Một loại nấm nhầy có tên Physarum polycephalum là một trong 700 loài nấm mốc nhờn đã được biết, thuộc giới amoeba. Điều gì khiến chúng trở nên đặc biệt so với tất cả các loại nấm còn lại?
Nấm nhầy có khả năng ghi nhớ dù... chẳng có não!
Nấm nhầy có thể di chuyển. Ảnh minh họa.
Vốn là cá thể đơn bào, chúng sẽ liên kết các tế bào đơn bào khác tạo nên một thể thống nhất (siêu tế bào) và chia sẻ nguồn thức ăn như một cơ thể thật sự vậy.
Như vậy loài nấm này chứa tới hàng triệu nhân đơn bào nhưng hoạt động như một thực thể, chúng sống ở các vùng rừng cây, thức ăn chủ yếu là rau cỏ đã thối rữa.
Nhà nghiên cứu Christopher Reid tới từ Đại học Sydney (Australia) cho hay:
"Nấm nhầy không phải là một loại nấm hay nấm mốc. Nó là một sinh vật nguyên sinh và không nằm trong hệ thống phân loại sinh học của chúng ta. Chúng tồn tại quanh chúng ta ở mọi nơi trên trái đất và ăn men bia, vi khuẩn, nấm".
Tuy là nấm nhưng chúng lại có khả năng di chuyển như động vật!
Bằng cách đặt chúng trên mặt đĩa có keo agar (loài keo này dùng để nuôi cấy vi trùng), còn mặt kia có chứa thức ăn. Tiếp đó, các nhà khoa học còn tăng thêm độ khó khi để thêm một cái bẫy chữ U.
Các nhà khoa học đã nhận thấy chúng không chỉ di chuyển mà còn theo mê cung chữ U một cách có chủ ý để tới nguồn thức ăn.
Reid cho biết:
"Khối cơ thể của nấm nhầy tạo ra các chuỗi co duỗi liên tục để di chuyển. Nó sử dụng một cơ chế hoạt động tương tự như các tế bào cơ của con người.
Từng phần cơ thể của nó thay đổi tốc độ co duỗi theo cảm nhận về môi trường xung quanh (thức ăn, ánh sáng hoặc nhiệt độ) nhờ các thực thể hóa học trên bề mặt tế bào. Nhịp co duỗi của từng phần cơ thể nấm nhầy cũng gây tác động đến các phần cơ thể khác.
Điều đó có nghĩa là các phần này có thể truyền thông tin cho nhau về những diễn biến bên ngoài môi trường. Tốc độ co giãn khác nhau của các phần cơ thể sẽ chi phối trực tiếp hướng di chuyển của nấm nhầy".
Xem video:
Nấm nhầy và bài học cho con người.
Như vậy, mặc dù là sinh vật nguyên sinh chưa có hệ thần kinh, thế nhưng chúng lại có khả năng ghi nhớ và truyền thông tin cho các tế bào. Nấm mốc nhờn tăng trưởng khoảng một cm mỗi giờ.
Khi di chuyển, chúng tiết chất nhờn ở phía sau, điều này sẽ giúp các tế bào sau đó không di chuyển vào những vết nhờn như một cách đánh dấu đường vậy! Các nhà nghiên cứu gọi đó là phương pháp ghi nhớ mẩu bánh mì của Hansel và Gretel.
Nấm nhầy giúp giải quyết các vấn đề điện tử. Ảnh minh họa.
Khi chúng di chuyển lại nơi có chất nhầy cũ, nó sẽ tìm cách di chuyển theo hướng khác vì nó biết nó đã từng ở đó rồi, nó có thể nhận biết... chính mình!
Nếu các cây nấm nhầy này ở gần nhau, chúng sẽ kết hợp lại thành một cơ thể mới (từ thí nghiệm của một nhóm ở đại học Hokkaido (Nhật Bản) khi để các cây nấm nhầy gần nhau).
Họ còn nhận thấy chúng không chỉ tìm tới nguồn thức ăn mà còn đi theo con đường ngắn nhất và hiệu quả nhất, chúng còn có khả năng học hỏi khi người ta cho khí lạnh vào nơi chúng sống vào thời điểm lặp lại, chúng sẽ phát triển chậm lại.
Sau đó người ta không cho khí lạnh nữa, nhưng chúng vốn quen với việc này nên tự động phát triển chậm lại, kết luận từ thí nghiệm đó là nấm nhầy khá thông minh và có trí tuệ.
Bài học từ nấm nhầy: chiếc máy tính sinh học!
Nấm nhầy giúp giải quyết các vấn đề đô thị hóa. Ảnh minh họa.
Việc hình thành các mạng lưới hiệu quả của nấm nhầy có thể giúp chúng ta giải quyết các vấn đề phức tạp như mạng lưới giao thông, xây dựng dân dụng, công cộng, kế hoạch hóa đô thị.
Các nhà nghiên cứu tìm cách giải mã tính chất sinh học của nấm nhầy để tìm ra thuật toán và áp dụng kiến thức đó trong lĩnh vực điện tử, lập trình và robot.
Không có hệ thần kinh trung ương, vậy trí thông minh của nó tới từ đâu?
Tuy là tập hợp của các tế bào đơn bào nhưng cơ thể nấm nhầy lại hoạt động như một cơ thể đồng nhất, chúng có thể chia sẻ thông tin với nhau giữa các tế bào, đó là sự tiếp diễn, đồng bộ hóa dao động giúp nấm nhầy có thể hiểu được môi trường xung quanh!
Nấm nhầy tuy nhỏ bé và đơn giản lại có thể giúp chúng ta có được những bài học lớn vì có thể giải quyết các vấn đề phức tạp như vậy đó.
Nguồn: Sciencealert, Ted