Từ một loài cá đặc sản khó nuôi, nay cá chạch lấu được mệnh danh là loài cá “thịt ngọt như mì chính” đã trở thành hướng làm giàu mới cho nhiều nông dân nhờ áp dụng mô hình nuôi không bùn, tuần hoàn nước. Cách làm này không chỉ giúp kiểm soát tốt môi trường nuôi, tăng năng suất mà còn hướng đến nông nghiệp xanh, phát triển bền vững.
Trên Báo Lâm Đồng thông tin: anh Trần Thế Diễn, xã Hàm Thuận Nam (tỉnh Lâm Đồng), là một trong những hộ tiên phong chuyển đổi mô hình nuôi cá chạch lấu theo hướng công nghệ cao. Trước đây, anh từng nuôi theo phương pháp truyền thống trong ao đất, song sau gần một năm, kết quả chỉ hòa vốn vì cá chết rải rác, nước ô nhiễm và năng suất thấp.
Anh Diễn đã áp dụng mô hình “Ứng dụng công nghệ tuần hoàn nước trong nuôi cá chạch lấu”, đầu tư ao lót bạt, kết hợp hệ thống lọc nước tuần hoàn giúp duy trì nguồn nước sạch, hạn chế mầm bệnh đã thu được những kết quả bước đầu.
Sau khoảng 8–12 tháng, cá đạt trọng lượng trung bình 5 con/kg, sản lượng thu được khoảng 1,2 tấn cá thương phẩm, bán ra với giá 160.000–200.000 đồng/kg. Sau khi trừ chi phí, anh thu lãi trên 90 triệu đồng mỗi vụ.
Mô hình cá chạch lấu tại tỉnh Lâm Đồng (ảnh: Báo Lâm Đồng).
Loài cá khó nuôi
Cá chạch lấu là loài cá nước ngọt có giá trị kinh tế cao, thịt săn chắc, vị ngọt tự nhiên, được ví như “mì chính tự nhiên của sông hồ”. Loài này được thị trường nhà hàng, quán đặc sản ưa chuộng, tiêu thụ mạnh trong nước và có tiềm năng xuất khẩu.
Tuy nhiên, chạch lấu khó nuôi hơn nhiều loài cá khác, vì nhạy cảm với chất lượng nước, ánh sáng và độ pH. Người nuôi phải duy trì nhiệt độ ao từ 26–28°C, bố trí ống tre hoặc ống nhựa dưới đáy ao để cá trú ẩn theo đúng tập tính thích sống thành đàn. Đồng thời cần sục ôxy thường xuyên và cho ăn đều đặn sáng và chiều bằng thức ăn cám chuyên dụng.
Điểm đặc biệt của mô hình nuôi không bùn là giảm tích tụ chất thải đáy, hạn chế vi khuẩn, giúp rút ngắn thời gian nuôi và tăng tỷ lệ sống của cá. Môi trường nước tuần hoàn giúp tiết kiệm nước, giảm lượng nước thải ra môi trường, phù hợp với tiêu chí nông nghiệp sạch, an toàn thực phẩm.
Hướng đi xanh, bền vững trong nuôi thủy sản
Không chỉ dừng lại ở hiệu quả kinh tế, mô hình nuôi cá chạch lấu bằng công nghệ tuần hoàn nước còn mang ý nghĩa lớn về phát triển xanh và kinh tế tuần hoàn. Nước trong ao được xử lý và tái sử dụng liên tục, giảm chi phí điện, nước và thuốc xử lý môi trường.
Đặc biệt, mô hình phù hợp với hộ nông dân có diện tích nhỏ, biết áp dụng tiến bộ kỹ thuật và mong muốn phát triển kinh tế bền vững. Không chỉ tạo thêm việc làm, mô hình còn giúp đa dạng hóa vật nuôi, tận dụng tốt nguồn nước và góp phần giảm áp lực lên môi trường.
Hiện nay, công nghệ lọc tuần hoàn nước còn được áp dụng sang các loài thủy sản có giá trị cao khác như: cá chình bông, cá bống tượng, cá thát lát…
Từ chỗ loay hoay với phương pháp truyền thống nuôi cá truyền thống, người nông dân đã mạnh dạn tiếp cận khoa học kỹ thuật để biến ao nuôi thành mô hình sản xuất sạch, hiệu quả và thân thiện môi trường mang lại hiệu quả kinh tế cao.