Nhu cầu hiểu biết về tài chính đặc biệt cấp thiết đối với gen Alpha. Ảnh: iStock/mapo
Gen Alpha, những công dân sinh từ năm 2010-2025, là thế hệ đầu tiên lớn lên trong một thế giới hoàn toàn kỹ thuật số và được ước tính sẽ tạo thành một thế hệ lớn nhất từ trước đến nay với khoảng 2 tỷ thành viên trên toàn cầu.
Tuy nhiên, hiện trạng giáo dục kiến thức tài chính - đặc biệt là ở châu Á - đang phải đối mặt với những thách thức đáng kể khi trình độ hiểu biết về tài chính vẫn không nhất quán. Là nơi sinh sống của 60% dân số trẻ trên thế giới, nhưng rất nhiều người châu Á thiếu kiến thức cơ bản về các khái niệm tài chính như lập ngân sách, tiết kiệm và đầu tư, lạm phát, lãi suất và đa dạng hóa rủi ro.
Ngoài ra, tại các thị trường Đông Nam Á đang phát triển nhanh, việc thể hiện địa vị xã hội thông qua việc tiêu dùng được đánh giá cao, đặc biệt đối với tầng lớp trung lưu mới nổi. Việc theo đuổi những món đồ xa xỉ hoặc những trải nghiệm xa hoa, vô hình trung có thể khiến cho việc lập kế hoạch tài chính dài hạn bi chệch hướng.
Mối quan hệ của gen Alpha với các nền tảng kỹ thuật số cũng có thể khiến họ dễ bị ảnh hưởng bởi những người có ảnh hưởng tài chính trực tuyến (vốn có lượng người theo dõi rất lớn trên mạng xã hội). Ví dụ, trên TikTok, trong số những người có ảnh hưởng tài chính nổi tiếng nhất với giới trẻ ở Singapore có Humphrey Yang với 3,3 triệu người theo dõi, Tori Dunlap với 2,2 triệu người theo dõi, Taylor Price với 1,1 triệu người theo dõi. Bên cạnh đó, việc dễ dàng tiếp cận tín dụng nhờ những tiến bộ của công nghệ tài chính (fintech) cũng đặt ra những thách thức riêng, có khả năng cản trở việc học cách tiết kiệm và tránh nợ nần của gen Alpha.
Việc giám sát những nhân vật có ảnh hưởng lớn đang được chính phủ nhiều nước tăng cường. Mới đây, lần đầu tiên ở Ấn Độ, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Ấn Độ đã phạt YouTuber PR Sundar nổi tiếng, một giáo viên dạy toán trở thành chuyên gia giao dịch trực tuyến vì hoạt động tư vấn đầu tư…
Trong bối cảnh môi trường kinh tế đặc biệt và tốc độ số hóa ngày càng tăng, ngoài việc các chính phủ bắt đầu đưa lộ trình giáo dục tài chính vào các chiến lược quốc gia, các công ty trên khắp châu Á cũng đang nỗ lực nâng cao kiến thức tài chính cho giới trẻ, bắt đầu từ trường học. GProvision, nhà cung cấp kiến thức tài chính có trụ sở tại Kuala Lumpur và Visa đã phát triển một ứng dụng trò chơi trên thiết bị di động nhằm mô phỏng đời thực để khuyến khích thanh niên Malaysia tìm hiểu các khái niệm tài chính. Tương tự, Ngân hàng Alliance Malaysia đang tổ chức cuộc thi truyện tranh để dạy trẻ em về kiến thức tài chính.
Song, cha mẹ vẫn đóng một vai trò quan trọng. Hầu hết gen Alpha là con của thế hệ Millennials và đang trên đà trở thành thế hệ giàu có nhất từ trước đến nay, khi sự chuyển giao tài sản khổng lồ giữa các thế hệ diễn ra. Châu Á - Thái Bình Dương là trung tâm của hiện trạng này, chiếm khoảng 42% (tương đương 218.000 tỷ USD) của cải toàn cầu, theo thống kê của McKinsey. Khi lớp trẻ thừa kế tiền của gia đình, khả năng chi tiêu của họ sẽ càng tăng lên.