Ngài Obama đáng kính có lẽ đã du ngoạn khắp thế giới và việc ông tìm thấy một điểm đặc thù để nhớ tới Việt Nam, AQ mà nói, cũng khá vui.
Xe máy ở Việt Nam công nhận tiện dụng vô cùng. Với kích cỡ nhỏ, xe máy có thể chui vào bất kỳ hang cùng ngõ hẻm nào, dựng ở bất kỳ đâu, chở được số lượng người ngang ngửa ô tô 4 chỗ, có thể vượt đèn đỏ, đi ngược chiều mà Công an không tài nào tóm nổi.
Và vì quá thịnh hành, tồn tại cũng đủ lâu nên xe máy nghiễm nhiên có văn hóa của riêng nó. Chúng ta gọi đó là "văn hóa xe máy". Nó tồn tại có lẽ cũng phải ngót nghét 30 năm qua.
Khoảng 5, 6 năm gần đây, số lượng ô tô bùng nổ. Không cần phải là sếp của một cơ quan lớn, không cần phải là doanh nghiệp thành đạt…bạn cũng có thể sở hữu ô tô, nếu muốn.
Lẽ ra với sự bùng phát của ô tô, chúng ta phải tự tuân thủ một bộ văn hóa mới, gọi đơn giản là văn hóa lái xe ô tô.
Nhưng không! Vì cái xe máy đã ăn sâu thâm căn cố đế vào thói quen của phần đông người Việt nên dù có ngồi lên chiếc ô tô sang trọng, vẫn còn quá nhiều người lái xế hộp như… chạy xe máy. Tức là sao?
Tức là họ vẫn giữ nguyên những thói quen cũ khi còn đi xe máy: Len lỏi, luồn lách vào khe hở, dừng đỗ tùy tiện, bất chấp phân làn, thậm chí bất chấp luôn cả đèn đỏ, đường cấm.
Lái ô tô mà nhiều người nghĩ mình đang đi xe máy . (Ảnh: Zing.vn)
Chiều nào trên VOV Giao thông tôi cũng nghe được những thông tin kiểu như: "Trên phố X có một chiếc xe dừng đỗ gây cản trở giao thông, đề nghị chủ xe khi nghe được thông tin này thì đành xe đi chỗ khác".
Tôi tự hỏi: Chủ xe liệu có ý thức được việc mình đỗ xe tùy tiện sẽ gây tắc đường không? Có lẽ là không. Vì họ vẫn giữ thói quen có thể dựng chiếc xe máy ở bất kỳ đâu.
Sở giao thông công chính mất công đi kẻ vạch liền, vạch đứt ở hầu hết các con phố tại Hà Nội không phải để trang trí. Làn đường là để phân luồng giao thông.
Nếu các xe ô tô cứ tuần tự nối đuôi nhau đi theo làn, thứ nhất là giao thông sẽ rất ngăn nắp, thứ hai là hạn chế tối đa cảnh tắc đường.
Nhưng đối với những tài xế mà văn hóa xe máy vẫn in sâu trong đầu họ thì làn xe chẳng có nghĩa lý gì cả. Kẻ đi thẳng thì chạy vào làn rẽ, kẻ rẽ trái thì nghênh ngang trên làn đi thẳng rồi tạt đầu tất cả các xe để rẽ bất chấp.
Một bức tranh giao thông hỗn độn, lạc hậu vì những chiếc xe máy chạy bằng động cơ ô tô.
Đi xe máy, bạn có quyền chạy thong dong hóng mát, thậm chí trong đầu lẩm nhẩm mấy vần thơ. Nhưng nếu giữ thói quen đó khi lái xe ô tô thì hỏng hết.
Hàng ngày tôi gặp cả chục chiếc xe tha thẩn bò trên đường, dù phía trước vắng tanh.
Và cho dù có thực hiện mọi thao tác xin đường đúng luật, chủ xe vẫn thong dong vì lẽ đơn giản: Anh ta đi xe máy không bao giờ nhìn gương, nên khi chuyển sang ô tô cũng chẳng có thói quen đó.
Tôi không có ý chỉ trích những người đi xe máy là lạc hậu, thiếu ý thức. "Văn hóa xe máy" ở đây là một cách ẩn dụ, ví von. Xã hội đã phát triển tới ngưỡng mà chúng ta không thể cứ tham gia giao thông theo cách của 20-30 năm trước được. Phải thay đổi.
Dân
ta luôn thừa thãi sự ngưỡng mộ dành cho Nhật, Mỹ, Hàn… về sự tuần tự, văn mình
trong giao thông của họ. Thật ra cũng chẳng có gì đâu, vì họ chỉ đang lái xe
bằng nền văn hóa ô tô mà thôi.
Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả.