ơn tới LĐBĐ Việt Nam. Đồng thời, ông còn từ chối nhận khoản tiền đền bù hợp đồng khi bị sa thải sớm 2 tháng, số tiền có thể lên tới 1 tỷ đồng!

Từ năm 2016 tới nay, HLV Miura dù chia tay VFF theo cách không êm đẹp vì câu chuyện chuyên môn song vẫn được lòng rất nhiều NHM Việt Nam. Bản thân HLV Miura cũng luôn có những chia sẻ tốt và tình cảm về bóng đá Việt Nam, điều rất khó có được với các trường hợp VFF sa thải HLV ngoại khác.

TIẾNG XẤU Ở BANGKOK, NỖI ĐAU MỸ ĐÌNH VÀ…

Tất nhiên, tình cảm tốt đẹp dành cho HLV Miura là một chuyện còn khi nhắc về triều đại của vị HLV này, chúng ta không thể không mổ xẻ những câu chuyện chuyên môn, những kết quả đáng buồn và đáng quên, để tìm ra bài học, tránh vết xe đổ tương tự.

Ngày 24/5/2015, ĐT Việt Nam hành quân tới Bangkok, thi đấu cùng đội chủ nhà Thái Lan. Chung cuộc, ĐTVN thất bại với tỷ số 0-1. Thời điểm ấy, thất bại 0-1 trên sân Thái Lan có lẽ không phải điều gì quá đáng bàn với chúng ta. Nhưng cách thầy trò HLV Miura thi đấu và thất bại thật khó nuốt.

ĐT Việt Nam hôm ấy không thi đấu bạc nhược mà thậm chí còn rất quyết tâm nhưng lại quá thừa sự thô bạo. Các cầu thủ đội khách có rất nhiều pha bóng quyết liệt, tiểu xảo, ác ý với đối phương để rồi mất Minh Châu vì thẻ đỏ. Sau trận, siêu sao Chanathip của họ đã dành cho ĐT Việt Nam một ánh mắt, một nụ cười đầy sự mỉa mai, dẫn tới những màn đáp trả, giận dữ sau đó của Lê Công Vinh. Nhưng rõ ràng, Chanathip có lý do của mình khi mỉa mai như vậy.

Và sự "thẹn thùng" của chúng ta trước người Thái khi đó còn là thất bại 0-3 tại SVĐ Mỹ Đình ngày 13/10/2015. Khi chơi bớt thô bạo hơn, thầy trò HLV Miura lại thua "lấm lưng, trắng bụng" trước đại kình địch cùng khu vực.

Thực tế thì dưới thời HLV Miura, các cầu thủ Việt Nam được ông thầy Nhật Bản chỉ đạo chơi rất quyết liệt, đôi khi quá mức, vừa khiến đối phương bị đau và còn khiến… chính mình bị đau. Lối chơi thô bạo và thực dụng của HLV Miura cũng là một điểm khiến nhiều NHM không thích ở ông.

Bên cạnh 2 trận đấu đáng quên với Thái Lan tại vòng loại World Cup 2018, ngược về năm 2014, HLV Miura cùng các học trò còn có một thất bại khác cực kỳ khó nuốt thuộc khuôn khổ AFF Cup. Tại Bán kết, thầy trò ông Miura đã chơi rất hay, thắng 2-1 trên sân Malaysia. Nhưng khi về Mỹ Đình, bằng một phép màu nào đó cho đối thủ và sự suy sụp khó hiểu của đội nhà, tuyển Việt Nam lại thất bại 2-4 rồi bị loại.

Ở cấp độ U23, SEA Games năm 2015 cũng là một nỗi đau lớn khi thầy trò HLV Miura thua theo cách rất khó hiểu. Tại Bán kết, chúng ta chỉ phải gặp U23 Myanmar, đối thủ bị đánh giá yếu hơn hẳn. Thế nhưng các học trò của HLV Miura lại chơi bế tắc, chỉ ghi được duy nhất 1 bàn thắng, thất bại 1-2 và không thể vào Chung kết.

Đến đầu năm 2016, HLV Miura có cơ hội cuối cùng để gỡ gạc mọi chuyện. Ông dẫn U23 Việt Nam trong lần đầu dự một VCK U23 châu Á. Nhưng thầy trò HLV Miura đã thua cả 3 trận trước U23 Jordan, Australia và UAE. Đấy là giọt nước tràn ly khiến VFF sa thải chiến lược gia này dù hợp đồng chỉ còn 2 tháng, bởi áp lực cho cả HLV Miura lẫn VFF từ NHM là rất lớn.

LỜI CHÊ BAI CỦA BẦU ĐỨC VÀ SỰ "PHỨC TẠP" KHÓ GIẢI QUYẾT

Ẩn sau câu chuyện chuyên môn của HLV Miura, đáng tiếc lại có những lời đồn thổi về màn đấu đá nội bộ của VFF. Bầu Đức từng lớn tiếng chê bai ông thầy người Nhật Bản:

"Quan điểm của tôi trước sau như một, tôi thấy ông Miura là HLV dở nhất. Lối chơi của ông ấy như vậy thì cầu thủ HAGL của tôi làm sao mà đá được. Ông ta gọi 7 cầu thủ HAGL nhưng sớm muộn cũng phải về thôi vì không thích hợp với lối chơi cậy sức của ông ấy được".

Tại VFF khi đó, bầu Đức được cho là thuộc bên "chống" HLV Miura nên dĩ nhiên đối ngược với bên đã tuyển chọn vị HLV người Nhật Bản. Khi thành tích của HLV Miura không tốt, bầu Đức đã nhiều lần công kích vị chiến lược gia này.

Nếu việc bầu Đức công kích ông Miura thuần túy vì chuyên môn, mọi chuyện sẽ dễ hiểu hơn nhiều. Nhưng nếu câu chuyện là về vấn đề "chọn bên" thì dĩ nhiên chẳng tốt đẹp gì cho bóng đá Việt Nam.

Gần đây khi VFF sa thải HLV Troussier, cũng đã có những luồng ý kiến cho rằng VFF cần có người đứng ra chịu trách nhiệm. Đem câu chuyện này đi hỏi một cựu tuyển thủ Việt Nam, anh nói:

"Chịu trách nhiệm gì chứ, cứ để cho người ta làm. Còn tôi nghĩ bây giờ mà nói chuyện chịu trách nhiệm thì chẳng qua là phe này đấu đá với phe kia mà thôi, điều đó chẳng tốt đẹp gì cho bóng đá Việt Nam".

Chọn HLV cho một đội bóng vốn là vấn đề mang nhiều rủi ro, không ai dám chắc sẽ thành công hay thất bại. Quan trọng là khi điều hành tuyển quốc gia, rất cần sự đoàn kết, thống nhất của tầng lớp lãnh đạo. Khi đó, thất bại như kiểu HLV Miura hay thậm chí nặng nề hơn là thời HLV Troussier cũng có thể để chúng ta rút ra các bài học hòng tiến bước vững chắc hơn trong tương lai chứ không đến mức lâm vào tình trạng rối loạn, mất định hướng.