Bộ Tư pháp mới đây đã công bố hồ sơ thẩm định dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 144/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình.
Trong đó có một số điều chỉnh đáng chú ý về mức xử phạt trong lĩnh vực phòng, chống bạo lực gia đình.
Đáng chú ý, Bộ Công an đề xuất sửa đổi các mức phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 30 triệu đồng đối với hành vi "Kiểm soát tài sản, thu nhập của thành viên gia đình nhằm tạo tình trạng lệ thuộc về mặt vật chất, tinh thần hoặc các mặt khác". Như vậy, theo đề xuất này, vợ chồng mà kiểm soát thu nhập của nhau sẽ bị phạt đến 30 triệu đồng.
Kiểm soát tài sản, thu nhập của vợ, chồng có thể bị phạt đến 30 triệu đồng - Ảnh minh họa
Bên cạnh đó, mức phạt này còn được đề xuất ở một số hành vi gồm: Chiếm đoạt tài sản chung của gia đình hoặc tài sản riêng của thành viên khác trong gia đình; Hủy hoại tài sản chung của gia đình hoặc tài sản riêng của thành viên khác trong gia đình.
Ngoài ra hành vi "Ép buộc thành viên gia đình lao động quá sức hoặc làm công việc nặng nhọc, nguy hiểm, tiếp xúc với chất độc hại hoặc làm những công việc khác trái với quy định của pháp luật về lao động" cũng được đề xuất phạt đến 30 triệu đồng.
Thêm hai hành vi được đề xuất xử phạt mức 20 - 30 triệu là Ép buộc thành viên gia đình đi ăn xin hoặc lang thang kiếm sống và Cưỡng ép thành viên gia đình đóng góp tài chính quá khả năng của họ.
Phạt đến 50 triệu đồng nếu ép vợ, chồng quan hệ tình dục ngoài ý muốn
Trong dự thảo lần 3 nghị định sửa đổi bổ sung mà Bộ Công an vừa gửi Bộ Tư pháp thẩm định còn có đề xuất xử phạt hành vi ép bạn đời quan hệ tình dục trái ý muốn.
Cụ thể, trong dự thảo mới, khoản 4 Điều 55 của nghị định được đề xuất sửa đổi mức phạt tiền từ 30 – 50 triệu đồng đối với hành vi "Cưỡng ép hoặc dùng thủ đoạn khác để quan hệ tình dục trái ý muốn của vợ hoặc chồng", dự thảo trước đó có đề xuất mức phạt tiền từ 20 - 30 triệu đồng. Đề xuất ở dự thảo mới đã quy định rõ ràng và tăng nặng số tiền phạt với hành vi vi phạm nêu trên.
Luật Phòng chống bạo lực gia đình 2022 đã quy định hành vi này là một trong 16 hành vi bạo lực gia đình. Tuy nhiên, nếu dự thảo này được thông qua đây sẽ là lần đầu tiên có quy định về mức xử phạt liên quan hành vi "bạo lực tình dục trong hôn nhân gia đình"
Ngoài hành vi trên, dự thảo của Bộ Công an đề xuất giữ nguyên như quy định hiện hành gồm: không cho thành viên gia đình thực hiện quyền làm việc, tham gia các hoạt động xã hội hợp pháp, lành mạnh (mức phạt 5-10 triệu đồng); ngăn cản thành viên gia đình gặp gỡ người thân (5-10 triệu đồng); cưỡng ép thành viên gia đình phải chứng kiến bạo lực đối với người, con vật (10-20 triệu đồng); cưỡng ép thành viên gia đình trình diễn hành vi khiêu dâm, sử dụng các loại thuốc kích dục hoặc kích động tình dục, lạm dụng thân thể đối với thành viên gia đình (20-30 triệu đồng).
Ngoài ra, người vi phạm còn buộc xin lỗi công khai khi người bị bạo lực gia đình có yêu cầu đối với hành vi nêu trên.
Nếu được ban hành chính thức thì đề xuất trên sẽ có thể được áp dụng từ ngày 1/1/2025 và sẽ là lần đầu tiên có quy định về mức xử phạt liên quan hành vi "bạo lực tình dục trong hôn nhân gia đình".