Dư luận đang ồn ào vụ PepsiCo Việt Nam quảng cáo không đúng sự thật sản phẩm trà Ô long chất lượng Nhật Bản, nhưng nguyên liệu lại nhập từ Trung Quốc.
Trong quá trình tìm hiểu chất lượng trà Ô long, phóng viên phát hiện thêm nhiều vụ tai tiếng liên quan đến tập đoàn nước giải khát hàng đầu thế giới này.
Điệp khúc lỗ và ...lỗ
Pepsi là một trong các công ty giải khát có vốn nước ngoài đầu tiên đặt chân tới Việt Nam.
Theo số liệu thống kê của Hiệp hội Bia - Rượu và Nước giải khát Việt Nam, năm 2010, PepsiCo và Coca-Cola chiếm tới hơn 80% thị phần nước giải khát Việt Nam.
Và thực tế thì, hai ông lớn này cũng đang “làm mưa làm gió” trên thị trường.
Thế nhưng, kể từ khi thành lập cho tới năm 2007, PepsiCo liên tục báo lỗ (tới năm 2006 vẫn lỗ 122 tỷ đồng).
Lỗ kéo dài từ năm 1991, nên trên bảng cân đối tài sản của PepsiCo, lỗ lũy kế tính đến ngày 31/12/2010 là 1.206 tỷ đồng.
Năm 2007 là năm đầu tiên PepsiCo có lãi, với tổng thu nhập chịu thuế là 58 tỷ đồng. Nhưng vì vẫn được điều chỉnh chuyển lỗ, nên Công ty chưa phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN).
Năm 2008, PepsiCo lại lỗ 58 triệu đồng, sang năm 2009 lãi 141 tỷ đồng. Con số này của năm 2010 là 137 tỷ đồng, năm 2011 là 191 tỷ đồng.
Tuy nhiên, do vẫn được điều chuyển lỗ, nên tổng số thuế TNDN mà công ty này đã nộp từ năm 2009 cho đến nay chỉ là 40,2 tỷ đồng.
Hàng ngàn nông dân trồng chè tại Việt Nam phải bán rẻ như cho trà Ô long thì Suntory Pepsico Việt Nam lại đi nhập nguyên liệu từ Trung Quốc.
Dư luận đang bày tỏ sự bức xúc trước động thái được cho là “thiếu trách nhiệm” xã hội của một doanh nghiệp hàng đầu đối với cộng đồng.
Vào tháng 7/2012, Tổng cục Thuế ra quyết định kiểm tra thuế tại công ty này, thời điểm kiểm tra là năm 2011.
Theo đó, đã thu về ngân sách Nhà nước hơn 5 tỷ đồng; trong đó truy thu thuế giá trị gia tăng 1,3 tỷ đồng; thuế thu nhập doanh nghiệp hơn 4,4 triệu đồng, thuế giá trị gia tăng đối với nhà thầu nước ngoài là trên 500 triệu đồng và thuế thu nhập doanh nghiệp đối với nhà thầu nước ngoài là 3,2 tỷ đồng.
Mới đây nhất, vào ngày 9/2/2015, Cục Thuế TP.HCM đã ban hành Quyết định số 488/QĐ-CT-XP, xử phạt (phạt tiền) và biện pháp khắc phục hậu quả đối với Công ty TNHH Nước giải khát Suntory Pepsico Việt Nam (SPVB), với tổng số tiền mà DN này phải nộp trong thời gian 10 ngày kể từ ngày nhận được quyết định, là 24.340.899.403 đồng.
Cụ thể, phạt 2.714.276.962 đồng (vì hành vi khai sai thuế TNDN); truy thu thuế TNDN số tiền 18.038.804.138 đồng và tiền chậm nộp tiền thuế 3.587.818.303 đồng (vì hành vi kê khai sai dẫn đến thiếu số thuế phải nộp).
Cục Thuế TP.HCM đã áp dụng tình tiết tăng nặng do SPVB tiếp tục tái phạm hành vi kê khai sai về ưu đãi đầu tư mở rộng sau khi đã có kết luận và kiến nghị qua kiểm tra của cơ quan thuế cho năm 2011 (do Tổng cục Thuế tiến hành).
Bị nghi trốn thuế hàng trăm tỷ USD
Trong khi đó, theo 28.000 trang tài liệu mật được Hiệp hội các nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ) công bố vào năm 2014, Pepsi cùng nhiều doanh nghiệp khác đang bị nghi chuyển hàng trăm tỷ USD từ nơi phải đóng thuế cao sang Luxembourg, quốc gia có mức thuế thấp hơn hẳn các nước khác để trốn thuế.
Trả lời trên báo chí, ông Đỗ Nhất Hoàng, Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), để kết luận một DN chuyển giá là không hề đơn giản.
Ngay như cơ quan thuế khi đi kiểm tra các DN FDI cũng chỉ “nhẹ tay” coi là đi kiểm tra DN thua lỗ, hoặc “nâng cấp” lên một chút gọi là “có dấu hiệu chuyển giá”, chứ không dám thẳng thừng coi đó là “DN chuyển giá”.
Đơn cử, muốn chứng minh Coca-Cola chuyển giá, lấy đâu ra “giá độc lập” để so sánh, khi nguyên liệu của họ là độc quyền?
Hay như PepsiCo, rất khó có số liệu để chứng minh thế nào là lãi không tương xứng.
Không chỉ Coca-Cola, PepsiCo, mà cả BigC, Metro Cash&Carry… đều là những đại gia thua lỗ lớn mà vẫn liên tục mở rộng đầu tư. Nhưng tất cả, tới thời điểm này vẫn chỉ là nghi án.
