San Bernardo là một thị trấn tại Colombia, nơi vốn có khu vực nông nghiệp trù phú do độ phì nhiêu cao của đất đai và khí hậu đa dạng. Tuy nhiên, nơi này lại thu hút khách du lịch với một điểm tham quan có một không hai trên thế giới. Đó là "bảo tàng xác ướp tự nhiên" - nơi chứa những bí ẩn mà ngay cả khoa học cũng chưa thể giải đáp được.
Bà Bejarano quỳ trước chiếc lồng thủy tinh lưu giữ thi thể của mẹ bà - người đã mất cách đây 30 năm nhưng trông như thể vẫn chỉ đang ngủ. Bảo tàng này là nơi an nghỉ cuối cùng của mẹ bà và 13 người khác, cùng có điểm chung là thi thể trở thành xác ướp tự nhiên bằng một cách bí ẩn nào đó.
Thực tế, gia đình đã từng đưa bà Torres tới nơi an nghỉ là một lăng mộ trong nghĩa trang thành phố San Bernardo vào năm 1993. Tuy nhiên, sau khi mộ phần này được khai quật vào năm 2001 - theo truyền thống để dành chỗ cho thi thể mới, người thân của bà đã rất ngạc nhiên khi thấy thi thể còn nguyên vẹn tóc, móng tay và phần lớn các mô. Điều đáng nói là những trường hợp này không hiếm gặp ở đây.
Bà Clovisnerys Bejarano - người dân Colombia - cho biết: "Nhiều người cho rằng tùy vào thể trạng mỗi người, rồi lại do quan tài chôn cất đã bảo quản tốt hay người khác lại cho rằng do khi còn sống mẹ tôi có chế độ ăn lành mạnh vì hay ăn đậu ba lu và quả su su… Khi phát hiện ra tình trạng thi thể biến thành xác ướp tự nhiên như thế này, người ta đã tưởng chỉ là những trường hợp cá biệt nhưng rồi điều này càng ngày càng phổ biến".
Giả thiết được tin nhiều nhất là do chế độ ăn uống lành mạnh của cư dân vùng này và lối sống làm nông nghiệp năng động. Nhưng rồi giả thiết này cũng không hoàn toàn đúng khi có trường hợp một người đã dành phần lớn cuộc đời mình ở thành phố Bogota rồi mới được đưa về nơi đây để chôn cất. Một số khác lại cho rằng điều kiện khí hậu khô cằn và địa hình thị trấn tương đối cao là lý do vì sao thi thể không bị phân hủy.
Theo bà Daniela Betancourt - chuyên gia nhân chủng học tại Đại học Quốc gia Colombia: "Khi đã chôn cất một người mà bỗng nhiên thi thể họ được bảo quản y nguyên sau khi khai quật thì có rất nhiều lý do. Có thể là thay đổi trong khí hậu và thời tiết đã làm biến chuyển nhiệt độ, độ pH trong đất và môi trường nơi thi thể được chôn. Cũng có khi là những nguyên nhân khách quan khác nữa. Chúng ta chưa có những nghiên cứu đầy đủ về điều kiện gì đã tạo ra những xác ướp tự nhiên này".
Sau quá trình khai quật, các xác ướp đã được bảo quản và trưng bày cho công chúng xem từ năm 1994. Ngày nay, địa điểm này thu hút khách tham quan trên khắp thế giới đến đây tận mắt chứng kiến những xác ướp tự nhiên để thỏa mãn sự hiếu kỳ cũng như để nghiên cứu khoa học.
