Đa dạng phương thức giám sát
Tại Thông tư số 13/2013/TT-BTC về việc giám sát giao dịch chứng khoán trên thị trường chứng khoán vừa được Bộ Tài chính ban hành và triển khai thực hiện từ ngày 8-3-2013 cho phép UBCKNN sử dụng các phương thức giám sát giao dịch chứng khoán dựa trên thông tin từ các nguồn như: Báo cáo giám sát giao dịch chứng khoán của Sở Giao dịch chứng khoán ( Sở GDCK); Báo cáo của các công ty đại chúng, công ty chứng khoán (CTCK),
Trung tâm lưu ký chứng khoán (TTLKCK); Báo cáo của các tổ chức niêm yết, đăng ký giao dịch; Báo cáo, phản ánh của các tổ chức, cá nhân tham gia giao dịch trên thị trường chứng khoán; Các nguồn tin trên các phương tiện thông tin đại chúng, tin đồn; Các nguồn thông tin khác.
Đồng thời, kiểm tra bất thường đối với các đối tượng giám sát thông qua việc phát hiện các dấu hiệu giao dịch bất thường, theo báo cáo của Sở GDCK và của các tổ chức, cá nhân tham gia giao dịch và cung cấp các dịch vụ giao dịch chứng khoán trên thị trường chứng khoán.
Giao dịch CK của cổ đông lớn phải giải trình theo yêu cầu của UBCKNN (Ảnh:ST)
UBCKNN sẽ dựa trên cơ sở báo cáo giám sát giao dịch của Sở GDCK và các nguồn thông tin khác, phân tích sâu để phát hiện các giao dịch thao túng thị trường, các giao dịch sử dụng thông tin nội bộ và các hành vi vi phạm quy định pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán liên quan đến hoạt động giao dịch chứng khoán để có biện pháp ngăn chặn, xử lý kịp thời.
UBCKNN cũng sẽ giám sát hoạt động của Sở GDCK trong việc giám sát các giao dịch chứng khoán diễn ra trên thị trường chứng khoán có tổ chức thuộc phạm vi quản lý của Sở GDCK; Kiểm tra hoạt động của TTLKCK trong thực hiện sửa và hủy lỗi sau giao dịch, chuyển quyền sở hữu của chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch không qua hệ thống giao dịch của Sở GDCK;
Hoạt động của CTCK trong việc giao dịch và cung cấp dịch vụ liên quan đến giao dịch chứng khoán theo quy định của pháp luật; Giám sát giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư có tổ chức, nhà đầu tư nước ngoài để kịp thời phát hiện các diễn biến bất thường có thể gây hiệu ứng tâm lý cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ...
Đối với các Sở GDCK, Bộ Tài chính quy định rõ trách nhiệm phải giám sát việc công bố thông tin và chế độ báo cáo theo quy định hiện hành liên quan đến giao dịch chứng khoán của công ty chứng khoán, tổ chức niêm yết, tổ chức đăng ký giao dịch, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, quỹ đầu tư chứng khoán đại chúng, công ty đầu tư chứng khoán, nhà đầu tư;
Rà soát các thông tin báo chí, tin đồn liên quan đến các giao dịch bất thường; Phân tích, đánh giá và chịu trách nhiệm xác định rõ dấu hiệu vi phạm pháp luật đối với các giao dịch bất thường nhằm kịp thời phát hiện các giao dịch có dấu hiệu thao túng thị trường, giao dịch nội bộ và các hành vi vi phạm quy định về giao dịch chứng khoán.
Sẽ xử lý tổ chức không phối hợp cung cấp thông tin
Theo quy định tại Thông tư 13 thì tổ chức, cá nhân tham gia giao dịch chứng khoán, cung cấp dịch vụ giao dịch chứng khoán có nghĩa vụ cung cấp kịp thời, đầy đủ, chính xác các thông tin, tài liệu, dữ liệu điện tử liên quan đến nội dung giám sát giao dịch chứng khoán theo yêu cầu của UBCKNN, Sở GDCK.
Ngoài ra, phải giải trình theo yêu cầu của UBCKNN, Sở GDCK đối với các sự việc liên quan đến giao dịch chứng khoán và thực hiện công bố thông tin theo quy định của pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán trong các trường hợp như: Giao dịch chứng khoán của tổ chức, cá nhân là cổ đông lớn;
Giao dịch chứng khoán của tổ chức, cá nhân hoặc người có liên quan có ý định nắm giữ tới 25% cổ phiếu có quyền biểu quyết, chứng chỉ quỹ của một công ty đại chúng, quỹ đóng hoặc đang nắm giữ từ 25% trở lên cổ phiếu có quyền biểu quyết, chứng chỉ quỹ của một công ty đại chúng, quỹ đóng.
Giao dịch chứng khoán của thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Tổng Giám đốc (Giám đốc), Phó Tổng Giám đốc (Phó Giám đốc), Giám đốc Tài chính, Kế toán trưởng, Trưởng phòng tài chính kế toán của công ty đại chúng, người được ủy quyền công bố thông tin và những người có liên quan... cũng phải thực hiện giải trình theo yêu cầu của UBCKNN khi có các sự việc liên quan đến giao dịch chứng khoán.
Các Ngân hàng giám sát có trách nhiệm cung cấp số liệu liên quan đến hoạt động đầu tư, giao dịch chứng khoán của quỹ đầu tư mà ngân hàng thực hiện giám sát theo yêu cầu của UBCKNN và các cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
Các nhà đầu tư là tổ chức, cá nhân khi tham gia giao dịch trên thị trường chứng khoán có trách nhiệm hợp tác với UBCKNN, SGDCK, cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật khi được yêu cầu.
Trường hợp tổ chức, cá nhân tham gia giao dịch chứng khoán, cung cấp dịch vụ giao dịch chứng khoán không phối hợp, hợp tác với UBCKNN, Sở GDCK... sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.