Số liệu của Ngân hàng Nhà nước cho biết, tổng tiền gửi của khách hàng tại hệ thống tổ thức tín dụng cuối tháng 2/2023 đạt gần 11,8 triệu tỷ đồng, giảm hơn 23.800 tỷ đồng so với cuối năm 2022, tương đương giảm 0,2%.
Nguyên nhân sụt giảm đến từ nhóm khách hàng là tổ chức kinh tế. Tiền gửi của các doanh nghiệp tại hệ thống ngân hàng đã giảm tới hơn 338.000 tỷ đồng (-5,68%) trong 2 tháng đầu năm. Trên thực tế, việc tiền gửi của nhóm khách hàng này giảm trong những tháng đầu năm cũng không phải là chuyện hiếm do yếu tố mùa vụ Tết Nguyên đán chi trả lương, thưởng cho người lao động. Tuy nhiên, mức giảm trong 2 tháng đầu năm 2023 là mức giảm mạnh nhất trong 3 năm gần đây, phần nào phản ánh sự khó khăn của các doanh nghiệp giai đoạn hiện nay. Không ít khách hàng đã phải đã hạn chế việc vay vốn thời điểm này do lãi suất lên cao, thay vào đó họ rút bớt tiền gửi để tài trợ cho hoạt động kinh doanh.
Ở chiều ngược lại, kể từ khi lãi suất huy động bật tăng mạnh từ cuối năm 2022, tiền nhàn rỗi của người dân liên tục chảy mạnh vào hệ thống ngân hàng. Song song với đó, dòng tiền vào các kênh đầu tư như chứng khoán, bất động sản cũng co hẹp lại. Xu hướng này tiếp tục diễn ra trong 2 tháng đầu năm 2023, ghi nhận lượng tiền gửi của dân cư tăng thêm hơn 314 nghìn tỷ đồng (+5,36%) và đánh dấu 15 tháng liên tiếp tăng trưởng dương.
Trong giai đoạn cuối năm 2022 và 3 tháng đầu năm 2023, lãi suất huy động của các ngân hàng duy trì ở mức cao tới 9-10%/năm đã thu hút mạnh người gửi tiền. Khách hàng cũng có xu hướng chuyển tiền gửi không kỳ hạn (tiền gửi thanh toán) sang có kỳ hạn để có lãi nhiều nhất. Đến tháng 4, làn sóng hạ lãi suất mới bắt đầu diễn ra mạnh mẽ khi Ngân hàng Nhà nước giảm lãi suất điều hành.
Theo đó, đến cuối tháng 2, tiền gửi của nhóm khách hàng dân cư đã lên gần 6,18 triệu tỷ đồng, chính thức vượt tiền gửi của các tổ chức kinh tế (5,61 triệu tỷ).
Nhiều ngân hàng cũng cho biết, động lực tăng trưởng chính của huy động vốn trong năm 2022 và những tháng đầu năm nay chủ yếu đến từ mảng bán lẻ (khách hàng cá nhân). Tại VPBank, tăng trưởng huy động vốn quý 1/2023 từ mảng bán lẻ đạt 12%, giúp tổng tiền gửi khách hàng tại nhà băng này tăng 9%. Tương tự tại MB, trong 3 tháng đầu năm, tiền gửi của cá nhân tăng 10,6% trong khi doanh nghiệp sụt giảm 8,4%.